De lentezon verjaagt de laatste mistflarden van het Weerwater. Aan de zuidkant van dit kunstmatige meer –ontstaan door zandafgraving voor stadsdeel Almere Haven– ligt de Floriade.

Een elektrische boot brengt vanaf de Esplanade, nabij treinstation Almere Centrum, over het kalme water naar de overkant. De schorre kreten van een koppeltje meerkoeten klinken over het water.

Een Duits stel in de boot zegt veel zin in de expo te hebben. „We gaan alles bekijken.” De Duitsers zijn bloemenfans pur sang. Gisteren bezochten ze nog de Keukenhof.

Gelijk bij de entree staat het pand van de Aeres Hogeschool. Een echte blikvanger. Het gebouw heeft volgens facilitair manager Gert Vosjan al diverse prijzen gewonnen. Ruim 11.000 planten versieren de gevel en er staan zes bomen op het dak. De hogeschool is duurzaam van top tot teen: niet alleen qua groen, maar ook qua water, materiaalgebruik en energie. Het gebouw verrees een aantal jaren geleden bewust op het Floriadeterrein. „Dit is voor ons ‘the place to be’. Wij leiden de duurzame veranderaars van de toekomst op. Onze hogeschool is toonaangevend in groen.”

Even verderop begroeten twee poppen van wel twaalf meter hoog de bezoeker. De figuren zijn bedekt met 10.000 bijen van cortenstaal. De poppen symboliseren het belang van de bij: het diertje is verantwoordelijk voor 80 procent van de bestuiving van de planten wereldwijd. Het iconische kunstwerk zal na afloop blijven staan als een herinnering aan de Floriade.

Ruigste stukje

Een speciale attractie op de expo is de kabelbaan. Die brengt haast vakantiesferen. Zacht zoemend komt de gondel in beweging. De bezoeker vliegt over de A6 heen, terwijl de auto’s langsrazen. Daarna ontvouwt zich een weids uitzicht over het park. Na een paar minuten arriveert de gondel bij Utopia Island, een van de vijf themagebieden op de Floriade.

Utopia Island is het ruigste stukje van het Floriadeterrein, met veel struikgewas. Een tjiftjaf laat zijn karakteristieke zang horen – schijnbaar heeft-ie het in deze wildernis naar zijn zin. In het gebied is plek ingeruimd voor agroforestry: duurzame landbouw tussen bomen, waardoor onder meer de bodem wordt verbeterd. Her en der staan informatie over –opnieuw– bijen, bijvoorbeeld dat van de 350 soorten bijen in Nederland er maar eentje honing maakt. De weetjes over de bij tonen de schoonheid van en diversiteit in de schepping. Zo plakt een tronkenbij zijn nest met boomhars af en doet een ranonkelbij dat met steen. En dan heb je ook nog wolbijen en metselbijen die met plantenharen en leem in de weer gaan.

Doorkijkje

”De uitkijk” van kunstenaar Will Beckers biedt een doorkijkje naar Almere Stad. Door de ronde opening in een wilgentenen wal zie je ook driehoeksmosselen hun waterzuiverende werk doen op een fietswrak.

Utopia Island herbergt ook een voedselbos, waar onder meer walnoten, peren en vijgen groeien: „een schatkamer aan lekker gezond en gevarieerd eten.” In het bos staat een klinkboom met een xylofoon om de stam. Bijna elke voorbijganger kan het niet nalaten er een deuntje op te spelen.

Nog niet alles op deze Floriade is in volle glorie te zien. Maar het seizoen duurt nog lang. Pallets met grasmatten staan klaar om verwerkt te worden. Hier en daar werkt er nog iemand aan de voltooiing van een perk. Zo planten de bewoners van de Almeerse ecowijk Oosterwold aardbeiplanten in het voorbeeld van hun stadsmoestuin. En verderop zijn grondwerkers van het bedrijf Reimert met de laatste loodjes bezig.

Duiventoren uit Qatar

De Floriade is een internationaal gebeuren. Niet alleen als het gaat om het publiek, maar ook om de paviljoens. Zo is Duitsland vertegenwoordigd met ”Biotopia”, waar „ideeën en planten voor groenere steden kunnen groeien.” Op de Thaise kavel dansen dames in traditionele kledij en in het Japanse paviljoen ruikt het naar de beroemde lelies uit dat land. China investeerde in een grote tuin met vooral veel bamboe.

Een karakteristieke duiventoren siert het plekje van Qatar. Hierin verzamelden Qatari de mest van hun postduiven voor de landbouw. Twee mannen in lange, witte jurken vertellen dat ze hier twintig dagen wonen en dat ze dan worden afgelost door een vers team uit het Arabische land. Ze zijn hier vooral om de tuinbouwexpo 2023 in Doha te promoten.

Het tweetal verklapt –zittend in een zwarte bedoeïenentent– dat ze het hier op deze warme voorjaarsdag maar koud vinden. „In Qatar is het nooit onder de 20 graden. Het is er nu 43 graden.”

Imposant

Over het terrein rijdt ook een elektrisch treintje: de ”Floriade Explorer”. Een belletje klinkt, de trein vertrekt. Tulpenvelden in allerlei kleuren en circulair ontworpen bouwwerken trekken langzaam aan het oog voorbij.

Anita en Henk uit Almere rijden mee met het treintje. „Ik vind de Floriade imposant en leerzaam. Oplossingen voor problemen in de stad rond klimaat zijn allemaal terug te leiden naar puur natuur”, luidt het oordeel van Henk. Anita knikt instemmend. Ze wijst naar tegels, omgeven door gras. „Laten we beginnen om de ondergrond van parkeerplaatsen zo te maken. Dan kan het water weg.”

Het paar heeft een seizoenspas en hoopt nog vaker terug te keren. Henk: „Elk seizoen zal weer anders zijn. We zijn benieuwd. Mooi vond ik vandaag dat het arboretum helemaal op alfabetische volgorde is ingedeeld. Het spreekt me ook aan dat het terrein hergebruikt wordt als woonwijk als het feestje over is. En ook al is het afwachten of de investering 100 procent zal worden terugverdiend, Almere krijgt naamsbekendheid en houdt er een nieuw stadsdeel aan over.”

Op de Floriade worden ook wedstrijden beslecht. Zoals de Light Challenge, een wedstrijd om innovaties met licht te stimuleren. Bente Blom uit Leeuwarden doet met haar medestudenten mee met ”The Blue Bollard”. Bente: „Met een blacklight van 5 watt belichten we een vat met 60 liter tonic – de frisdrank. Het stofje kinnine in de tonic licht blauw op.”

Wat de functie van hun ontwerp is? „In Harlingen komt het na de challenge als kunstobject in het water te liggen. Daarnaast kregen we vandaag een aanbod van een lichtdesigner uit Amsterdam voor een samenwerking. Misschien zijn er wel meer toepassingen, bijvoorbeeld in interieurs.”

Jan Klaassen

De Floriade biedt al met al voor elk wat wils. Uiteraard zijn er de bloemen en planten, maar er zijn ook attracties en speeltuintjes. En verder veel kunst en muziek, zoals een Nederlands koor dat oud-vaderlandse liedjes zingt, zoals ”Jan Klaassen van trompetter.”

Tussen dat alles klinkt overal de serieuze boodschap. Hoe gebouwen energieneutraal en circulair worden. En hoe cruciaal natuur in de stad is. Bijvoorbeeld voor ons geestelijk welzijn. Zo stelt een spandoek: „Van uitzicht op groen worden we mentaal rustig. We ervaren minder stress wanneer we groen om ons heen hebben; van kamerplant tot stadspark.”