Met het „opruimen” van boeren wordt het stikstofprobleem niet opgelost, zegt Steven van Westreenen, specialist op het gebied van milieuwetgeving in de agrarische sector. „Boeren moeten toekomstperspectief hebben. Dat mis ik in het kabinetsbeleid.”
Het door hem opgerichte adviesbureau met drie vestigingen in het midden en oosten van het land telt enkele duizenden veehouders als klant. Ook Van Westreenen zelf zit nog regelmatig bij boeren aan de keukentafel. Daar hoort hij schrijnende verhalen.
Verhalen van boeren die nu gebrandmerkt worden als piekbelasters die de natuur in gevaar brengen. „Alsof het milieucriminelen zijn. Maar we praten hier over voedselproducenten. Bovendien zijn boeren hard nodig om ons landschap te beheren”, zegt Van Westreenen.
Het gaat de adviseur aan het hart dat de toekomst van moderne bedrijven door de stikstofplannen op de tocht staat. „In Kootwijkerbroek, Ermelo, Otterlo, Putten en nog een hele reeks andere plaatsen zitten veehouders middenin de Natura 2000-gebieden. Vaak hebben ze prachtige bedrijven. Ik denk aan de kalversector, die zijn zaakjes goed voor elkaar heeft met moderne ondernemers en een sterke keten.”
Het steekt hem vooral dat minister Van der Wal zinspeelt op gedwongen onteigening, als piekbelasters zich niet vrijwillig laten uitkopen. En zo’n maatregel komt dichterbij, omdat de animo voor opkoopregelingen tegenvalt. De bonus die Van der Wal wil geven aan boeren die zich alsnog aanmelden, zal volgens hem weinig effect hebben.
„In de wandelgangen hoor ik praten over een toeslag tot 30 procent. Maar boeren kijken niet alleen naar geld. Ze willen verder, of ze willen op een andere manier perspectief op de plek waar hun familie al generaties heeft gewoond.”
Een betere weg is volgens hem boeren die door willen gaan, uitzicht te geven op verplaatsing door ze –met behoud van hun productierechten– op een slimme manier te koppelen aan collega’s elders die al van plan waren om te stoppen. En piekbelasters die wél willen stoppen moeten de mogelijkheid krijgen om op hun boerderij te blijven wonen en op een andere manier een inkomen te verdienen. Bijvoorbeeld door extra woningen op het erf te bouwen, suggereert Van Westreenen.
Ook innovatie, het verminderen van stikstofuitstoot met behulp van nieuwe technieken, verdient volgens de adviseur meer waardering van het kabinet. „Het geld gaat nu vooral naar opkoop. Maar met bijvoorbeeld luchtwassers kan de stikstofuitstoot van stallen wel met 90 procent omlaag.”
