Przemyśl in Polen is de eerste stad over de grens waar treinen uit Oekraïne stoppen. In de stationshal wacht Marusia Lelizova (23) uit Charkiv, met haar moeder en oma. „Ik had nooit verwacht dat het oorlog zou worden.”
Raketten vielen vlak bij hen neer toen hun overvolle trein in Kiev arriveerde. Hoewel ze doodsangsten uitstonden, konden ze fysiek ongeschonden hun reis vervolgen. Via Lviv arriveerden ze vrijdagochtend in Przemyśl. Daar wachten ze op een trein naar Tsjechië.
De studente zou deze maand haar opleiding afronden, maar ziet haar toekomst in duigen vallen. Haar doodsbange vriend bleef achter. In Tsjechië kent ze niemand, maar het bedrijf waar haar moeder werkt regelde er een appartement. Zolang Poetin leeft, verwacht ze Charkiv niet meer terug te zien.
Gediscrimineerd
Op het overvolle station stinkt het naar uitlaatgassen. Af en toe valt er natte sneeuw. Vanuit enkele legervoertuigen houden militairen de menigte in de gaten. Af en aan klinken sirenes. Enkele kleine kinderen dollen met een hondje. Een man loopt met dozen maaltijden onder zijn arm. Aan eten geen tekort.
Mohamed Adlabi (22) uit Libanon en K. Kumar (25) uit India wachten op wat komen gaat. Afgelopen dagen doken er verhalen op van gekleurde mensen die gediscrimineerd zouden zijn tijdens hun vlucht, maar beiden zeggen er geen last van te hebben gehad. De twee studeerden in Charkiv. Een explosie vlak bij de universiteit was genoeg om halsoverkop weg te gaan.
De twee willen terug naar hun thuisland. Ze trekken op met de Pakistaan Gorsi Ali (32) en zijn Oekraïense vrouw. Het groepje leerde elkaar kennen in een vluchtelingenkamp. Het echtpaar wacht op een vliegtuig naar Pakistan. „Moeilijk, vooral voor mijn vrouw.”
Blijde boodschap
Mensen als Mariusz Laguniak staan de ontheemden bij. ”Hulp nodig?”, prijkt er in kapitalen op een wit bord dat de Pool voor zich houdt. Eronder staat dat vragen gesteld kunnen worden in het Oekraïens, Duits, Engels, Frans, Spaans, Portugees, Russisch en Italiaans.
Het talenwonder nam enkele dagen vrij om te tolken. Geen overbodige luxe, want lang niet alle Oekraïners spreken de in Europa gangbare talen. Laguniak hielp al de nodige mensen, zegt hij. Onder wie een moeder en zoon die beiden in shock verkeerden en nauwelijks hulp durfden aanvaarden.
Tetyene Pavlovich (29) uit de VS landde donderdag in Polen en heeft een bijzondere missie. „Ik kom het Evangelie brengen.” Ze heeft Oekraïense wortels en is verbonden aan Awakening Europe. De blijde boodschap brengen, gaat hand in hand met praktische hulp. „We delen ook voedsel uit en helpen mensen aan een slaapplek.” De oorlog raakt haar, niet in het minst omdat familieleden bange dagen slijten in schuilkelders.
Vrijwilligers komen van heinde en verre. Carolina Wolter reed met haar neef een busje vol spullen van Duitsland naar Przemyśl. Ze nemen vrouwen en kinderen mee terug. Er moeten ook wat spullen retour. „Alleen aan babyvoeding is gebrek.”