Opinie

Bekeringen van een milieuactivist

Je kunt van gedachten veranderen. Dat kan gebeuren als de boodschap van een nieuw klimaatrapport aan het denken zet. Immers, steeds scherper brengen wetenschappers in beeld wat er gaande is. En ook wat een veranderend klimaat allemaal voor effecten heeft voor bijvoorbeeld de water- en voedselvoorziening. De IPCC maakte dit deze week met bijna 4000 pagina’s duidelijk.

Henk Massink
4 March 2022 15:34
Schrijver en denker Paul Kingsnorth ging beseffen dat vernietiging van het leefmilieu onderdeel is van de rebellie tegen God. beeld AFP, Seyllou
Schrijver en denker Paul Kingsnorth ging beseffen dat vernietiging van het leefmilieu onderdeel is van de rebellie tegen God. beeld AFP, Seyllou

Misschien veranderen we van gedachten en willen we nu echt wat gaan doen om de klimaatverandering te stoppen. Niet dat we direct gaan demonstreren en het van de daken gaan schreeuwen dat het allemaal zo niet verder kan. Maar misschien beleggen we die daken wel met zonnepanelen en kijken we wat we nog meer kunnen doen.

Maar misschien veranderen we helemaal niet van gedachten en sterkt het IPCC-rapport ons in de gedachte dat het allemaal verzinsels zijn om ons bang te maken. Overdreven activistisch zijn al die mensen die zich zorgen maken. Dat is helemaal niet nodig, we hogen de dijken nog wat op, bouwen een kerncentrale en klaar is Kees.

Iemand die als milieuactivist begon en tot het inzicht kwam dat al zijn activisme uiteindelijk geen zoden aan de dijk zette, was Paul Kingsnorth (1972). Deze Engelse schrijver en denker kreeg bekendheid om zijn fanatieke deelname aan stevige acties tegen de aanleg van nieuwe wegen en bruggen en de vele artikelen die hij schreef in allerlei bladen.

Kingsnorth zag ook dat steeds meer mensen wel iets goeds wilden doen voor het milieu. Met name de klimaatverandering zette overheden aan tot actie. En burgers gingen daarin mee. Ze kochten zonnepanelen en –de wat rijkeren– een elektrische auto. Ze dachten er een enorme bijdrage mee te leveren aan de oplossing van een probleem.

Toch was Kingsnorth hier niet blij mee. Hij voorzag dat deze goedbedoelde acties bij lange na niet zouden bijdragen aan echt ander gedrag. Ons consumptiepatroon blijft immers doorgaans hetzelfde. We kunnen mogelijk de klimaatverandering nog wat binnen de perken houden. Maar dan blijven we de aarde verder kaalvreten, omdat onze behoeften mateloos zijn.

Kingsnorth zag dat we die ontwikkeling niet tegen kunnen houden. Met zijn gezin trok hij zich terug op het Ierse platteland. Daar leeft hij met en van de natuur, is hij zo veel mogelijk zelfvoorzienend en onderwijst hij zijn kinderen thuis. Dit was zijn eerste bekering. Een bekering van iemand die zich in woord en daad mengde in discussies over milieu en klimaat naar een afgezonderd en eenvoudig leven.

Juni vorig jaar schreef hij een essay over zijn volgende bekering, die tot het christendom. Voorjaar 2020, toen de coronapandemie uitbrak, las hij het levensverhaal van de Ierse filosoof John Moriarty. Hem kon de wetenschap de bevrediging niet meer geven die hij zocht. Door een persoonlijke crisis heen werd hij christen. Kingsnorth voelde dat hij hetzelfde zocht. De afgrond in zich-
zelf kon hij niet dichten met seks, roem, politiek, oosterse religie en uiteindelijk ook hekserij.

Hij ontdekte dat christelijk geloof te maken heeft met onze opstand tegen God en dat wij partij zijn in die opstand. De verandering in hem voltrok zich tijdens zijn activiteiten in de hekserij. Steeds bleef de leegte in zijn ziel, tot Jezus Zich in een droom aan hem openbaarde. Nog wilde hij geen christen worden, het paste niet. Uiteindelijk kon hij niet ontkomen aan Degene Die hij niet wilde ontmoeten. Een onuitsprekelijke liefde deed hem ten slotte capituleren.

Terugblikkend stelt hij vast dat zijn milieuactivisme ontsproot aan het beeld uit zijn jeugd dat de natuur een soort goddelijk mysterie is dat respect behoeft. Nu ziet hij dat vernietiging van het leefmilieu onderdeel is van de rebellie tegen God. Die rebellie is meer omvattend en richt zich eveneens tegen je afkomst, de cultuur, de gemeenschap, de gezinnen, de biologie zelf.

Bijzonder hoe bekering tot het christendom leidt tot herwaardering van overgeleverde waarden, gestempeld door het christelijk geloof. Maar ook tot een scherpe kritiek op de hedendaagse cultuur met zijn dramatische impact op de schepping.

De auteur publiceert over levensbeschouwing in relatie tot duurzaamheid.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer