Nu het aantal ziekenhuisopnames ook bij hoge aantallen coronabesmettingen beheersbaar blijkt, gaan vrijwel alle maatregelen de prullenmand in. „Nederland gaat weer open”, kondigde minister Ernst Kuipers dinsdagavond aan. In een paar snel opvolgende stappen verdwijnen nagenoeg alle regels en worden vereisten zoals de anderhalvemeterregel aanbevelingen.
Het is nieuws waardoor de samenleving weer kan ademen. Geen gepuzzel meer met bezoekersaantallen voor feestjes thuis, niet meer op zaterdag hoeven denken aan het maken van een reservering voor de kerkdienst, geen mondkapjes en dwingende afstandsregels meer. Voor het zuidelijk voelend deel van Nederland komen de verlichtingen precies op tijd om weer carnaval te vieren.
Daarmee is direct ook aangegeven waar de kwetsbaarheid zit. Kuipers sprak zijn vertrouwen uit in de het verantwoordelijkheidsbesef van de Nederlandse bevolking, met een verwijzing naar de vele mensen die een test doen voordat ze bij anderen op bezoek gaan. Daarmee gaf hij aan met een gerust hart de maatregelen nagenoeg geheel te schrappen.
Het was een vriendelijk verpakte en wellicht wel zo effectieve manier van benadrukken dat vrijheden verantwoordelijkheden niet opheffen. Anderhalve meter afstand houden, hoeft niet meer per se, maar het is nog wel een advies. Er zijn mensen die nogal altijd kwetsbaar zijn voor het virus, ook in een milde variant als omikron. Dat blijkt simpelweg uit het feit dat het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen en de ic’s niet op nul ligt. Het is goed dat te blijven bedenken in de omgang met kwetsbare naasten. Dan moet het mondkapje maar weer even op en de 1,5 meter in acht worden genomen. Alles wat kan, hoeft nog niet altijd.
Het is uiteraard te hopen dat de grootste coronaproblematiek voorbij is, maar garanties zijn er niet. Het is reëel dat Kuipers dat dinsdag ook benadrukte. Er kan een nieuwe, gevaarlijker, variant opduiken, waardoor maatregelen weer uit de kast moeten worden gehaald.
En ja dus, maatregelen zijn vatbaar voor velerlei discussie, maar ze hangen samen met de volksgezondheid. Als die geen groot gevaar meer loopt, kunnen ze weer worden opgeheven, zoals nu gebeurt. Er zijn in sommige hoeken van de samenleving de afgelopen maanden grote woorden gesproken over een „politiek-ideologische dictatuur onder het mom van het algemeen welzijn”, om een beweging als Cultuur onder Vuur te citeren. De mentale flexibiliteit is vaak groot genoeg om dit soort sterke uitspraken fier overeind te houden en de afschaffing van de maatregelen bijvoorbeeld te kwalificeren als belangrijke overwinning van ’vrijheidsstrijders’. In alle redelijkheid: we hebben dan dus wel te maken gehad met een dictatuur van likmevestje.
Naïviteit hebben we niet nodig, wel een basaal onderling vertrouwen. Wantrouwen baart slechts wantrouwen. Het is funest voor een samenleving daarin te blijven hangen.
