Een klepperende brievenbus, gespannen verwachtingen en een verraste blik bij een volgeschreven ansichtkaart, een persoonlijke brief of een cadeau per post. Wie herkent het niet? Steeds meer ouderwetse post vond de afgelopen twee jaar een weg naar de brievenbussen van de ontvangers. In december 2020, na een halfjaar coronacrisis, verdubbelde het aantal bezorgde brieven en kaarten in Nederland zelfs naar 14 miljoen per dag.

Er was behoefte aan offline verbinding, hoewel het veel mensen door de sociale media niet aan vrienden en volgers ontbreekt. Alle online contacten en mogelijkheden ten spijt, een afdoende oplossing voor het gevoel alleen te staan, is het niet. Door de coronacrisis is de eenzaamheid onder jongeren groter geworden, blijkt uit onderzoek van I&O Research onder ruim 2000 Nederlanders. 69 procent van de jongeren tussen de 18 en 24 jaar voelt zich eenzamer dan voor de coronacrisis. Ook de groep eenzame ouderen verdubbelde door de genomen maatregelen, blijkt uit berekeningen van het Sociaal Cultureel Planbureau.

Kettingbrief

Om aan de behoefte aan offline verbinding tegemoet te komen, ontstonden de laatste jaren allerlei creatieve brievenbusinitiatieven. De nostalgische kettingbrief die vroeger de ronde deed, lijkt wat uit de mode geraakt. Het was de bedoeling om het epistel dat als kettingbrief fungeerde, een aantal keer over te schrijven en uit delen. Bij de brief werd ook een adressenlijst gevoegd. De ontvanger moest een ansichtkaart versturen naar het bovenste adres, de betreffende persoon van de adressenlijst afhalen en zijn of haar eigen gegevens toevoegen aan de lijst. Tot slot diende de kettingbrief, met de aangepaste adressenlijst, opnieuw een aantal keer uitgedeeld te worden om de ketting niet te verbreken. Alle deelnemers konden rekenen op een vrolijk klepperende brievenbus, mits iedereen zich uiteraard trouw aan de regels van het spel hield.

Swap

Een modernere variant van brievenbusgeluk dat in de afgelopen jaren ontstond, is de uitwisselingsactie. Een meer hippe term is de Engelse vertaling van het woord: ”swapactie”. Er bestaan persoonlijke ”swaps”, waarbij twee bekenden afspreken op een bepaalde datum voor een afgesproken bedrag cadeautjes uit te wisselen. Door oproepjes op sociale media vinden er ook uitwisselingen plaats tussen twee onbekenden. Een verrassende manier om nieuwe contacten op te doen.

Soms worden er grotere swaps georganiseerd. Een voorbeeld daarvan is ”Instaswap”, een uitwisselingsactie via Instagram. Wat voor Instaswap begon als een kleinschalige actie, groeide uit tot een grootschalig online-evenement. Stichting Instaswap Foundation organiseert minimaal twee keer per jaar een actie; een lente- en een herfsteditie. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een editie voor kinderen en een voor volwassenen. Swappen is voor iedereen.

Inmiddels is de stichting een aantrekkelijke partij voor adverteerders. Met het binnenkomende geld steunen de organisatoren goede doelen door middel van giften en investeringen. Zowel de voor- als de achterkant van het project staat in het teken van geven en ontvangen.

Op de website van Instaswap is de mogelijkheid om aan te melden te vinden. Vervolgens zorgen de organisatoren ervoor dat iedereen gekoppeld wordt aan een swapmaatje. Alle deelnemers komen in het bezit van een naam, adres en wat persoonlijke gegevens, bijvoorbeeld de leeftijd, een eventueel beroep en mogelijke hobby’s. De swappartners kennen elkaar niet. Ook is de uitwisseling niet een-op-een. Deelnemer A maakt iets voor persoon B en persoon A ontvangt op zijn of haar beurt weer een pakketje van persoon C.

Verrassing

Op een afgesproken datum versturen de deelnemers van de actie een of meerdere cadeaus per post naar hun swapmaatje. Je mag zelf bepalen hoe je het pakketje voor de ander vormgeeft, maar vaak krijgt het een feestelijk tintje. Cadeautjes worden leuk ingepakt en opgevrolijkt met lintjes, stickers of confetti. Alleen het voorbereiden van de verrassing geeft al plezier.

Per actie kunnen de spelregels iets verschillen. In veel gevallen stellen de organisatoren een maximaal bedrag vast, waarvoor de deelnemers hun cadeaus kunnen inkopen. Ook kan de swap in het teken van een bepaald thema staan. Zo bestaat er een haakswap, waarbij er allemaal handwerkgerelateerde cadeaus worden uitgewisseld.

Andere leuke voorbeelden van cadeaus zijn kringloopvondsten, keukenkastgeschenkjes als theezakjes en chocolaatjes, of zelfgemaakte aardigheidjes als een sleutelhanger of een potloodtekening.

Het mooie van zo’n uitwisselingsactie is dat niet alleen de ontvanger maar ook degene die verzendt er een blij gevoel aan overhoudt. Mensen worden blij van geven als er daardoor een gevoel van verbinding ontstaat. Dat is waar brievenbusgeluk om draait. Verbinding door de brievenbus tegen eenzaamheid en polarisatie.