„Onverdraaglijk” noemt Philip Nitschke het idee dat iemand anders over jouw leven beslist. De tussenkomst van een arts bij euthanasie vindt hij dan ook onnodig en ongewenst. Het is de motivatie om al decennialang te werken aan mogelijkheden om „een zachte dood” voor iedereen zo toegankelijk mogelijk te maken. Voor zijn laatste zet op dit gebied is slechts de aankoop van een e-book nodig en de mogelijkheid om van een 3D-printer gebruik te maken.

Met de onderdelen die uit de printer rollen, moet de koper gemakkelijk een zelfmoordcapsule in elkaar kunnen zetten: de Sarco. Wie in de Sarco gaat liggen en op een knop drukt, is na een minuut bewusteloos en nog een paar minuten later dood. De capsule vult zich met vloeibare stikstof, waardoor de zuurstof uit de lucht verdwijnt.

Het is de zoveelste uitvinding die Nitschke doet om mensen te helpen beperkende regelgeving te vermijden wanneer ze het heft in eigen hand willen nemen. Een eerder idee is bijvoorbeeld een zelfmoordmachine uit 2003, bestaande uit een minigenerator die koolmonoxide produceert. Later kwam hij met een voorloper van de Sarco: een plastic zak die over het hoofd getrokken kon worden, waarbij toegevoerde stikstof tot de dood moest leiden.

Het belangrijkste wat de in Nederland wonende Nitschke tot nu toe met zijn uitvindingen bereikt lijkt te hebben, is aandacht. Dat is ook precies wat hij nu weer volop genereert met zijn „Tesla van de euthanasie”, zoals hij de Sarco zelf ooit noemde. Wereldwijd berichtten media er inmiddels over. De belangrijkste aanzet daartoe is nu dat de Sarco inmiddels zover zou zijn ontwikkeld dat Nitschke de capsule het komende jaar daadwerkelijk wil gaan testen. Zijn plan is dat in Zwitserland te doen, het enige land ter wereld waar de regelgeving daarvoor openheid zou bieden.

Bedenkingen

Maar kan dat ook daadwerkelijk? Nitschke verwijst voor zijn claim naar een juridisch onderzoek dat hij heeft laten uitvoeren door de Zwitserse jurist Daniel Hürlimann van de universiteit van Sankt Gallen. Hürlimann stelt dat er onder Zwitserse regelgeving geen vergunning voor de inzet van de Sarco nodig is, omdat die ruimte geeft aan hulp bij zelfdoding. Om die reden reizen jaarlijks honderden mensen naar Zwitserland om daar euthanasie te ondergaan in klinieken als Dignitas.

Toch is het nog maar de vraag of Nitschkes proef daadwerkelijk doorgang kan vinden. De Neue Zürcher Zeitung (NZZ) plaatste daar deze maand bijvoorbeeld serieuze vraagtekens bij, na inzage te hebben gehad in het rapport dat ten grondslag ligt aan de claim dat de Sarco in het Alpenland zou zijn toegestaan.

Arts en jurist Kerstin Noëlle Vokinger van de universiteit van Zürich stelt in de Zwitserse krant dat de capsule zich niet aan goedkeuring van de geneesmiddelenautoriteit kan onttrekken. Ook medicijnen die niet de gezondheid beogen, maar hulp bij zelfdoding, vallen volgens haar onder de geneesmiddelenwet. Zonder de vereiste goedkeuring kan inzet van de Sarco tot procedures leiden.

Bovendien: hulp bij zelfdoding mag in Zwitserland zijn toegestaan, maar wel onder voorwaarden. Altijd moet een arts bijvoorbeeld groen licht geven voor euthanasie. Daarnaast bepaalt de Zwitserse wet dat er geen sprake van winstoogmerk mag zijn.

Fantasie

Die laatste hobbel denkt Nitschke te kunnen omzeilen door de capsule printbaar te maken met een 3D-printer. De test van de Sarco zou daarnaast in een kliniek plaatsvinden, al is niet duidelijk in welke.

Impulsief gebruik denkt de arts te kunnen voorkomen door de inzet van kunstmatige intelligentie. Software zou moeten uitmaken hoe iemands mentale gesteldheid is, voordat de Sarco werkt. Die software bestaat echter nog niet, waarmee de beoogde inzet van de capsule vooralsnog niet reëel lijkt.

Hebt u hulp nodig? Dan kunt u contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0900 0113 (24 uur bereikbaar) en 113.nl