Duitse kerkelijke gemeente krijgt naam ds. Paul Schneider
Twee protestantse gemeenten in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts fuseren per 1 januari tot één gemeente, die de naam ”Paul Schneidergemeente” krijgt. Het is de tweede kerkelijke gemeente in Duitsland die op deze manier de herinnering aan de ”prediker van Buchenwald” levend wil houden.
Het betreft de evangelische –protestantse– gemeenten Bad Sobernheim en Staudernheim. Beide liggen zo’n twintig kilometer ten zuiden van Pferdsfeld, het dorp waar Paul Schneider op 29 augustus 1897 in de pastorie werd geboren. Tien kilometer ten noorden van Pferdsfeld bevindt zich Dickenschied, waar ds. Schneider predikant was en begraven ligt.
Ds. Schneider, die zich aansloot bij de Belijdende Kerk in Duitsland, groeide uit tot een hartgrondig bestrijder van Hitlers nationaalsocialisme. Nog voordat de Tweede Wereldoorlog begon, moest hij zijn overtuiging met de dood bekopen. In november 1937 kwam hij in het pas ingerichte concentratiekamp Buchenwald, bij Weimar, terecht, waar hij op 18 juli 1939 door een kamparts met een gifspuit om het leven werd gebracht. Ook onder de zwaarste omstandigheden in het kamp bleef ds. Schneider het Evangelie verkondigen, reden waarom hij de geschiedenis inging als de prediker van Buchenwald.
De kerkenraden van Bad Sobernheim en Staudernheim, die deel uitmaken van de Evangelische Kerk in het Rijnland (EKiR), besloten met grote meerderheid tot de naam Paul Schneidergemeente, aldus ds. Ulrike Scholtheis-Wenzel op de website van de EKiR. „Zijn werk in het kerkelijk verzet in de nazitijd is in onze regio wijd bekend en heeft bovendien een wereldwijde –ook oecumenische– uitstraling.” De Rooms-Katholieke Kerk nam ds. Paul Schneider op in de rij ”Martelaren van de twintigste eeuw”.
Ook in Berlijn-Steglitz bevindt zich een Paul Schneidergemeente. Overigens dragen daarnaast tal van kerkelijke bureaus, scholen en straten in Duitsland zijn naam.
A. B. Goedhart , oud-directeur van een basisschool in Leerbroek, publiceerde vorig jaar een boek over ”De dominee van Buchenwald” (De Banier). In een reactie laat hij weten dat het bericht dat de Duitse fusiegemeente naar „deze standvastige predikant” gaat heten „tot verwondering en vreugde” stemt. „Tot verwondering gezien het feit dat zijn naam en geloofsdaden nog niet zijn vergeten en tot vreugde dat ook zo zijn gedachtenis tot rijke zegen mag zijn voor het Koninkrijk der hemelen.”
Goedhart, ouderling in de hersteld hervormde gemeente te Leerbroek, geeft aan dat Schneider veertien jaar was toen hij van zijn vader de belijdenistekst meekreeg „Jezus zegt: Daartoe ben Ik geboren om van de waarheid te getuigen.” „Deze woorden waren als een profetisch getuigenis van wat hij later zou beleven.”
In zijn cel in de bunker van Buchenwald heeft Schneiders vrouw, aldus Goedhart, „een tekst laten aanbrengen die iedere bezoeker kan lezen: „Zo zijn wij nu boodschappers van Christus. God waarschuwt ons. Daarom smeken wij u om Christus’ wil: Laat u met God verzoenen” (Luthervertaling). Als dit de geestelijke winst mag zijn van de voorgenomen fusie, is ze niet tevergeefs.”
Voor zijn boek, dat al een derde druk kreeg, sprak de voormalige schooldirecteur in 2014 met de zoon van ds. Paul Schneider. „Deze Karl Adolf Schneider leeft nog, hij is nu 86. Ook hij is op de hoogte van deze kerkelijke fusie per 1 januari.”