Dat zei Diederik Gommers van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care dinsdag. „Ik denk dat er nu een momentum is om keiharde maatregelen te nemen en dat zo snel mogelijk”, zei hij dinsdag tegen de Tweede Kamer. „Om een zorginfarct eind volgende week te voorkomen. Het is écht 1 minuut voor 12. Als wij over tien dagen in dit zwarte scenario zitten, dan is de wereld te klein.”

Ook arts-microbioloog Marc Bonten luidt de noodklok. Hij noemde het dinsdag in tv-programma Nieuwsuur „ongelooflijk belangrijk” dat het kabinet harde keuzes durft te maken. „Kijk hoe het in de ziekenhuizen is. Kijk naar de cijfers van de laatste weken. Kijk naar het draagvlak voor de huidige maatregelen en hoe die uitgevoerd worden. Er moet iets gebeuren en de politiek moet daarin verantwoordelijkheid nemen. Zowel het kabinet als de Tweede Kamerfracties”, zegt Bonten.

Volgens Bonten wordt nu tegelijkertijd geprobeerd om code zwart te voorkomen, om geen harde maatregelen te nemen én om weg te blijven bij vaccinatiedrang, -dwang of -plicht. Die drie zaken gaan niet samen, zegt hij. „Als maatregelen onbespreekbaar zijn, dan moet de vaccinatiegraad snel heel erg omhoog. En tot die tijd moeten de ziekenhuizen zien te overleven. Als we het niet over de vaccinatiegraad kunnen hebben, dan rest slechts één ding: maatregelen aanscherpen om de ziekenhuizen overeind te houden. Daarmee bouwen mensen geen verdere immuniteit op. Dat betekent dat we de maatregelen waarschijnlijk moeten aanhouden tot het voorjaar ons uit die crisis gaat halen.”

Opvallend is dat minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) een minder alarmerende toon bezigt. De bewindsman zei maandag dat we nog „heel ver vandaan” van een code zwart in de ziekenhuizen zijn. Ook voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) zei toen niet te verwachten dat dit scenario zich al de komende dagen of weken zal voordoen. Het aantal coronapatiënten dat in ziekenhuizen belandt blijft stijgen.

De Raad van State waarschuwde dinsdag het kabinet niet steeds coronaregels los te laten om ze daarna weer in te voeren. Een dergelijk „jojo-effect” leidt tot verwarring bij burgers, waardoor ze zich minder goed aan de coronaregels houden.

De raad begrijpt dat regels zo snel mogelijk worden losgelaten zodat de samenleving weer open kan. Maar als de cijfers vervolgens weer snel oplopen, moeten de regels weer worden teruggedraaid. Dit leidt niet alleen tot teleurstelling, maar tast ook de geloofwaardigheid van het kabinet aan, aldus de Raad van State.

Vernietigende kritiek

Prof. Arjen Boin, hoogleraar publieke instituties en openbaar bestuur, oordeelt vernietigend over de wijze waarop het kabinet de coronacrisis bestrijdt. „Voor burgers is er geen touw meer aan vast te knopen.” Nu OMT-leden als Gommers en Bonten een ander verhaal houden dan De Jonge, „is de crisisbestrijding een soort opera. Een voor een schuiven mensen op het toneel.” De OMT’ers doen er beter aan hun visie niet in talkshows te etaleren, maar intern te houden, zegt Boin.

Ook dr. Menno van Duin, lector crisisbeheersing, kritiseert het kabinet. „Iedere keer onderschat de regering de grilligheid van het virus.”