Het kabinet maakt haast met de 2G-coronapas. Sinds maandag ligt de wet waarmee het instrument kan worden ingezet in de Tweede Kamer. Vier vragen.
Coronapassen; wat zijn dat ook alweer? En waarom worden sommige passen 2G-passen genoemd?
Om de coronapandemie te bestrijden, moesten tijdens de eerste en de tweede coronagolf veel instellingen (onder andere winkels en scholen) dicht: de zogenaamde lockdown. Om herhaling daarvan te voorkomen, is de coronapas bedacht. Dit digitale of papieren bewijs, te tonen bij de ingang, laat zien dat iemand ofwel tegen het virus is gevaccineerd, van het virus is genezen, of negatief getest is op het virus. Op die manier moet een verdere groei van het aantal besmettingen én van de daaruit voortkomende ziekenhuisopnames worden tegengegaan. In bepaalde settings sorteert het toelaten van ongevaccineerde personen op basis van een negatieve testuitslag echter te weinig effect, zo hebben epidemiologen becijferd. Het virus blijft zich dan toch te veel verspreiden. Om dat tegen te gaan, komt het kabinet nu met de 2G-pas op de proppen: alleen toegang na te zijn genezen of gevaccineerd.
Kan dat zomaar?
Nee, dat niet. De overheid is gehouden alle belangen die in het geding zijn bij de invoering van een 2G-coronapas goed af te wegen. Het gaat dan om het beschermen van de volksgezondheid, het zo goed mogelijk toegankelijk houden van de samenleving voor ongevaccineerden en het belang van ondernemers om hun zaak onder voorwaarden open te kunnen houden. Verder mag de 2G-pas alleen zo worden ingevoerd dat de (grond)rechten van niet-gevaccineerden zo weinig mogelijk worden ingeperkt.
In de toelichting op de wet staat dat wie zich niet wil laten vaccineren het recht heeft om dat te weigeren. Omgekeerd, zo vervolgt de tekst, mag de overheid van ongevaccineerde personen dan wel „een extra inspanning” verwachten „om overbelasting van de zorg of de sluiting van sectoren te kunnen voorkomen of beëindigen.”
Vermeldenswaard is nog dat De Jonge heeft geprobeerd om in de 2G-wet een uitzonderingsbepaling op te nemen voor gemoedsbezwaarden, maar dat is niet gelukt. Het had dan moeten gaan om een vrijstelling op grond van geloof- of levensovertuiging, maar de groep die bedenkingen heeft bij vaccinatie blijkt zo divers dat niet in korte tijd valt op te maken wie daar vanaf ziet op grond van zijn geloof.
Okay, het kabinet zegt dus te hebben geprobeerd de (grond)rechten van ongevaccineerden zo weinig mogelijk in te perken. Maar waar blijkt dat dan uit?
Uit de manier waarop vooralsnog is afgebakend wanneer de 2G-pas wel kan worden ingezet en wanneer niet. Zo is de toepassing allereerst gelimiteerd tot de sectoren horeca, evenementen, kunst en cultuur en niet-essentiële dienstverlening. Binnen die sectoren moet het vervolgens gaan om de zogenaamde hoogrisico-omgevingen. Daaronder vallen professionele sportwedstrijden met veel publiek, evenals bijvoorbeeld pretparken en dierentuinen. Een epidemiologische voorwaarde is dat er landelijk of regionaal op weekbasis dagelijks gemiddeld meer dan veertig IC-opnames of meer dan tien ziekenhuisopnames zijn. De toepassing van 2G is uitgesloten voor georganiseerde jeugdactiviteiten en sport, voor de niet-essentiële detailhandel, voor het middelbaar en hoger onderwijs en voor de werkvloer. In de niet-essentiële detailhandel en het onderwijs en op de werkvloer kan als het aan het kabinet ligt in de toekomst wel een 3G-pas worden gevraagd.
Wanneer komt de 2G-pas er echt?
Eerst moeten de Tweede én de Eerste Kamer de 2G-wet goedkeuren. Dat zal zeker nog twee weken duren. Pas daarna kan De Jonge zijn bevoegdheid gaan gebruiken, maar daar moet de Tweede Kamer mee instemmen. Dan is er nog een voorwaarde: het risico dat de IC’s het niet meer aankunnen, moet eerst zijn afgewend. Mogelijk worden dus eerst de huidige, algemene maatregelen nog een keer verlengd of aangescherpt en komt pas daarna de 2G-pas.
