Nederland moet nog 136 landgenoten, inclusief echtgenotes en kinderen, uit Afghanistan ophalen. Een lastige klus, blijkt uit een dinsdag verstuurde brief van het demissionaire kabinet aan de Tweede Kamer. „Inzet is om hun overkomst de komende weken te faciliteren.”

In Afghanistan bevinden zich nog meer Nederlanders, maar volgens ministers Ben Knapen (Buitenlandse Zaken) en Henk Kamp (Defensie) en staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel) willen zij niet worden gerepatrieerd. Bijvoorbeeld door familieomstandigheden.

Het land ging dicht na de machtsovername door de radicaalislamitische taliban in augustus. Het kabinet heeft eerder aangegeven nog ongeveer 2100 mensen uit Afghanistan te willen overbrengen naar Nederland. Dat is lastig omdat er maar weinig vliegtuigen vertrekken uit Kabul.

„Het proces van overbrenging gaat langzaam maar gestaag door”, laten de demissionaire bewindslieden weten. Sinds begin september hebben bijna vijfhonderd mensen Nederland weten te bereiken. Bijna driehonderd via Qatar, bijna tweehonderd via Pakistan.

Het bemachtigen van een paspoort is moeilijk in Afghanistan. En zonder geldige reisdocumenten kunnen mensen het land niet verlaten. Het kabinet zoekt naar „creatieve mogelijkheden” hen aan reispapieren te helpen of op een andere manier te faciliteren bij hun overkomst.”

Defensie werkt nog altijd aan het complementeren van de lijst met te evacueren Afghanen. De situatie van Afghaanse tolken die voor Nederland hebben gewerkt, is inmiddels schrijnend. Velen zitten ondergedoken in Kabul, maar hun geld is op en de winter staat voor de deur. Bovendien horen zij wekenlang niets vanuit Nederland, meldt een ingewijde bij de evacuaties. De informatievoorziening vanuit Buitenlandse Zaken zou slecht zijn.

Om toekomstige evacuaties te begeleiden, heeft Buitenlandse Zaken een ”Speciaal Gezant Afghanistan” aangesteld. Deze gezant is het eerste aanspreekpunt voor onderhandelingen met de taliban en landen in de regio die kunnen helpen bij de repatriëring.

De situatie in Afghanistan is volgens het kabinet „zorgwekkend.” Bijna 22,8 miljoen mensen verkeren in acute voedselonzekerheid. Sinds de taliban aan de macht zijn, nemen de mensenrechtenschendingen toe en worden vrijheden ingeperkt. Er lijkt –volgens het kabinet– „vooralsnog geen sprake te zijn van afrekeningen met politieke tegenstanders.”