De piek in coronabesmettingen brengt het kabinet ertoe vrijdagavond, zo is de verwachting, een gedeeltelijke lockdown af te kondigen die naar verwachting drie weken duurt. Vier vragen.
Waar lijkt het kabinet op af te stevenen?
Om de lijn van het almaar stijgende aantal coronabesmettingen om te buigen –donderdag werd een recordaantal van 16.364 bereikt–, kiest het kabinet, zo lijkt het, voor de korte klap. Rutte en de zijnen willen een gedeeltelijke lockdown van drie weken, meldden bronnen donderdag aan de NOS.
Een van de maatregelen is dat de horeca en de niet-essentiële winkels tijdelijk weer om 19.00 uur dicht moeten. Ook gaat het advies gelden om thuis maximaal vier bezoekers uit te nodigen en echt zo veel mogelijk thuis te werken. De maatregelen gaan naar verluidt zaterdag om 19.00 uur in. Donderdag lekte uit dat het OMT het kabinet zou hebben aangeraden theaters en bioscopen tijdelijk te sluiten, maar vooralsnog lijkt het kabinet dat niet op te volgen. Wel ziet het ernaar uit dat sportwedstrijden in bijvoorbeeld het betaalde voetbal weer zonder publiek moeten plaatsvinden. Het coronatoegangsbewijs wordt waarschijnlijk ook voor dierentuinen en pretparken vereist. Mede omdat de besluitvorming dit keer moeizaam verloopt, is er nog niets definitief.
Wat maakt het doorhakken van knopen dit keer tot zo’n complexe aangelegenheid?
Daarbij speelt een aantal zaken. Allereerst dacht het kabinet een tijdje terug al dat het vanwege de stijgende vaccinatiegraad definitief afscheid kon nemen van harde, lockdownachtige maatregelen. Ook de anderhalvemeterafstandsregel was alweer losgelaten. Stilletjes, zo zeggen bronnen, leefde ook de hoop dat het OMT niet meer tot het toepassen van zulke ingrepen zou adviseren. Tevergeefs, bleek donderdag. De knop moest alsnog om.
Het is aannemelijk dat het OMT-advies ook de oude tegenstelling weer doet herleven tussen de bewindslieden die vinden dat de eerste prioriteit moet uitgaan naar het ontlasten van de zorg en de ministers die over het bedrijfsleven gaan. Waarschijnlijk moeten die laatsten nu weer in allerijl ingewikkelde steunregelingen gaan optuigen. Dat vereist compromissen over de vraag tot hoelang deze ingrepen maximaal mogen duren. En over de vraag onder welke voorwaarden de samenleving vervolgens weer veilig open kan.
Wat is daar al over bekend?
Vaststaat dat het kabinet de komende week een stortvloed aan nieuwe wetten en regelingen naar de Kamer stuurt. Die moeten het mogelijk maken dat justitie straks indien nodig de anderhalvemeter weer kan handhaven. Óf, dat het kabinet straks kan zeggen: We kunnen de maatregelen voorzichtig weer gaan versoepelen, maar dan alleen voor degenen die al zijn ingeënt of al een infectie hebben doorgemaakt. Niet-gevaccineerden die nog niet kunnen aantonen dat ze immuniteit hebben opgebouwd, zouden dan uit voorzorg tijdelijk uit bijvoorbeeld de horeca of de recreatieve sector kunnen worden geweerd. Het kabinet heeft ook al aangegeven dat het wil onderzoeken of het toegangsbewijs op de werkvloer kan worden ingevoerd.
De Tweede Kamer is verdeeld in partijen die zulke maatregelen in het geheel niet willen, partijen die de noodzaak om ze in te voeren pas over drie weken willen bezien en partijen die willen dat nu al wordt aangekondigd dat er in december sowieso een tweesporenbeleid komt voor gevaccineerden en niet-gevaccineerden.
Best ingewikkeld dus voor het kabinet om vrijdag uit de doeken te doen wat ons te wachten staat.
Inderdaad, al was het maar omdat ook het kabinet niet kan voorzien hoe de situatie er over drie weken voorstaat. Rutte kan de bevolking dus hooguit voorbereiden op wat er mogelijk komt, maar garanties geven of harde toezeggingen doen, is er even niet bij.
