De QR-code was in eerste instantie vanuit de overheid bedoeld voor toegang tot de culturele sector, evenementen, sport, georganiseerde jeugdactiviteiten en horeca. Het gaat dan om sectoren met een –al dan niet vermeend– hoog besmettingsrisico, maar ook sectoren waarvan geldt dat bezoek of deelname iets van vrijwilligheid in zich heeft. Oftewel: het is te vermijden. Dat ligt totaal anders als het gaat om je werk.

Vooralsnog ontbreekt de wettelijke basis om de QR-code als ”toegangsbewijs” voor de werkvloer in te voeren. Een uitlating in die richting van minister De Jonge geeft die basis niet. Maar zo’n kennelijk losse opmerking past wel perfect in het plaatje dat we ook bij de RMU zien, namelijk dat het onderwerp de laatste maanden een hoge vlucht neemt, ook binnen arbeidsrelaties. Ondernemers zitten soms echt met een dilemma. Wat als de klant bijvoorbeeld vraagt om gevaccineerde cv-monteur?

In Italië is het al zover: niemand kan naar zijn werk zonder code. Nu lijkt Italië vooralsnog ver weg. Maar de vragen die daar spelen, zijn voor onze ondernemers niet anders. En daarom ben ik bang dat je er niet zomaar van uit kunt gaan dat het gebruik van QR-codes op het werk in Nederland door de beschermende werking van ons arbeidsrecht niet aan de orde zal komen. Door zo te denken steek je feitelijk je kop in het zand.

Nu zijn er –gelukkig– nog steeds juridische hobbels. Met de invoering van een coronapas op het werk wordt er een onderscheid gemaakt tussen wel en niet-gevaccineerden. Vragen die in dit licht moeten worden beantwoord zijn bijvoorbeeld: is dit onderscheid gerechtvaardigd, bijvoorbeeld omdat het een legitiem doel dient? En: is dit middel proportioneel om het virus op de werkvloer te bestrijden?

De invoering van de coronapas verplicht niet-gevaccineerde werknemers om zich om de paar dagen te laten testen. Een behoorlijke kostenpost dioe gevaccineerden niet hebben. Dat komt er dus ook nog eens bij. Maar indringender nog is de vraag: staan hier geen grondrechten op het spel? En: hoever willen we eigenlijk gaan?

Aan de andere kant, ik zei het al, er is wel sprake van een nieuwe werkelijkheid waar ondernemers soms niet omheen kunnen. En dat niet omdat ze zelf zo’n fan van een coronapas zijn, maar omdat de buitenwereld erom vraagt. Maar dan nog gaat het wat mij betreft onverantwoord snel als een werkgever daarom zonder meer vraagt om de QR-code. Natuurlijk heeft hij de plicht te zorgen voor veiligheid op de werkvloer en bij klanten, maar we weten dat de inmiddels klassieke 1,5 meter ook zeer effectief is gebleken. Gelukkig zijn er nog genoeg juridische hobbels te nemen. Maar het kan niet anders of er komen binnenkort zaken onder de rechter. En die zal dan waarschijnlijk een belangenafweging maken. Laten we hopen dat dit niet zal leiden tot een nog grotere verharding van tegenstellingen in onze samenleving.

De auteur is manager juridische dienstverlening bij de RMU.