Kunnen kerken die het sola gratia, sola Scriptura en sola fide van harte belijden, elkaar vinden? Wel, er zijn een paar lichtpuntjes. Zo werden op de opleidingen van de Hersteld Hervormde Kerk en de Christelijke Gereformeerde Kerken onlangs hoogleraren benoemd van een zusterkerk. Belangrijker is nog dat er tussen die kerken ook kanselruil plaatsvindt.

Aan de rechterkant van de gereformeerde gezindte blijft het echter stil. De Oud Gereformeerde Gemeenten hebben besloten te stoppen met formele contacten over eenwording. Vanuit de Gereformeerde Gemeenten worden al twintig jaar lang gesprekken gevoerd zonder dat er vooruitgang is te bespeuren. De synode van 2019-2020 legde er integendeel de nadruk op dat de CGO een Gereformeerde Gemeentenopleiding moet blijven, dat eigen evangelisatiemateriaal moet worden gebruikt en wees kanselruil af. Een verschilpunt met de Gereformeerde Gemeenten in Nederland leidde aan twee kanten tot een publicatie waarin de verschillende posities nog eens stevig werden onderbouwd. Heipalen slaan onder het eigen gelijk bevordert in het algemeen geen beweging.

Het is niet effectief om deputaatschappen te laten praten over kerkelijke eenwording. Daarbij komt dat kerkelijke eenwording op zich geen handige focus is. Het is namelijk een structuuronderwerp. In de wereld van organisatieadvies is het een valkuil om daarmee te beginnen. Een verandering begint bij groeiend vertrouwen; de structuur is pas aan de beurt als die gaat knellen. Trouwens, ook Jezus heeft Zich tijdens Zijn omwandeling niet gericht op structuurwijziging maar op het denken en het hart.

Het boekje van ds. G. Hoogerland ”Om vriend en broederen spreek ik nu” (2019) wijst daarom een betere richting. Hij pleit voor schuldbelijdenis. Ds. Hoogerland legt de vinger bij de woorden van de Heere Jezus, Die wil dat Zijn discipelen één zijn en elkaar liefhebben. Wie Jezus liefheeft, wil Hem gehoorzamen en wil alleen daarom al de broeders en zusters liefhebben.

Er was gisteren wel een symposium over kerkelijke eenheid, maar van een samenkomst rondom schuld belijden is het nog niet gekomen. Waarom niet? Omdat kerken goed beseffen dat schuldbelijdenis niet los verkrijgbaar is. Schuld belijden kan niet zonder bekering, zonder beloften van gehoorzaamheid en van een hernieuwde dienst aan Jezus Christus. Bij schuldbelijdenis hoort groeiende kerkelijke zelfopoffering in plaats van groeiend kerkelijk besef. Als op gemeenteniveau de liefde over en weer gaat werken, gaan kerkmuren vanzelf schuren en scheuren. Dan laten we de eigen dingetjes van de eigen nominatie graag los om met vreugde te wandelen in de voetstappen van de Heiland.

Ik hoop dat het symposium iets van dat inzicht en vooral van dat verlangen heeft gebracht. Tegelijk waren in Apeldoorn ook broeders en zusters uit de Christelijke Gereformeerde Kerken aanwezig die in deze tijd ervaren voor een onmogelijke keuze te staan. Laten we hen gedenken.

De auteur is mediator, coach en ondernemer