Welke producten worden duurder door de stijgende olieprijs?

De automobilist merkt al een tijdje dat hij bij de pomp dieper in de buidel moet tasten. De prijzen voor benzine en diesel, brandstoffen die uit olie worden gewonnen, staan op dit moment op recordhoogte. Maar uit olie worden bijvoorbeeld ook plastic, rubber, verf, piepschuim en zelfs tandpasta gemaakt. Deze materialen zullen door de stijgende olieprijs duurder worden. Hoeveel de prijs stijgt, verschilt per product.

Concreet betekent dit dat de consument in de supermarkt meer geld kwijt zal zijn. Veel producten liggen namelijk in het plastic verpakt in de schappen.

Hoe beïnvloedt de oplopende aardgasprijs de consumentenprijzen?

Niet alleen voor de consument valt de energierekening door de stijgende aardgasprijs hoger uit, voor bedrijven eveneens. Doordat de prijs voor deze brandstof –waarmee elektriciteit wordt opgewekt– almaar oploopt, zijn de elektriciteitskosten dit jaar al drie keer over de kop gegaan.

De hoge gasprijs brengt veel productiebedrijven in de problemen. Zo meldde de NOS zaterdag dat het voortbestaan van aluminiumbedrijf Aldel in Delfzijl aan een zijden draadje hangt en dat kunstmestfabriek Yara in Sluiskil de ammoniakproductie naar beneden heeft moeten bijschroeven. Ook kleinere productiebedrijven ondervinden behoorlijke hinder van de hoge gasprijs. Bedrijven berekenen stijgende kosten normaliter door in de prijs van hun product. Zo komt de rekening uiteindelijk op het bordje van de consument.

Blijven de prijzen voor olie en gas stijgen?

Kenners gaan ervan uit dat de prijs van aardgas de komende winter nog wat zal stijgen. Zeker als het een koude winter wordt, zal de vraag toenemen om huizen en kantoorpanden te verwarmen. De markt verwacht dat de gasprijzen na de winter weer zullen dalen. De olieprijzen zullen de komende maanden, zo denken marktanalisten, gelijk blijven. Daarna zal er geleidelijk aan minder voor olie hoeven te worden betaald.

Wat kan er worden gedaan om de prijzen sneller te laten dalen?

De makkelijkste manier is door meer olie uit de grond te halen. Echter, de olieproducerende landen van het oliekartel OPEC en zijn bondgenoten –waarvan Rusland de belangrijkste is– willen vasthouden aan een slechts geleidelijke maandelijkse verhoging van de productie.

De groep kwam in juli overeen om de dagproductie maandelijks met 400.000 vaten te verhogen in de periode tot april, maar daar blijft het dus voorlopig bij. Kenners denken dat de alliantie zich comfortabel voelt bij een olieprijs tussen de 70 en de 80 dollar per vat en daarom de productie niet zal opschalen.

Het lijkt makkelijker om aan meer aardgas te komen. De Russen staan dan wel niet te springen om de oliekraan verder open te draaien, ze willen wel voorzien in meer aardgas. Tenminste, Gazprom– het grootste aardgas bedrijf ter wereld dat grotendeels in handen is van de Russische overheid– zou volgens de Russische energieminister Peskov staan te popelen om meer leveringscontracten af te sluiten met Europa.

De Azerbeidzjaanse president Aliyev liet zondag weten dat zijn land Europa eveneens uit de brand kan helpen door de eigen gasexport op te voeren. Als nieuwe gesprekken nu beginnen, zou Azerbeidzjan volgens het staatshoofd de gasexport komende winter al kunnen verhogen.

Komt de Europese Unie door deze avances nu in beweging?

De EU-ministers van Financiën zullen de stijgende energieprijzen in Europa komende tijd in de gaten houden, maar zullen voorlopig niet tot actie overgaan. Lidstaten gaan over hun eigen nationale energiebeleid, maar sommige landen, zoals Spanje, willen dat de EU hervormingen doorvoert op de elektriciteitsmarkt. De bewindslieden gaan er vooralsnog echter van uit dat de huidige situatie geen belemmering vormt voor het behalen van de klimaatdoelen. Dat is voor hen het belangrijkste.

De Ierse minister van Financiën, Paschal Donohoe, liet maandag na afloop van de bijeenkomst van de Eurogroep –waarvan hij de voorzitter is– weten hoe de ministers over de kwestie denken. Ingewijden hadden eerder al aangegeven dat er geen concrete besluiten genomen zouden worden over maatregelen.

Lagere consumentenprijzen zitten er voorlopig dus niet in?

De Europese Commissie werkt aan een ‘gereedschapskist’ om de pijn te verzachten. Ook de Europese milieuministers hebben de hoge gas- en olieprijzen op de agenda gezet, voor een vergadering woensdag in Luxemburg. De hoge energieprijzen wereldwijd zijn namelijk niet alleen een bron van zorg omdat ze de inflatie aanjagen, waardoor de koopkracht van consumenten wordt ondermijnd.

Hoe hoger de prijzen aan de pomp en van de verwarming, hoe groter ook het gevaar dat de publieke steun voor de klimaatplannen afkalft. De politieke wil om de klimaatdoelen te halen kan er zomaar toe leiden dat de consument straks meer geld overhoudt in zijn portemonnee.