Per saldo ramen de onderzoekers het nettoresultaat van de kottervloot –met een kleine 300 schepen en ruim 1100 bemanningsleden de grootste categorie zeevissers– voor 2020 rond de nullijn. In 2019 was nog sprake van een schamele 9 miljoen euro winst.

„Die nul is exclusief de 6 miljoen euro coronasteun die over 270 kotters is verdeeld”, zegt sectorspecialist Arie Mol. „Dat neemt niet weg dat ik nu al voor het vierde jaar een somber verhaal vertel.”

De Nederlandse kotters brachten in 2020 ongeveer 64 miljoen kilo vis en garnalen aan land – ongeveer evenveel als het jaar daarvoor. De totale besomming (opbrengst van de vangst) liep echter terug van 238 miljoen euro naar 213 miljoen euro. Dat is te wijten aan de prijsval van veel luxe vissoorten. De verkoop daarvan stond namelijk onder druk: in veel Europese landen waren restaurants gesloten tijdens lockdowns die de verspreiding van het coronavirus moesten tegengaan.

Tong bracht op de afslagen gemiddeld 9,64 euro per kilo op, tegen 11,33 euro in 2019. De scholprijs zakte van 2,38 naar 2,06 euro.

Garnalenvissers hadden wel een beter jaar. Hun vangst pakte 12 procent hoger uit, de prijs steeg van 2,90 naar 3,43 euro per kilo.

De teruglopende besomming ging voor de kottervloot als geheel gepaard met stijgende kosten. Dat is vooral te wijten aan de afbouw van de pulsvisserij. Van de oorspronkelijk 84 Brusselse ontheffingen voor Nederlandse kotters mochten er in 2020 nog 22 worden gebruikt. De anderen moesten terug naar de traditionele boomkorvisserij.

„Een gemiddelde grote boomkorkotter verbruikt per dag 2200 liter meer gasolie dan een pulskotter”, zegt Mol. Een meevaller was de relatief lage brandstofprijs. „Een liter gasolie kostte vorig jaar gemiddeld nog geen 31 cent. Op dit moment is dat 48 cent.”

Een ander nadeel is dat de vis zich moeilijk laat vangen. De quota voor schol en tong werden in 2020 voor minder dan de helft opgevist.

De toekomst voor de vissers is onzeker, stelt Mol. Zo biedt het brexit-akkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk slechts zekerheid tot 2026. Verder moet de vloot visgronden inleveren voor de uitrol van wind op zee en voor beschermde natuur en kampen sommige schepen met een gebrek aan personeel. „En dan gaan er in Brussel ook nog stemmen op om bodemberoerende visserij te beperken”, zegt Mol.

Mosselen

De mosselsector doet het beter dan in het matige seizoen 2019-2020. Weliswaar blijft de aanvoer beperkt tot 31,5 miljoen kilo –het laagste niveau sinds 2006– maar de prijs pakt met gemiddeld 1,44 euro per kilo een stuk hoger uit. De totale opbrengst raamt Wageningen Economic Research op 45 miljoen euro.

In 2020 voeren zes diepvriestrawlers onder Nederlandse vlag. Deze zogeheten pelagische visserij is door de brexit relatief zwaar getroffen. Reders moeten de komende jaren een deel van hun vangstmogelijkheden inleveren: tot 12 procent haring, tot 26 procent makreel en tot 32 procent horsmakreel. De vangsten lopen de laatste jaren terug. De besomming bedroeg vorig jaar 96 miljoen euro.