Pentagon: enkele extremist blies zichzelf op bij aanslag Kabul
Bij twee explosies bij een ingang van de luchthaven van Kabul en een iets verderop gelegen hotel zijn donderdag tientallen doden gevallen. Twaalf Amerikaanse militairen zijn omgekomen. Op Schiphol is vrijdag de laatste vlucht met evacués uit Afghanistan aangekomen. Onduidelijk is nog hoeveel mensen noodgedwongen achterblijven.
Advertentie
De redactie sluit dit liveblog. Lees de laatste ontwikkelingen in het nieuwe liveblog.
Op vliegveld Eindhoven is vrijdagavond een vliegtuig geland met aan boord Nederlandse militairen en ambassadepersoneel uit Afghanistan. Ook de Nederlandse ambassadeur in dat land, Caecilia Wijgers, vloog mee terug. Hoeveel passagiers in totaal aan boord waren, kon een defensiewoordvoerder niet zeggen.
Nederland heeft nu geen militairen of diplomatieke vertegenwoordiging meer in Kabul. In de regio blijft nog wel een kleine groep militairen met een vliegtuig aanwezig, net zoals een klein ambassadeteam.
Vooralsnog is het de laatste vlucht vanuit Afghanistan naar Nederland. De komende tijd zijn evacuaties praktisch onmogelijk, omdat de luchthaven van de Afghaanse hoofdstad Kabul niet veilig meer is. De Amerikanen, die het nu nog voor het zeggen hebben op het vliegveld, moeten van de Taliban uiterlijk 31 augustus vertrokken zijn. Het is nog niet duidelijk wat daarna mogelijk is.
Bij de aankomst waren ook demissionair premier Mark Rutte en ministers Ank Bijleveld (Defensie) en Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken) aanwezig. Zij verwelkomden samen met Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim het Nederlandse team.
Bijleveld heeft „enorme waardering” voor de militairen die hielpen bij de evacuatie vanuit Kabul. „Tegelijkertijd staan de beelden uit Kabul nog steeds op ons netvlies”, laat ze weten in een verklaring. „Met aanslagen en mensen die achterblijven. Dat is verschrikkelijk. Wij blijven ons inzetten om iedereen in veiligheid te brengen.”
Het aantal slachtoffers van de aanslag op de internationale luchthaven van de Afghaanse hoofdstad Kabul is waarschijnlijk flink hoger dan tot nu toe werd gemeld. Ongeveer 170 Afghanen zijn omgekomen, melden Amerikaanse media op basis van anonieme bronnen in onder meer ziekenhuizen. Het aantal gewonden zou zijn gestegen van ruim 140 naar bijna 200. Afghaanse gezondheidsautoriteiten zeggen tegen de New York Times dat er ook Afghaanse Amerikanen onder de slachtoffers zijn.
Bij de aanslag kwamen ook 13 Amerikaanse militairen om het leven en raakten er 15 gewond. Twee Britse staatsburgers en het kind van een Britse staatsburger zijn ook om het leven gekomen, evenals 28 Talibanstrijders. De aanval is opgeëist door een lokale afdeling van Islamitische Staat (IS).
De Amerikaanse president Joe Biden zei na de aanslag dat de daders niet vergeven of vergeten zullen worden. „Wij zullen jullie laten boeten”, zei de president in een toespraak vanuit het Witte Huis. De evacuatiemissie bij het vliegveld wordt doorgezet. „We laten ons niet afschrikken door terroristen”, verzekerde Biden. De Verenigde Staten kondigden tegenaanvallen aan op IS-doelen.
Een extremist blies zichzelf donderdag op bij een van de poorten van het vliegveld van Kabul. Na de aanslag ontstond volgens getuigen grote paniek op de luchthaven, waar Afghanen vanwege de machtsovername van de Taliban massaal naartoe waren gekomen in de hoop met een evacuatievlucht naar het buitenland te kunnen. Het vliegveld en het luchtruim worden nu nog gecontroleerd door de Verenigde Staten.
Een NAVO-diplomaat roept de Taliban op de terreurbeweging IS, die de aanslag opeiste, goed in de gaten te houden. Volgens de diplomaat zouden „duizenden gevangenen de afgelopen weken zijn vrijgelaten”, meldt Reuters. De veiligheid in Afghanistan is nu de verantwoordelijkheid van de Taliban, benadrukt de diplomaat, die stelt dat „de angst en bezorgdheid Afghanen tot wanhoop drijven”.
De bomaanslag op het internationale vliegveld van Kabul werd gepleegd door één extremist, meldt het Amerikaanse ministerie van Defensie. Daarmee corrigeert het Pentagon eerdere meldingen over twee extremisten en twee aparte explosies. Wel zijn er nog steeds „geloofwaardige dreigingen” van aanslagen bij het vliegveld.
Bij de aanslag kwamen minstens negentig mensen om het leven, onder wie Afghaanse burgers, Amerikaanse militairen en Talibanstrijders. Amerikaanse militairen die gewond zijn geraakt door de klap worden in Duitsland behandeld.
Bij de aanslag blies een terrorist zichzelf op bij een toegangspoort van het vliegveld. Er kwamen meldingen binnen van een tweede explosie bij een nabijgelegen hotel, maar die explosie heeft volgens het Pentagon niet plaatsgevonden. De aanval werd opgeëist door de terroristische organisatie Islamitische Staat (IS).
De ontploffing vond plaats in de grote mensenmassa die sinds de machtsovername van de Taliban het vliegveld proberen te betreden om aan het nieuwe regime te ontsnappen. De menigte zou iets kleiner zijn geworden sinds de aanval.
Volgens defensie in de VS gaan de evacuaties door tot het „laatste moment” op de dag van de deadline, 31 augustus.
Momenteel staan er volgens het Pentagon nog zo’n 5400 mensen op het vliegveld te wachten op evacuatie. Inmiddels zijn er ongeveer 105.000 mensen opgehaald uit Kabul.
Volgens demissionair minister Ank Bijleveld (Defensie) is het „niet reëel” dat Nederland voor 31 augustus nog mensen uit de Afghaanse hoofdstad kan evacueren. Tot die datum heeft het Amerikaanse leger het voor het zeggen op het vliegveld van Kabul. Daarna zijn de Amerikanen weg.
Het laatste Nederlandse vliegtuig vertrok donderdag uit Kabul. Er blijft tot 31 augustus een tiental Nederlandse militairen en een vliegtuig van Defensie in de regio achter voor het geval er toch nog een mogelijkheid zou ontstaan om mensen op te halen in de Afghaanse hoofdstad. Die kans is dus verwaarloosbaar.
Een crisisteam blijft volgens Bijleveld werken aan manieren om de achtergebleven mensen die naar Nederland mogen, hierheen te halen. Volgens de bewindsvrouw worden „alle opties” uitgewerkt.
Het is momenteel niet precies bekend hoeveel mensen in Afghanistan zijn achtergebleven. Ten minste een dertigtal tolken zou er nog zijn. Maar ook anderen die de Nederlandse missie hielpen, zoals koks, beveiligers of juristen, komen in aanmerking voor hulp. Nederland heeft inmiddels 1600 mensen met eindbestemming Nederland geëvacueerd, en nog ongeveer 900 mensen die naar andere landen gaan.
Donderdag vielen tientallen doden bij de luchthaven van Kabul door twee zelfmoordaanslagen. De aanvallen zijn inmiddels opgeëist door terreurbeweging Islamitische Staat.
Amerikaanse militaire veteranen die allemaal in Afghanistan hebben gediend, hebben in een zelf uitgevoerde geheime operatie in nachtelijk Kabul Afghanen gered die groot gevaar zouden lopen door de machtsovername door de Taliban.
Nieuwszender ABC heeft met leden van de groep vrijwilligers gesproken. Die omschreven het als een „ultieme reddingsoperatie”.
De veteranen vormden officieel geen onderdeel van de Amerikaanse strijdmacht in Kabul en waren dus voor eigen risico op pad door de pikdonkere Afghaanse hoofdstad. Ze hebben wel in samenspraak met de Amerikaanse troepenmacht en de ambassade in Kabul gehandeld.
De groep heeft de operatie ‘Pineapple Express’ (Ananas Express) gedoopt en noemt zichzelf de ‘Task Force Pineapple’.
Ze hebben naar eigen zeggen de mensen met kleine eenheden en telkens in kleine groepjes naar het door de VS beheerste vliegveld van Kabul gebracht. Het zou gaan om zeker vijfhonderd mensen onder wie voormalige leden van speciale eenheden van de Afghaanse strijdkrachten en hun families.
Mogelijk vluchten binnenkort een half miljoen Afghanen hun land uit als gevolg van de huidige crisis, vreest de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, UNHCR. Een hoge functionaris van de organisatie, Kelly Clements, zei dat er op dit moment nog niet veel Afghanen aan de grenzen staan, maar dat de situatie in het binnenland van
Afghanistan sneller verslechtert dan verwacht. De VN treffen voorbereidingen voor de opvang van een half miljoen mensen en dringen er bij de buurlanden op aan de grens open te houden en hulp te bieden.
Een woordvoerder van het Pakistaanse leger, generaal Babar Iftikhar, zei vrijdag dat de toestand aan de Afghaanse grens normaal en onder controle is en dat er geen ernstige incidenten zijn gemeld. Maar de strijdkrachten zijn voorbereid op wat er nog kan gebeuren, aldus de generaal.
Volgens ooggetuigen op Twitter is er door Pakistaanse militairen op Afghanen geschoten die de grens wilden oversteken bij de grensovergang Torkham, 180 kilometer ten oosten van Kabul. Daarbij zouden slachtoffers zijn gevallen.
De situatie in Afghanistan is volgens het VN-Bureau voor Coördinatie van Humanitaire Zaken (OCHA) „catastrofaal” en wordt alleen maar erger. De verwachting is dat een derde van de bevolking honger zal lijden. De VN willen in
Afghanistan blijven om humanitaire hulp te leveren en hebben 1,3 miljard dollar (1,1 miljard euro) nodig om dit jaar 16 miljoen mensen te bereiken. Er is momenteel een tekort van 800 miljoen dollar.
Met de evacuatie van nog eens 12.500 mensen donderdag is het aantal evacués uit Afghanistan opgelopen tot grofweg 105.000, meldt het Witte Huis. De laatste mensen worden momenteel weggehaald voordat de buitenlandse troepen uiterlijk 31 augustus uit het land zijn vertrokken.
Landen halen sinds 14 augustus hun staatsburgers naar huis, de dag voordat de Taliban Kabul overnamen. Ook worden massaal Afghanen opgehaald die in de afgelopen jaren met hen hebben samengewerkt of risico lopen omdat ze bijvoorbeeld met buitenlandse organisaties of in de journalistiek werken.
De Verenigde Staten controleren de internationale luchthaven van Kaboel en het Afghaanse luchtruim. Het Amerikaanse ministerie van Defensie zei donderdag dat evacuaties ook in het weekend nog konden plaatsvinden, maar meerdere landen zijn al gestopt met evacueren. Dat heeft onder meer te maken met de steeds gevaarlijker wordende situatie in
Kabul, maar ook met het vertrek van de Amerikanen.
Het Amerikaanse leger heeft enkele dagen nodig voor het eigen vertrek uit Afghanistan. Na de aftocht van de Amerikanen wordt het naar verwachting veel moeilijker om mensen naar andere landen te krijgen.
Op Schiphol is vrijdag de allerlaatste vlucht met evacués uit Afghanistan geland. Aan boord van het vliegtuig waren 87 passagiers, allen met een Nederlands paspoort, meldt het ministerie van Defensie. Aan de evacuatiemissie uit Kabul kwam donderdag een einde.
De komende dagen komen de Nederlandse militairen en diplomaten terug die de afgelopen dagen op de internationale luchthaven van Kabul de evacuatie hebben geregeld. Een deel van de militairen en een vliegtuig blijft tot 31 augustus in de regio.
Eerder vrijdag landde ook al een vliegtuig met evacués op Schiphol. Van de honderd passagiers waren er 98 met een Nederlands paspoort. Er zijn de afgelopen dagen meer dan 2500 mensen uit Afghanistan geëvacueerd door Defensie, van wie 1600 in Nederland blijven.
Hoeveel mensen zijn achtergebleven die Nederland had willen evacueren, is nog niet bekend. Waarschijnlijk gaat het om honderden. Zo bleken er veel meer Nederlanders in Afghanistan te zijn dan vooraf was ingeschat.
Volgens demissionair minister Ank Bijleveld (Defensie) zijn er een dertigtal tolken achtergebleven. Met een deel van hen is contact. Het kabinet doet er alles aan om de achterblijvers te helpen, zei demissionair minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken) voor het begin van de ministerraad.
Advertentie
Het Rode Kruis heeft sinds woensdag via giro 6868 iets meer dan 100.000 euro opgehaald voor hulp aan Afghanen in Nederland en Afghanistan. Met het geld wil de organisatie de noodhulp opschalen, door onder meer te investeren in de opvang van Afghaanse vluchtelingen in Nederland en het geven van medische hulp aan gewonden in Afghanistan.
Een woordvoerder van de organisatie noemt het inmiddels opgehaalde bedrag „hartstikke mooi”. Toch loopt de ophaalactie een stuk minder hard dan andere acties voor noodsituaties, zoals die voor de slachtoffers van de aardbeving in Haïti. Op giro 5125 kwam in twee dagen ruim 735.000 binnen. „Bij Haïti ligt de nadruk heel erg op noden die slachtoffers hebben, bij Afghanistan gaat het meer over het probleem dat de mensen daar niet naar Nederland kunnen komen. Terwijl mensen die daar op de vlucht zijn geslagen, ook op weg moeten worden geholpen.”
Het Rode Kruis werd de afgelopen tijd overspoeld met gedoneerde spullen en kleding. Inmiddels heeft de organisatie die meer dan genoeg en is er vooral behoefte aan geld, stelt de zegsman. In alle opvanglocaties in Nederland zorgt het Rode Kruis ervoor dat gedoneerde kleding wordt gesorteerd en bij de opgevangen Afghanen terechtkomt. Verder is veel behoefte aan telefoonopladers. „Zodat er contact kan worden gehouden met het thuisfront in Afghanistan.” Vrijwilligers op de opvanglocaties helpen de opgevangen Afghanen met het contact leggen. Het Rode Kruis merkt verder dat er vrij veel Nederlandse Afghanen bellen naar de hulplijn van de organisatie, waar mensen terechtkunnen voor hulp, advies of een luisterend oor.
In Afghanistan gaat de hulpverlening van het Rode Kruis in volle vaart door. „De nood is daar hoger dan ooit, door een optelsom van onrust, het huidige conflict en tekorten door de coronacrisis en de droogte.” In ziekenhuizen is veel hulp nodig, bijvoorbeeld op de afdeling revalidatie.
Op Schiphol is vrijdag de allerlaatste vlucht met evacués uit Afghanistan geland. Aan boord van het vliegtuig waren 87 passagiers, allen met een Nederlands paspoort, meldt het ministerie van Defensie. Aan de evacuatiemissie uit Kabul kwam donderdag een einde.
De komende dagen komen de Nederlandse militairen en diplomaten terug die de afgelopen dagen op de internationale luchthaven van Kabul de evacuatie hebben geregeld. Een deel van de militairen blijft tot 31 augustus in de regio.
Afghanen met een Nederlands paspoort die niet konden worden geëvacueerd en nu nog in Afghanistan verblijven, zijn daar om uiteenlopende redenen naartoe gegaan. „Het zijn er naar schatting 250, zoals het ministerie van Defensie eerder naar buiten bracht”, zegt een woordvoerster van VluchtelingenWerk Nederland vrijdag.
Een aantal keerde vanuit Nederland terug om documenten voor gezinshereniging in orde te maken bij de Afghaanse autoriteiten, anderen brachten in Afghanistan de zomervakantie door bij familie. „Zeker is dat ze vrijwel allemaal zijn verrast door de snelle opmars van de Taliban.”
De groep Afghanen uit Nederland die op familiebezoek ging is deze zomer volgens de woordvoerster vermoedelijk veel groter dan in eerdere jaren. „Want nadat bleek dat de Amerikaanse troepen het land zouden gaan verlaten, wilden veel Afghaanse Nederlanders de mogelijkheid benutten familieleden en bekenden op te zoeken. Van sommigen hoorde ik dat het ze een laatste kans leek om bijvoorbeeld grootouders op te zoeken.” Ze denkt dat die situatie voor veel meer Afghanen geldt.
Geert Wilders (PVV) vroeg zich vrijdag in een bericht op Twitter af „hoe het kan dat asielzoekers terug gaan voor vakantie naar het land dat ze zijn ontvlucht. Daar waren ze toch onveilig?” De woordvoerster van VluchtelingenWerk Nederland begrijpt de vraag die het ook bij veel Nederlanders oproept over het grote aantal Afghanen met een Nederlands paspoort dat daar nog steeds is. „Het bezitten van een Nederlands paspoort maakt echt het verschil”, zegt ze. „Dan is reizen en het bezoeken van familie in Afghanistan veel gemakkelijker.”
Volgens demissionair minister van Defensie Ank Bijleveld zijn onder de 250 mensen die nog geëvacueerd hadden worden zo’n dertig tolken. Met een deel is contact, maar vanwege de veiligheid wil de minister daar niets over zeggen.
Een dertigtal tolken die geëvacueerd hadden moeten worden is achtergebleven in Afghanistan. Dat zei minister van Defensie Ank Bijleveld vrijdag voorafgaand aan de ministerraad.
Er waren sinds 15 augustus nog 67 tolken die op de evacuatielijst stonden, zei Bijleveld. Daarvan is ongeveer de helft met hun gezinnen geëvacueerd. Met een deel van de achterblijvers is contact, maar vanwege de veiligheid wilde Bijleveld daar verder niks over kwijt.
Op de vraag of Nederland niet eerder had moeten beginnen met de evacuatiemissie, zei Bijleveld dat de „hele internationale gemeenschap is overvallen door de snelheid waarmee het is gegaan”.
„Als het gaat om de tolken zijn we wel op tijd begonnen”, aldus Bijleveld. „Daar zijn we al een aantal jaren mee bezig. Maar ook de mensen zelf zijn erdoor overvallen. Sommige mensen waren er op familiebezoek, iedereen is overvallen.”
Minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken) kan nog niet zeggen hoeveel mensen die Nederland had willen evacueren zijn achtergebleven in Afghanistan. „We hebben lijsten, maar nog geen beeld op basis waarvan ik één getal kan noemen”, zei Kaag vrijdag voorafgaand aan de ministerraad.
Ook of het bijvoorbeeld gaat om ‘honderden’ kan de demissionaire minister niet zeggen. „Het is een makkelijke vraag, maar het antwoord is lastig.” Ze benadrukte dat „alles erop is gericht om nog steeds mensen naar Nederland te kunnen helpen”.
Of Nederland eerder had moeten beginnen en het achterlaten van mensen daarmee vermijdbaar was geweest, vindt Kaag een vraag voor later. „Ik denk dat we een hele goede evaluatie gaan uitvoeren. Maar voor nu, iedereen die we achterlaten, dat voelt verschrikkelijk.”
„Uiteraard zullen we in de evaluatie veel lessen moeten leren. Maar mijn aandacht gaat nu naar: wat kunnen we nog meer, met wie, om mensen veilig te stellen.” De Kamer wil na het reces snel in debat over de evacuatiemissie.
De aanslagen die donderdag in Afghanistan werden gepleegd noemde Kaag „verschrikkelijk”. Ze hoopt niet dat dit „een nieuw hoofdstuk in Afghanistan betekent waarbij we veel over dit soort aanslagen zullen lezen, waarbij onschuldige levens verloren gaan”.
Aan de Amerikaanse militairen die sneuvelden bij de aanslagen „moeten we een speciaal eerbetoon geven”, vindt Kaag. „Die stonden in de vuurlinie om alle evacuaties mogelijk te maken.”
Op Schiphol is vrijdagochtend een vlucht van Defensie geland met evacués uit Afghanistan. Van de 100 passagiers zijn er 98 mensen met een Nederlands paspoort, laat Defensie weten. Het is de een na laatste vlucht die in ons land aankomt met evacués uit Afghanistan.
Of de andere twee mensen zijn die doorreizen naar een ander land, of Afghanen die de Nederlandse missie hebben geholpen en hier asiel aan zullen vragen, kon een woordvoerder van Defensie nog niet zeggen.
De laatste vlucht met evacués wordt later op de dag verwacht. Ook de Nederlandse militairen en diplomaten die de afgelopen tijd de evacuaties in Afghanistan verzorgden, moeten nog naar Nederland komen.
Spanje heeft de evacuatiemissie in Afghanistan beëindigd en Groot-Brittannië stopt binnen enkele uren. Twee Spaanse vliegtuigen hebben de laatste 81 Spanjaarden en ook 83 Afghanen uit de Afghaanse hoofdstad Kabul gevlogen en ze worden in de namiddag op een luchtmachtbasis bij Madrid verwacht, aldus Spaanse media. Frankrijk stopt de evacuaties ook in de loop van vrijdag.
Volgens de Britse defensieminister Ben Wallace worden er geen mensen meer toegelaten tot het vliegveld en zijn er nog circa duizend mensen die met Britse toestellen vertrekken. Aan de Belgische evacuaties is vrijdagmorgen vroeg een einde gekomen met de landing van een gecharterd vliegtuig met 37 passagiers aan boord. Onder hen waren geen Nederlanders. Het vliegtuig kwam uit Islamabad in Pakistan. Ook in Denemarken en Italië wordt de landing gemeld van de laatste evacuatievlucht uit Afghanistan.
Een reeks landen was al gestopt met de evacuaties vanuit Kabul, inclusief België, Canada, Nederland en Polen. Het Amerikaanse ministerie van Defensie had donderdag nog beklemtoond dat evacuaties ook in het weekend nog konden plaatsvinden. Volgens de laatste berichten zijn er nog maar duizend mensen met Amerikaanse reisdocumenten op de luchthaven om naar huis te vliegen, afgezien van de Amerikaanse troepenmacht op het vliegveld.
Donderdag was er een aanslag bij de luchthaven in Kabul. Daarbij vielen rond de negentig doden, onder wie dertien Amerikaanse militairen. De tak van terreurgroep IS die in Afghanistan en Pakistan actief is, de IS-Khorasan, richtte er een bloedbad aan met zelfmoordterroristen. Een zelfmoordterrorist blies zich bij een Amerikaanse controlepost bij de ingang op en er was een explosie bij de ingang van een hotel vlakbij. Daar was ook een centrum waar mensen die voor een vlucht naar het buitenland werden geselecteerd op basis van hun reisdocumenten. Na de explosies volgde ook een schietpartij bij de luchthaven.
De nieuwe machthebbers in Afghanistan, de Taliban, lijken volgens de Verenigde Staten bereid ook na het vertrek van de Amerikaanse troepen van het vliegveld op 31 augustus behulpzaam te blijven bij het uitreizen van buitenlanders. De Amerikaanse regering spreekt van een werkrelatie en een gezamenlijk belang met de Taliban. Dat heeft tot dusver al de evacuatie van naar schatting meer dan 100.000 mensen mogelijk gemaakt op de luchthaven van Kabul.
Bij de aanslag in Kabul zijn twaalf Amerikaanse militairen om het leven gekomen. Volgens de Amerikaanse generaal McKenzie, die sprak via een videoverbinding op een persconferentie van het ministerie van Defensie in Washington, raakten vijftien soldaten gewond bij de twee dodelijke explosies. Daarna volgde nog een schietpartij. Inmiddels claimt de radicale beweging Islamitische Staat (IS) achter de aanslag te zitten, waarbij ook tientallen Afghanen zouden zijn gedood. Een Afghaanse functionaris sprak over mogelijk zo’n zestig Afghaanse doden en ruim 140 gewonden. Een verslaggever van de Amerikaanse zender CBS News meldde zeker negentig doden, onder wie ook vrouwen en kinderen.
De terreur bij de luchthaven van de Afghaanse hoofdstad kwam enkele dagen voor het geplande vertrek van de laatste Amerikanen uit Afghanistan. Ze waren er bijna twintig jaar in de strijd tegen terrorisme.
De Amerikaanse generaal uitte al het vermoeden dat de daders van IS waren. Minstens twee extremisten bliezen zich op, daarna openden andere IS-strijders het vuur op militairen en burgers bij de luchthaven. Het vliegveld wordt gebruikt voor de massale evacuaties van mensen die weg willen uit Afghanistan.
Media spreken over de eerste Amerikaanse doden in Afghanistan sinds de machtsovername door de radicaalislamitische Taliban eerder deze maand. Het zouden zelfs de eerste Amerikaanse gesneuvelden in ruim 1,5 jaar zijn in het land. President Joe Biden had eerder dit jaar de aftocht van de Amerikaanse troepen aangekondigd, die op 31 augustus moet zijn afgerond.
IS motiveert de aanslag met kritiek op de „samenwerking” tussen de Amerikanen en de Taliban bij de grootscheepse evacuatie-operatie uit Kabul, die door de VS wordt gecoördineerd. De claim komt van de tak van IS die in Afghanistan en Pakistan actief is, de IS-Khorasan. Deze extremisten zijn ook in conflict met de Taliban.
De Amerikaanse president Joe Biden waarschuwt de verantwoordelijken voor de dodelijke aanslag op het vliegveld van de Afghaanse hoofdstad Kabul. „Wij zullen jullie niet vergeven, wij zullen jullie niet vergeten, wij zullen jullie laten boeten”, zei de president in een toespraak vanuit het Witte Huis.
Het Witte Huis meldde donderdag dat een dertiende Amerikaanse militair om het leven is gekomen door de aanslag op het vliegveld. Een tak van de radicale beweging Islamitische Staat (IS) claimde de verantwoordelijkheid. Volgens de Amerikaanse president is de situatie bij de luchthaven nog altijd gevaarlijk. De Amerikanen blijven doorgaan met hun missie om mensen de komende dagen uit Afghanistan te evacueren, verzekerde Biden. „We laten ons niet afschrikken door terroristen.”
De president heeft legercommandanten opdracht gegeven om plannen te ontwikkelen om doelen van IS aan te vallen in reactie op de aanslag. „Als het leger extra troepen nodig heeft, zal dat mogelijk zijn”, zei de president, die verder niet in details trad. Wel kondigde hij aan dat er „met kracht en precisie” gereageerd zal worden. „Deze IS-terroristen zullen niet winnen”, benadrukte Biden.
De aanslag laat volgens Biden zien waarom de duur van de „buitengewoon gevaarlijke” missie in Afghanistan beperkt moet blijven. Eerder kondigde de president al aan dat alle Amerikaanse militairen het land uiterlijk 31 augustus zullen verlaten. Ook na het vertrek van de militairen zal Biden er „alles aan doen” om Amerikanen die Afghanistan willen verlaten, de mogelijkheid te bieden om dat te doen.
Biden kon echter niet alle Afghanen die naar de VS willen komen beloven dat zij Afghanistan kunnen verlaten. „Ik kan geen enkele oorlog noemen waarna iedereen die dat wilde een conflictgebied kon verlaten”, aldus de president.
Biden zei „een deel van de verantwoordelijkheid” op zich te nemen voor de wijze waarop het terugtrekken van de Amerikaanse troepen heeft uitgepakt. „Ik draag de verantwoordelijkheid voor wat er de afgelopen tijd is gebeurd, maar u weet net zo goed als ik dat de voormalige president (Donald Trump, red.) een deal heeft gesloten met de Taliban”, vertelde hij journalisten. „Dames en heren, het was tijd om deze 20-jarige oorlog te beëindigen”, vertelde de president.
Biden hield tijdens de toespraak een moment stilte voor de omgekomen militairen, die hij helden noemde. „Zij stierven tijdens een onbaatzuchtige missie om anderen te redden.” Een woordvoerder van het Witte Huis meldde dat de vlag van het Witte Huis vanaf donderdag halfstok zal hangen „uit respect” voor de slachtoffers van de aanslag in Kabul.
Het Amerikaanse ministerie van Defensie houdt rekening met meer aanslagen bij de luchthaven van de Afghaanse hoofdstad Kabul. De Amerikaanse generaal Frank McKenzie zei donderdag tijdens een persconferentie dat hij vreest dat terreurgroep Islamitische Staat (IS), die achter de aanslag zit die donderdag aan 13 Amerikaanse militairen het leven kostte, opnieuw toe zal slaan.
„We geloven dat het hun wens is om deze aanvallen voort te zetten en we verwachten dat deze aanvallen zullen doorgaan, wij doen er intussen alles aan om voorbereid te zijn”, aldus McKenzie. Hij voegde eraan toe dat hij rekening houdt met raketten die op de luchthaven worden afgevuurd en autobommen. „Toch denk ik dat we onze missie kunnen voortzetten”, zei McKenzie over de intentie om de 1000 resterende Amerikanen in Afghanistan te evacueren.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, heeft donderdag (lokale tijd) in een verklaring gereageerd op de bomaanslag, die hij een „verwoestende herinnering aan de gevaarlijke omstandigheden” noemt waarin Amerikaanse militairen en diplomaten moeten opereren. Er zijn volgens Blinken inmiddels meer dan 100.000 mensen uit Kabul geëvacueerd sinds de Taliban de macht grepen.
Vanuit de hele wereld komen geschokte reacties op de aanslag bij het vliegveld van de Afghaanse hoofdstad Kabul die donderdag aan tientallen mensen het leven heeft gekost. Zo heeft de Franse president Emmanuel Macron de families van de Amerikaanse en Afghaanse slachtoffers gecondoleerd. Hij roemt de „heldhaftige acties van degenen die in Kabul zijn om de evacuaties uit te voeren”.
Ook elders in Europa wordt steun betuigd. Zo zei de Spaanse minister-president Pedro Sánchez dat de „hele internationale gemeenschap meeleeft met de Afghanen”. De Italiaanse premier Mario Draghi veroordeelde de „verachtelijke en afschuwelijke aanval op weerloze mensen die vrijheid zoeken” en de Poolse president Andrzej Duda spreekt van een „laffe daad”.
De Canadese premier Justin Trudeau zei dat „zijn hart brak voor de bevolking van Afghanistan”. Hij beloofde er alles aan te doen om Afghaanse vluchtelingen op te vangen in zijn land. De Nieuw-Zeelandse premier Jacinda Ardern sprak van een „verachtelijke aanval op veel onschuldige families die gewoon veiligheid zochten vanwege de ongelooflijk moeilijke en kwetsbare situatie in Afghanistan”.
Door het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken is „de gruwelijke aanval” met „de sterkste bewoordingen” veroordeeld. Hetzelfde ministerie van Saudi-Arabië schrijft dat de aanslagen „onverenigbaar zijn met alle religieuze principes en menselijke waarden”. Egypte spreekt van „gruwelijk terrorisme”.
De Amerikaanse president Joe Biden sprak donderdag in een toespraak van „een moeilijke dag”. Ook de Nederlandse demissionaire minister-president Mark Rutte heeft zijn afschuw uitgesproken over de aanslag. „Afschuwelijke berichten”, schreef de premier. „Veel doden en gewonden, te midden van mensen die op zoek zijn naar veiligheid. Een enorme tragedie.”
Bij de aanslag op de internationale luchthaven van de Afghaanse hoofdstad Kabul zijn ook 28 leden van de Taliban om het leven gekomen, vertelde een functionaris van de radicale beweging aan persbureau Reuters.
De functionaris wilde anoniem blijven, maar zei dat de Taliban als gevolg van de aanslag „meer mensen hebben verloren dan de Amerikanen”. Er kwamen dertien Amerikaanse militairen om het leven, zeker vijftien anderen raakten gewond. Er zijn volgens de Taliban-functionaris „geen redenen voor buitenlandse strijdkrachten om na 31 augustus nog in het land te blijven”.
Een Afghaanse functionaris en een ziekenhuis meldden vrijdag dat 72 Afghanen zijn overleden door de aanslag, daarnaast vielen er ruim 140 gewonden. Een verslaggever van de Amerikaanse zender CBS News maakte melding van zeker negentig doden, onder wie ook vrouwen en kinderen.
Een NAVO-diplomaat roept de Taliban op de terreurbeweging Islamitische Staat (IS), die de aanslag opeiste, goed in de gaten te houden. Volgens de diplomaat zouden „duizenden gevangenen de afgelopen weken zijn vrijgelaten”, meldt Reuters. De veiligheid in Afghanistan is nu de verantwoordelijkheid van de Taliban, benadrukt de diplomaat, die stelt dat „de angst en bezorgdheid Afghanen tot wanhoop drijven”.
De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, heeft de permanente leden van de Veiligheidsraad van de VN uitgenodigd maandag spoedoverleg te houden over de toestand in Afghanistan. Hij wil volgens diplomaten in New York dat de VN-ambassadeurs van China, Frankrijk, Groot-Brittannië, Rusland en de VS met hem in gesprek gaan over de situatie.
Demissionair minister-president Mark Rutte heeft zijn afschuw uitgesproken over de aanslag op de luchthaven van de Afghaanse hoofdstad Kabul. In een tweet betuigt hij zijn medeleven met de slachtoffers en nabestaanden.
„Afschuwelijke berichten”, twittert de premier. „Veel doden en gewonden, te midden van mensen die op zoek zijn naar veiligheid. Een enorme tragedie.”
Defensie heeft de afgelopen week ruim 2500 mensen geëvacueerd uit Afghanistan, onder wie meer dan 1600 mensen met Nederland als bestemming. Dat meldt het kabinet in een Kamerbrief over de inmiddels beëindigde evacuatiemissie.
Onder de evacués zijn Nederlanders, tolken en hun gezinsleden en mensen die in het verleden in Nederlandse dienst hebben gewerkt en daardoor mogelijk gevaar lopen nu de Taliban de macht in het land hebben gegrepen. Het kabinet kan nog geen exacte aantallen per groep noemen.
Alle mensen die Nederland uit de Afghaanse hoofdstad Kabul wilde evacueren en die de luchthaven tijdig hebben weten te bereiken, zijn nu vertrokken. Dat meldt een woordvoerder van het ministerie van Defensie. De luchthaven werd donderdagmiddag opgeschrikt door een vermoedelijke zelfmoordaanslag.
De Nederlandse evacuatieoperatie in Kabul is voorbij. De laatste Nederlandse vluchten zijn uit de Afghaanse hoofdstad vertrokken, en landden korte tijd later in de Pakistaanse hoofdstad Islamabad, meldt het ministerie van Defensie. Aan boord zijn onder meer de diplomaten en militairen die de afgelopen tijd vanaf het vliegveld hebben gewerkt.
De nieuwe machthebbers in Kabul, de taliban, zeggen dat er ruim vijftig mensen gewond zijn geraakt bij een terroristische aanslag op de luchthaven van de hoofdstad Kabul en dat het aantal doden nog niet bekend is.
Eerder meldde een zegsman van de extremistische beweging, die sinds mei vrijwel het hele land onder de voet heeft gelopen, zeker dertien doden. Berichten op Twitter doen vrezen dat het aantal doden oploopt. Er zouden lichamen zijn weggedragen en in een kanaal gegooid.
Door twee explosies bij een ingang van de luchthaven van Kabul en een iets verderop gelegen hotel zijn zeker dertien doden gevallen. Volgens een zegsman van de Taliban zijn onder de slachtoffers ook buitenlanders en Talibanstrijders.
De Amerikaanse autoriteiten denken dat het om twee zelfmoordaanslagen gaat van een terreurgroep uit de regio en er zijn Amerikaanse gewonden gevallen.
Advertentie
