„Tolk Khan zit in de val. Ik vrees dat hij niet meer wegkomt”
De Afghaan Hakim heeft een baard en een snor laten staan, zoals een orthodox moslim betaamt. Zijn persoonlijke gegevens heeft hij opgeslagen op een website die alleen met een code toegankelijk is. Niemand moet kunnen zien of weten dat hij als tolk voor de Amerikanen heeft gewerkt.
Zo hoopte hij naar het buitenland te kunnen vluchten. Inmiddels is hem wel duidelijk: wegkomen lukt niet meer. Het grote struikelblok voor Hakims vertrek uit Afghanistan is het getreuzel van de Amerikaanse bureaucraten. De eerste aanvraag voor een visum voor hem, zijn vrouw en drie jonge kinderen werd op procedurele gronden afgewezen. Het tweede verzoek werd traag afgehandeld.
In juni van dit jaar zette de taliban een aanval in op het gebied waar hij woonde. Hakim besloot met zijn gezin te vluchten naar de hoofdstad van zijn provincie. Daar dook hij met vrouw en kinderen onder in afwachting van de goedkeuring van zijn visum door de Amerikaanse autoriteiten. Geld om in allerijl naar een buurland te reizen en daar te wachten op een visum heeft hij niet.
Vorige week kreeg hij te horen dat zijn visum was goedgekeurd. Te laat. Door de snelle opmars van de taliban was het onmogelijk geworden om Kabul te bereiken. Daar zou zijn goedkeuring op de Amerikaanse ambassade moeten worden gevalideerd. Maar die is inmiddels gesloten. Hoe nu verder? Hakim weet het niet.
„Ik ben de wanhoop nabij”, zei hij maandagmiddag in een telefoongesprek met George Packer, zijn oude vriend die inmiddels in Amerika aan het tijdschrift The Atlantic is verbonden. „Hakim is vastgelopen in de trage Amerikaanse bureaucratie”, zegt Packer. „Hij was een van de belangrijkste tolken voor het Amerikaanse leger. Dat weten de taliban ook. Denk maar niet dat ze veel clementie met hem zullen hebben.”
Verbolgen
Packer is uiterst verbolgen over de „trage en slordige” behandeling door de Amerikaanse autoriteiten van Afghanen die werkten voor de VS. Hij zegt in een videogesprek op maandagavond dat „Biden een zware schuld op zich heeft geladen. Niet alleen door de weinig doordachte aanpak van het vertrek uit Afghanistan, maar ook door de ontrouw aan mensen die jarenlang met grote toewijding voor de VS hebben gewerkt. Die woordbreuk zullen de Afghanen de Amerikanen nog jaren nadragen. En terecht. Trouwe medewerkers laat je niet vallen.”
In een vlammend artikel voor zijn blad haalt Packer ook het voorbeeld aan van Khan, eveneens een Afghaanse tolk die voor de VS werkte. Omdat hij al maanden geleden zag aankomen dat de VS op enig moment zouden vertrekken, diende hij een aanvraag in voor een visum. In juli kreeg hij van de ambassade een uitnodiging om in Kabul een verificatiegesprek te voeren.
Hij besloot met zijn vrouw en zoontje de taxi te nemen. Tijdens de lange autorit passeerde hij enkele controleposten van de taliban. Volgens Khan waren de wachtposten duidelijk op zoek naar mensen die voor de VS hadden gewerkt. Vanwege het feit dat Khans vrouw zwanger is, had het gezin een overtuigend alibi: ze moesten naar een ziekenhuis in Kabul.
De bewijsstukken dat hij voor de Amerikanen had gewerkt, zaten verborgen onder de boerka van zijn vrouw. Zijn telefoon had Kahn schoongeveegd, zodat de wachtposten die konden checken. Alles wat in de richting van de VS kon wijzen, was eruit. Ze konden door.
Positief
Het gesprek op de ambassade verliep positief. Alleen, die vergat vervolgens Khan mee te delen dat zijn aanvraag was goedgekeurd. Pas vorige week woensdag kreeg hij iets te horen. Toen bleek dat er pas eind augustus plaats was in een toestel. Dat is echter geen optie, want dan is zijn vrouw 38 weken zwanger en mag ze niet meer de lucht in.
Packer: „Met behulp van enkele relaties wisten we plaatsen te reserveren bij een Turkse vliegmaatschappij. Khan zou maandag kunnen vertrekken. Maar toen kwam de chaos op het vliegveld in Kabul en bezetten de taliban de toegangswegen. „Khan, zijn vrouw en kind zitten nu ook in de val. Ik vrees dat ze niet meer wegkomen. Met dank aan Biden en de treuzelende Amerikaanse bureaucraten”, zegt Packer bitter.