Voorzitter Dirk Kraak van actiegroep Eendracht Maakt Kracht (EMK) roept in de microfoon dat hij „heel trots” is. „Wat een saamhorigheid, vissers van het zoete én van het zoute water, het is vandaag jullie dag.”

Pakweg zestig kotters, afkomstig uit vrijwel alle havens rond het IJsselmeer en de Waddenzee, zijn present om te protesteren tegen de voortdurende inkrimping van hun viswater. Aan boord enkele honderden vissers en sympathisanten, waaronder opvallend veel jongeren.

In optocht zijn ze naar het vluchthaventje aan de IJsselmeerzijde van de dijk komen varen. Een kade is er niet. Daarom liggen de kotters voor anker, zij aan zij, in de havenmond en daarbuiten. Op de wal verzamelt zich een bont gezelschap: actieleiders, vissers die per auto zijn gekomen, journalisten en een handjevol regionale en landelijke politici.

Pal voor de haven staat op een steenworp afstand een woud aan windturbines, 180 meter hoog: Windpark Fryslân, deze zomer in gebruik genomen. Terwijl vissers hier vroeger hun palingfuiken neerzetten, is het nu voor hen verboden gebied.

Als een waakhond manoeuvreert de RWS 77, een patrouilleboot van Rijkswaterstaat, tussen het vlootje en het windpark. „We moeten op 800 meter afstand blijven”, zegt Bertus Keuter, schipper van de Urker IJsselmeerkotter UK 146. Laag boven de schepen draait een vliegtuig rondjes. Keuter herkent het aan de kleuren: „visserijcontrole.”

Op de wal houdt de politie toezicht. De agenten laten zich duidelijk zien, maar het zijn er maar een paar. Ongeregeldheden worden kennelijk niet verwacht. En inderdaad, het gaat er gemoedelijk aan toe, net als bij de protestparades van Noordzeekotters op de Nieuwe Waterweg en het IJ van enkele jaren geleden.

Vissers begroeten elkaar en maken een praatje met SGP-Kamerlid Roelof Bisschop of zijn collega Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging. Ook FvD en PVV zijn present. De andere landelijke partijen laten het afweten. Spreektijd krijgen de politici niet: zij moeten vandaag vooral luisteren, heeft de organisatie vooraf laten weten.

De gemoedelijke sfeer neemt niet weg dat de vissers boos zijn. De grieven zijn nog steeds dezelfde, maakt EMK-voorman Kraak duidelijk: hun broodwinning is in gevaar doordat er in het IJsselmeer én op de Noordzee steeds meer windparken bijkomen. En omdat vogels en vissen ook last hebben van de turbines, worden als compensatie extra gebieden voor de visserij gesloten. Kraak: „Zo worden wij dubbel gepakt.”

In zijn toespraak verwijst hij naar de historische locatie van de protestactie. „Bijna 90 jaar geleden werd hier de Afsluitdijk gesloten. Dat betekende het einde van de visrijke Zuiderzee. Vandaag wordt het IJsselmeer geïndustrialiseerd en worden we ook steeds meer van de Noordzee verdreven. Dat moet afgelopen zijn. Wij willen erkenning en inspraak als oudste gebruikers van de zee en een toekomst voor onze jongeren.”

Patrick Schilder uit Volendam wijst namens vissersvereniging Sint Petrus aan de enorme inkrimping van de visserij in het IJsselmeergebied in de afgelopen decennia. „In 1930 waren er 1100 vissers, nu nog 30. Die laatsten staan onder grote druk. Vissers worden depressief, er zijn spanningen in gezinnen.”

Aan de grieven van Kraak voegt hij er nog één toe: het natuurontwikkelingsproject Marker Wadden, bedoeld om de biodiversiteit in het vertroebelde water van het Markermeer te bevorderen. „In feite is dit een inpoldering, terwijl beloofd was dat er nooit een Markerwaard zou komen”, meent Schilder. Positieve effecten op de visstand verwacht hij niet. „Het is veel beter om vispassages in de Houtribdijk te maken.”

Dan pakt actieleider Martijn van den Berg de microfoon. „Wie is er trots op de visserij?„ Vissers juichen, toeters klinken. „Willen jullie meer of minder windmolens?” Gejoel. Van den Berg telt af: „Tien – negen – acht …” Klokslag één uur loeien de scheepshoorns en vlammen de rookpotten.

Een uurtje later is de politie weggereden en de waakhond op de terugweg. De laatste kotters vertrekken. Enkele nemen de kortste route, dwars door het windpark. Ze durven het nu wel aan om een boete te riskeren.

Het parkeerterrein bij het haventje ligt er weer verlaten bij. Op het hagelnieuwe informatiebord over Windpark Fryslân heeft een verbolgen visser een grote sticker geplakt. Het is een foto van een windmolen op zee met een rode streep erdoor, en de tekst: Save our seas (red onze zeeën).