Uit wijde omgeving zullen zo’n zestig kotters opstomen naar het haventje van Breezanddijk, halverwege de Afsluitdijk tussen Friesland en Noord-Holland, op een steenworp afstand van het windpark. Garnalenvissers uit Den Oever, Zoutkamp en andere havens langs het Wad vormen de kern van de vloot. Verder is er een smaldeel IJsselmeerkotters uit onder meer Makkum, Urk, Harderwijk, Volendam en Enkhuizen. Actiegroep Eendracht Maakt Kracht (EMK), die de manifestatie organiseert, heeft Noordzeevissers opgeroepen met de auto naar Breezanddijk te komen. Die kunnen met hun grote kotters op het IJsselmeer niet manoeuvreren.

Locatie

De locatie van de manifestatie is strategisch gekozen, vertelt actieleider Martijn van den Berg uit Texel. Wie over de Afsluitdijk rijdt, ziet hier volgens hem met eigen ogen welk beslag zo’n windpark op de ruimte legt.

Windpark Fryslân presenteert zich als het grootste windpark ter wereld in een binnenwater. Met zijn 89 turbines van 180 meter hoog heeft het een beoogde stroomproductie voor 500.000 huishoudens. Maar de IJsselmeervissers die hier tot voor kort hun netten uitzetten, mogen er niet meer komen. Ze hebben volgens EMK zelfs visrechten in moeten leveren om mogelijke negatieve effecten van het windpark op de visstand te ondervangen.

„Ook de Noordzee wordt vol gezet met zulke windparken”, zegt Van den Berg. „Als compensatie voor de natuur gaan daar extra gebieden op slot voor de visserij. Zo worden wij dubbel gepakt.”

Hij verwijst naar het Noordzeeakkoord, waarin overheid, windparkexploitanten, natuurbeschermers, olie- en gasbedrijven en havens het vorig jaar eens zijn geworden over het beheer van het Nederlandse deel van de Noordzee tot 2030. De visserij zag na raadpleging van de
–verdeelde– achterban van ondertekening af. Vissers die door willen gaan vinden dat het akkoord hen te weinig toekomstperspectief biedt.

Het akkoord voorziet onder meer in 119 miljoen euro voor sanering en verduurzaming van de kottervloot. „Maar voor bemanningsleden is niets geregeld. Die zouden steun moeten krijgen om zich te laten omscholen of vervroegd met pensioen te gaan”, zegt Van den Berg, die overigens zelf niet van plan is om aan de wal te gaan.

Motoren

Niet alleen de uitrol van wind op zee –en op het IJsselmeer– zit de vissers dwars. „Er komt van alles op ons af. Garnalenvissers mogen bijvoorbeeld vanaf 2023 alleen nog met emissieloze motoren het wad op. Daarvoor zouden ze fors moeten investeren. Maar iets verderop blijven over de Noordzee grote containerschepen op zware stookolie varen en het autoverkeer over de Afsluitdijk rijdt ook gewoon door. Dat voelt heel scheef.”

De vissers willen met hun actie zaterdag een signaal afgeven aan het nieuwe kabinet. Ze hebben politici van alle partijen uitgenodigd om op het haventerrein van Breezanddijk te luisteren naar hun grieven. Maar er had zich halverwege de week nog slechts een handjevol aangemeld.

„De coalitie laat het afweten, deels vanwege vakantie. Kleinere partijen als de SGP en de BoerBurgerBeweging komen wel. Maar spreektijd krijgen ze niet. Die is voor onze voormannen. De politici moeten deze keer naar ons luisteren”, zegt Van den Berg.

Eén van de sprekers is de Helderse EMK-voorzitter Dirk Kraak. Aan het rijtje grieven van Van den Berg voegt hij nog het Europese milieu- en klimaatbeleid toe, waarin „de huidige manier van vissen wordt bekritiseerd.” In het Europees Parlement gaan stemmen op om de traditionele boomkorvisserij op de Noordzee te verbieden, omdat die te veel schade zou toebrengen aan de zeebodem. EMK noemde dat eerder een „radicale beleidswens” van „dezelfde coalitie van milieuorganisaties en politieke partijen die de pulsvisserij vernietigde.” De pulstechniek, die gebruikmaakt van elektriciteit, was door Nederlandse vissers juist ontwikkeld als duurzaam alternatief voor de boomkor maar werd in 2019 door Europa in de ban gedaan.

Kraak is blij dat zaterdag veel jonge vissers meedoen. „Het is hun toekomst waar wij voor strijden.”