De redactie sluit dit liveblog. Lees het blog van woensdag hier.

De Amerikaanse gezondheidsdienst CDC scherpt het mondkapjesadvies voor volledig gevaccineerden aan. Die vindt dat zij weer mondkapjes moeten dragen in publieke binnenruimtes in gebieden met veel coronabesmettingen.

De wijziging wordt doorgevoerd vanwege de Delta-variant van het coronavirus. Sinds begin deze maand testen steeds meer Amerikanen positief. De extra besmettelijke mutatie is goed voor zo’n 83 procent van alle nieuwe besmettingen in de Verenigde Staten.

Onderzoeken uit verschillende staten en andere landen suggereren dat besmette gevaccineerden het coronavirus in zeldzame gevallen kunnen overdragen aan anderen, aldus de CDC. Door ook deze groep weer mondkapjes te laten dragen, kunnen volgens de organisatie nieuwe uitbraken worden voorkomen.

De CDC zei in mei dat volledig gevaccineerden buiten geen mondkapjes meer hoeven te dragen en ook niet op de meeste binnenlocaties. Mondkapjes werden alleen nog aangeraden in het openbaar vervoer en vliegtuigen en op plekken zoals vliegvelden, ziekenhuizen en huisartspraktijken.

President Joe Biden, die volledig gevaccineerd is, hoopt dat Amerikanen net als hijzelf het nieuwe advies zullen volgen. Volgens hem laat de aankondiging van de CDC vooral zien dat een coronavaccin de „belangrijkste bescherming” tegen de Delta-variant is. Biden zal donderdag bekendmaken hoe de regering de vaccinatiegraad wil verhogen. Een vaccinatieplicht voor personeel van de federale overheid wordt overwogen.

Ongeveer de helft van de Amerikaanse bevolking is volledig ingeënt. De meeste Amerikanen hebben de coronavaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna gehad. Die bestaan voor maximale bescherming uit twee prikken. Een kleinere groep heeft het Janssen-vaccin gehad. Die bestaat in tegenstelling tot de twee andere vaccins uit een enkele dosis.

In het Erasmus MC in Rotterdam zijn, met speciale antilichamen, de eerste coronapatiënten behandeld die zelf onvoldoende antistoffen aanmaken, bijvoorbeeld doordat zij afweeronderdrukkende medicatie gebruiken. Dat meldt het centrum op de eigen site. Het spreekt zelf van een doorbraak.

Casirivimab en imdevimab zijn antistoffen die maken dat het coronavirus minder goed het menselijke cel kan binnendringen. „Je koopt er als het ware de tijd mee om patiënten zelf hun antistoffen te laten aanmaken. Bij patiënten die nooit antistoffen zullen maken, helpt het de andere afweersystemen in het lichaam bij hun strijd tegen het virus”, zegt internist-infectioloog Bart Rijnders van het Erasmus MC, die de behandeling toepaste. Sommige mensen maken ook na volledige vaccinatie geen antistoffen aan.

„Bij elke nieuwe Covid-19-patiënt wordt nu onmiddellijk bij opname gekeken of er al antistoffen in het bloed aanwezig zijn. Is dat niet het geval dan hebben we een nieuwe behandeling in ons arsenaal.”

De antistoffen zijn in het laboratorium gemaakt, maar ontdekt in het bloedplasma van een patiënt die corona had gehad. De nieuwe therapie is nog niet volledig geregistreerd, maar wel voor gebruik goedgekeurd door de European Medicines Agency (EMA).

Het aantal coronabesmettingen in het Verenigd Koninkrijk blijft afnemen. Bij de autoriteiten zijn dinsdag 23.511 nieuwe gevallen gemeld, voor de zevende dag op rij minder dan de dag ervoor. Het aantal nieuw gemelde sterfgevallen ligt met 131 wel op het hoogste niveau sinds maart.

Premier Boris Johnson roept mensen op voorzichtig te blijven. „Het is erg belangrijk dat we geen voorbarige conclusies trekken”, aldus Johnson. Het is niet duidelijk waarom het aantal nieuwe infecties nu snel afneemt.

Sinds mei testen steeds meer Britten positief op het coronavirus. De piek (54.674) lag op 17 juli. De toename is te wijten aan de extra besmettelijke Delta-variant van het virus en de afschaffing van veel coronamaatregelen in het Verenigd Koninkrijk. Het virus ging onder meer rond onder jonge mannen die samen naar het Europees kampioenschap voetbal keken. Vooral in Engeland, waar vrijwel geen beperkingen meer gelden, raakten recentelijk veel mensen besmet.

Vakbonden voor cabinepersoneel vinden niet dat vliegtuigpersoneel voor iedere vlucht getest hoeft te worden. FNV Cabine en VNC wijzen op de overheidsrichtlijnen die voorschrijven dat bij reizen naar veilige landen het testen van bemanning op het coronavirus niet nodig is. Een woordvoerster van FNV Cabine zegt bovendien dat vijf dagen per week getest worden „behoorlijk belastend” kan zijn. „Dat is nogal wat om van je medewerkers te vragen”, meent zij.

Volgens Nederlandse overheidsrichtlijnen hoeven stewards en stewardessen alleen getest te worden bij reizen naar onveilige landen. Dat betekent dat voor vluchten naar diverse landen, waaronder Japan, het vliegtuigpersoneel geen test ondergaat. Vakbond VNC vindt dat het voldoende is om regels na te leven die landen en vliegtuigmaatschappijen opleggen.

Dertien ziekenhuizen hebben de afgelopen weken opnieuw een mondkapjesplicht ingevoerd en bijna twintig ziekenhuizen adviseren bezoekers en patiënten dringend om een mondkapje te dragen, meldt vakblad Zorgvisie dat een rondgang hield. Bij een groot deel van de ziekenhuizen blijft het ook voor bezoekers en patiënten noodzakelijk om mondkapjes op te houden wanneer geen 1,5 meter gehouden kan worden.

Medio deze maand besloten ziekenhuizen extra maatregelen te nemen toen de coronabesmettingen stegen.

Het aantal mensen dat in een week tijd wordt gevaccineerd tegen het coronavirus, daalt verder. Vorige week hebben iets meer dan 1 miljoen mensen een eerste of tweede prik gekregen. Dat is het laagste aantal sinds eind mei.

In totaal zijn nu 20.129.431 prikken gezet. Daaronder zijn 12,2 miljoen eerste prikken en bijna 8 miljoen tweede vaccinaties, meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Zo’n 300.000 mensen kregen vorige week hun eerste inenting. Hier zijn ook mensen bij die het Janssen-vaccin kregen en dus na de eerste prik klaar zijn. Iets meer dan 734.000 mensen ontvingen de herhaalvaccinatie. Het is de tweede week op rij dat er meer tweede prikken dan eerste prikken worden gegeven.

Meer dan 80 procent van de volwassen Nederlanders is in elk geval één keer gevaccineerd. Daarmee hoort Nederland bij de Europese top. Het is niet duidelijk of het aantal nieuwe prikken daalt omdat zo ongeveer iedereen die een prik wil krijgen inmiddels aan de beurt is geweest, en dat er dus steeds minder mensen overblijven om nog te vaccineren. Meerdere GGD’en hebben aangekondigd dat ze vaccinatielocaties sluiten omdat ze verwachten dat de daling doorzet.

Uit de cijfers blijkt dat het aantal prikken onder 65-plussers nauwelijks nog toeneemt. Zo zijn vorige week iets meer dan 700 mensen van 90 jaar en ouder gevaccineerd en iets meer dan 1800 mensen van 85 tot 89. De vaccinatiegraad onder mensen van 60 tot 89 ligt boven de 90 procent. De vaccinatiecampagne begon bij deze groepen, omdat zij het meeste risico lopen bij een besmetting.

Bij de eerste prik zijn nu vooral jongeren aan de beurt. In de afgelopen week hebben bijna 106.000 kinderen van 12 tot en met 17 een eerste dosis gekregen. Voor de tweede prik komen nu vooral veertigers opdagen. Het waren er vorige week bijna 345.000.

Meer dan 40 procent van alle minderjarigen heeft inmiddels de eerste prik gehad, zegt het RIVM. Vorige week was dit bijna een derde. In alle volwassen leeftijdsgroepen heeft minstens 60 procent de eerste prik gehad, en in elke groep boven 35 is meer dan 70 procent gevaccineerd.

Het RIVM heeft ook onderzoek gedaan naar de vaccinatiebereidheid. In het zuiden en het oosten zijn meer mensen gevaccineerd dan in andere delen van het land. Dat komt overeen met andere vaccinatiecampagnes. In overwegend gereformeerde gemeenten en in de grote steden zijn mensen minder bereid om een prik te halen.

Het coronavirus verliest na een sterke opleving van enkele weken nu weer snel terrein. In de afgelopen week registreerde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 37.343 positieve testresultaten, bijna de helft minder dan een week eerder (-46 procent). De dalende lijn is ook duidelijk terug te zien in het reproductiegetal, dat is gezakt naar 0,80. Onder de 1 gaat het de goede kant op; dan neemt het aantal nieuwe besmettingen af.

Het weekrapport bevestigt nog eens dat het aantal ziekenhuisopnames afgelopen week wel fors is gestegen. Die toename is nog het gevolg van de explosieve groei van het aantal besmettingen aan het begin van de maand. Volgens voorlopige cijfers werden afgelopen week 538 patiënten met Covid-19 opgenomen, van wie 115 op intensivecareafdelingen. Dat zijn ruim tweeënhalf keer zoveel opnames als een week eerder werden gerapporteerd.

De grote toename van de besmettingen aan het begin van juli volgde op verregaande versoepelingen. In het nachtleven en op feestjes en festivals ontstonden grote clusters, ondanks het systeem met toegangstesten dat voor honderden miljoenen euro’s is opgetuigd om de verspreiding van het virus te voorkomen. Enige tijd nadat het kabinet diverse versoepelingen terugdraaide, vooral voor het uitgaansleven, begonnen de cijfers weer te dalen. Tegelijkertijd werden ook steeds meer mensen gevaccineerd tegen het virus.

De horeca was afgelopen week veel minder vaak de plek waar mensen die positief testten het virus vermoedelijk hadden opgelopen. Het ging nog slechts om 5,4 procent van de besmettingen waarvan de vermoedelijke setting is achterhaald door de GGD. Een week eerder was de horeca nog goed voor 15 procent van het totaal.

Ook in het buitenland hebben iets minder Nederlanders het virus opgelopen. Van de mensen die in de laatste zeven dagen positief testten, waren er 3742 recent in een ander land geweest, 10 procent minder dan de week ervoor. Spanje staat nog altijd op de eerste plaats, gevolgd door Griekenland en Frankrijk.

Het reproductiegetal stond enkele weken geleden nog op 3. Dat was een recordniveau. Voor het weekend was het volgens berekeningen van het RIVM al afgenomen tot 1,17 en is nu dus duidelijk tot onder de 1 gedaald. Het reproductiegetal heeft overigens betrekking op de situatie van twee weken eerder, omdat recentere cijfers volgens het instituut niet betrouwbaar genoeg zijn.

Het aantal coronapatiënten in Nederlandse ziekenhuizen is dinsdag gestegen tot 616, het hoogste aantal sinds half juni. Het gaat om een toename van 39 patiënten vergeleken met maandag, blijkt uit cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Vergeleken met twee weken geleden gaat het om een verdrievoudiging. Toen lagen er 204 coronapatiënten in de ziekenhuizen.

Op de verpleegafdelingen liggen nu 457 patiënten met Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 20 meer dan maandag. Op de ic’s liggen in totaal 159 ernstig zieke coronapatiënten, 19 meer dan de voorgaande dag.

Op de verpleegafdelingen kwamen in de afgelopen 24 uur 100 nieuwe coronapatiënten binnen, de grootste toename in twee maanden. Op de ic’s werden 17 mensen binnengebracht.
Premier Mark Rutte verwacht dat de druk op de ziekenhuizen volgende week stopt met stijgen. Dat komt doordat het aantal positieve coronatests sinds vorige week daalt. Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ), sprak eerder de verwachting uit dat het totale aantal opgenomen coronapatiënten oploopt tot ongeveer 800. Dat is nog altijd ongeveer de helft van het aantal opgenomen coronapatiënten eind mei. Een maand daarvoor waren het er zelfs meer dan drie keer zoveel.

Intussen worden wel weer nadere maatregelen genomen om de druk op de ziekenhuizen te spreiden. Om deze spreiding over het land te verwezenlijken wordt het PECC (Patient Evacuation Coordination Center) weer geactiveerd tijdens kantooruren, aldus het LCPS, nadat het de afgelopen periode op piketbasis beschikbaar was. Vanuit Zeist worden patiëntverplaatsingen centraal gecoördineerd. De extra druk wordt volgens het LCPS versterkt door de vakantieperiode, waardoor er relatief minder capaciteit voorhanden is.

Veel Nederlandse vakantiegangers moeten deze zomer in het buitenland een coronatest ondergaan, nu de regering vanaf 8 augustus een coronabewijs vraagt van iedereen die terugkomt uit een EU-land met een geel reisadvies. Dit kan een vaccinatiebewijs, herstelbewijs of negatief testbewijs zijn en voor reizigers uit Spanje, Andorra, Cyprus en Portugal gelden de nieuwe regels al. Een overzicht van wat het testen op Covid-19 kost in vier populaire vakantielanden.

De test voor terugkeer naar Nederland mag een PCR-test zijn van maximaal 48 uur oud, of een antigeentest van maximaal 24 uur oud. Mensen die volledig gevaccineerd zijn of hersteld zijn van corona kunnen dit aantonen in de CoronaCheck-app. Andere reizigers moeten zich voor hun terugreis laten testen in het land waar zij verblijven. Vaak is dat voor eigen kosten.

Frankrijk laat toeristen sinds 7 juli zelf betalen voor een coronatest in een van de door overheid gefinancierde testlocaties. Tot dan toe was zowel de PCR- als de antigeentest gratis voor vakantiegangers uit het buitenland. Voor een PCR-test wordt 49 euro in rekening gebracht, een snellere antigeentest kost volgens de Franse regering 29 euro. Testen kan onder meer bij huisartsen en apotheken.

Fransen kunnen de kosten terugkrijgen via hun verzekering, voor Nederlanders is dat bij tests zonder klachten of medische aanleiding meestal niet het geval. Volwassenen die een groot evenement of een culturele instelling in Frankrijk willen bezoeken, moeten een gezondheidspas kunnen tonen. Nederlanders kunnen volgens de ANWB daar de CoronaCheck-app voor gebruiken.

In Duitsland kunnen mensen onder meer bij vliegvelden, treinstations, apotheken en de gezondheidsautoriteiten terecht voor een coronatest. Een PCR-test is gratis voor mensen die coronaklachten hebben of tot een risicogroep behoren. Testen puur voor terugkeer naar eigen land is voor eigen kosten. De testprijzen verschillen. Zo kost een PCR-test op de luchthaven van München 128 euro en kunnen mensen voor diezelfde test bij een testlocatie in de stad 75 euro kwijt zijn.

Testen in Italië kan onder andere op vliegvelden of bij commerciële laboratoria. Antigeentests kunnen ook worden afgenomen bij veel huisartsen en apotheken. Ook hier kunnen de prijzen flink verschillen, van 50 tot 125 of meer euro voor een PCR-test. De minimale prijs voor een sneltest ligt meestal rond de 40 euro. Overigens is het vanaf 6 augustus verplicht in Italië om een coronapas op zak te hebben als je binnen in bijvoorbeeld een restaurant, bar of museum wil zijn. Ook hier zou voor Nederlanders de CoronaCheck-app uitkomst moeten bieden.

Toeristen kunnen in Spanje een test laten afnemen bij vliegvelden, privéklinieken, commerciële laboratoria en in sommige regio’s ook bij apotheken en tandartsen. De prijs van een PCR-test kan oplopen van 85 tot zeker 135 euro. Een antigeentest is goedkoper en kan rond de 40 euro kosten. Het huidige reisadvies voor Spanje is geel. Nederlanders die terugkeren moeten daarom een vaccinatiebewijs, een negatieve testuitslag of een herstelbewijs van corona laten zien.

Lees ook

Door nieuwe inreisbeperkingen staat trip naar Duitsland op losse schroeven

De kans om met een zelftest een coronabesmetting op te merken is bij de Delta-variant net zo groot als bij eerdere varianten van het virus, denkt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het verschil tussen virusvarianten zit vooral in het zogeheten S-eiwit van het virus. „Veruit de meeste antigeensneltesten zijn gebaseerd op het N-eiwit, dat minder varieert”, legt een woordvoerder van het instituut uit.

Goedgekeurde antigeentesten, waar de zelftesten toe horen, „pakken de Delta-variant gewoon op, omdat het N-eiwit vergelijkbaar is met dat van andere varianten”, aldus de woordvoerder.

Het komt voor dat mensen met een zelftest een negatief resultaat krijgen en daarna met een PCR-test van de GGD alsnog positief testen. De meest logische verklaring daarvoor is dat PCR-testen veel gevoeliger zijn en al bij een kleine hoeveelheid virusdeeltjes een positief resultaten geven.

Antigeentesten zijn minder gevoelig. „Vooral als er weinig virusdeeltjes aanwezig zijn is de antigeentest vaak negatief. Helemaal in het begin van de infectie zijn er nog weinig virusdeeltjes. Later in de infectie neemt het aantal virusdeeltjes weer af, dan is iemand ook niet besmettelijk meer”, legt het RIVM uit. Het instituut becijfert op basis van onderzoeken naar zelftesten dat de betrouwbaarheid daarvan in de praktijk varieert tussen de 58 procent en 78 procent. „Er is dus een gerede kans dat iemand een negatieve testuitslag krijgt terwijl die persoon wél besmet is met SARS-CoV 2 en het virus mogelijk op anderen kan overdragen.”

Zelftesten zijn alleen bedoeld voor mensen zonder klachten, benadrukt het instituut steevast. Dat ziet de testen als een „aanvulling waarmee anders onopgemerkte besmettingen opgespoord kunnen worden”.

Lees ook

Uitslag thuistest zegt meer niet dan wel

Van de ongeveer 366 miljoen volwassen inwoners van de Europese Unie is 70 procent nu ingeënt. „De EU heeft woord gehouden”, zegt voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen in Brussel, verwijzend naar het doel dat het dagelijks EU-bestuur zich had gesteld om 70 procent van de Europese bevolking tegen Covid-19 beschermd te krijgen in juli.

Het betekent dat ongeveer 256 miljoen meerderjarigen in de 27 lidstaten een prik van Pfizer/BioNTech, Moderna of AstraZeneca hebben gekregen. Volgens Von der Leyen is 57 procent volledig gevaccineerd. Ofwel circa 209 miljoen mensen in de EU hebben twee prikken gehad van deze farmaceuten of eentje van het Janssen-vaccin.

EU-commissaris Stella Kyriakides (Volksgezondheid) vindt dat de EU „collectief trots” mag zijn op de resultaten. „Ik ben erg blij dat 57 procent al volledig is ingeënt terwijl steeds meer mensen elke dag worden gevaccineerd. Prognoses tonen dat we aan het eind van de zomer ons doel zullen bereiken van minstens 70 procent volledige vaccinatie.” Wanner precies „het eind van de zomer” is, is onduidelijk.

Dat neemt niet weg dat de vaccinatiegraad in sommige landen achterblijft. „Dit is niet het moment om achterover te gaan leunen”, zegt Kyriakidis. „De dreiging van meer besmettelijke varianten is echt en het aantal ziektegevallen stijgt weer. Sommige lidstaten lopen zorgelijk achter met vaccineren.”

De Europese Commissie koopt de vaccins namens de 27 lidstaten in. Aanvankelijk verliepen de leveringen en daardoor de vaccinatiecampagnes in de EU niet zo vlot als gehoopt, maar „het inhaalproces is erg succesvol geweest”, aldus Von der Leyen, die van huis uit arts is. „De EU hoort tot de leiders in de wereld.”

Brussel blijft nieuwe vaccins inkopen, ook om later zo nodig ‘oppeppers’ te kunnen geven aan gevaccineerden, als extra bescherming tegen mutaties die rondwaren.
De EU moet op haar hoede blijven, waarschuwt de commissievoorzitter. „De Delta-variant is erg gevaarlijk. Daarom roep ik iedereen die de kans heeft op zich te laten inenten. Voor zijn eigen gezondheid en voor anderen.”

De Nederlandse universiteiten vinden dat er slechts één scenario denkbaar is voor het nieuwe collegejaar, en dat is volledige opening.

Lees ook

Universiteiten willen volledig open

De Luisterlijn heeft in het coronajaar 2020 een recordaantal gesprekken gevoerd, zo blijkt uit de jaarcijfers. Via telefoon en chat voerden vrijwilligers ruim 357.000 gesprekken, ongeveer 12 procent meer dan in 2019, en ruim 1400 berichtenuitwisselingen via de mail. Tijdens de eerste periode van de pandemie nam het aantal oproepen met 20 procent toe, toen de lockdown voor gevoelens van bezorgdheid, eenzaamheid en somberheid zorgde.

Gemiddeld kwamen er 883 gesprekken per dag binnen bij de Luisterlijn, die iedereen die ergens mee zit en er in de eigen omgeving niet over wil, durft of kan praten, dag en nacht kan bellen. Meer dan de helft van de telefoongesprekken, sinds begin dit jaar bereikbaar via het goedkopere nieuwe nummer 088 0767000, werd buiten kantooruren gevoerd. Zo noemt een beller die met corona in bed lag en behoefte had aan contact, het „geruststellend” dat ze midden in de nacht kon bellen met iemand die „oprecht geïnteresseerd” in haar was. „Het gevoel dat er echt naar me werd geluisterd, luchtte me enorm op.”

De meest besproken onderwerpen van het jaar gingen over de invulling van de dag, gevolgd door relaties en daarna over corona. Gemiddeld duurden die telefoontjes 20 minuten. Via chat werd er 33 minuten gesproken, daar ging het voornamelijk over geestelijke gezondheid en relaties.

Duitsland overweegt een verplichte coronatest voor iedereen die terugkeert van vakantie uit het buitenland. Het doet er dan niet meer toe of je uit een risicogebied terugkeert, en welk vervoersmiddel je gebruikt.

Tot nu toe gold de eis voor een negatieve test alleen voor vliegtuigpassagiers en bij terugkeer uit gebieden waar je een hoog risico liep op een besmetting. De testplicht vervalt als je bent gevaccineerd of bent genezen van een corona-infectie.

Volgens Duitse media is er nog wel discussie binnen de regering over het plan van gezondheidsminister Jens Spahn. De minister van justitie vindt een algemene testplicht onevenredig.

Het Amerikaanse ministerie van Veteranenzaken gaat als eerste landelijke overheidsdienst in de Verenigde Staten medewerkers verplichten om zich te laten inenten tegen het coronavirus. Zo’n 115.000 personeelsleden krijgen twee maanden de tijd om zich te laten vaccineren, schrijven Amerikaanse media.

Het ministerie zorgt onder meer dat oud-militairen toegang krijgen tot zorg. De medewerkers die zich moeten laten vaccineren zijn zorgverleners die rechtstreeks met patiënten werken. Minister Denis McDonough noemde onder anderen dokters, verpleegkundigen en tandartsen.

„Ik doe dit omdat het de beste manier is om de veiligheid van onze veteranen te garanderen, punt uit”, zei McDonough volgens de krant The New York Times.
Medewerkers die weigeren zich te laten prikken, zetten daarmee hun baan op het spel.

Ook andere Amerikaanse overheden scherpen hun vaccinatiebeleid aan om de verspreiding van de besmettelijke Delta-variant een halt toe te roepen. De stad New York heeft bekendgemaakt dat alle gemeentemedewerkers zich vanaf medio september wekelijks op het coronavirus moeten laten testen als ze niet ingeënt zijn tegen Covid-19. Het gaat om honderdduizenden mensen.

In Californië, de staat met de grootste bevolking, gaan volgende maand vergelijkbare regels gelden. Daar moeten mensen die voor de staat werken en zorgmedewerkers zich laten vaccineren of regelmatig coronatesten ondergaan. „Als de grootste werkgever in de staat geven we het goede voorbeeld”, zei gouverneur Gavin Newsom.

De lockdown in de Australische stad Melbourne wordt later op dinsdag opgeheven, omdat de autoriteiten een uitbraak van de Delta-variant van het coronavirus onder controle hebben. De naburige staat Zuid-Australië versoepelt ook de thuisblijfregels. Maar in Sydney, de grootste stad van het land, wordt de nu al vijf weken geldende lockdown waarschijnlijk verlengd.

Na bijna twee weken verplicht thuisblijven kunnen de miljoenen inwoners van Melbourne en de omliggende staat Victoria net voor middernacht op dinsdag weer de straat op. „Het is echter nog niet voorbij. We moeten de komende dagen, weken en maanden waakzaam zijn voor dit virus, de Delta-stam, totdat we zoveel mogelijk mensen hebben kunnen laten vaccineren”, zegt deelstaatpremier Dan Andrews.

Scholen, restaurants en winkels in Victoria gaan weer open, maar beperkingen, zoals het dragen van mondkapjes, blijven bestaan. Gedurende ten minste twee weken mogen mensen geen gasten thuis uitnodigen en het aantal buitenbijeenkomsten wordt beperkt. In de deelstaat waren maandag tien nieuwe besmettingen.

In Sydney maakten de autoriteiten 172 nieuwe gevallen bekend die verbandhouden met een uitbraak die begon in juni. Een lokale chauffeur raakte besmet toen hij de bemanning van een vliegtuig vervoerde.

In verscheidene Australische steden werd het afgelopen weekend fel betoogd tegen de lockdown. In Sydney protesteerden duizenden mensen tegen coronamaatregelen en waren er botsingen met de politie. Ook in Melbourne en Adelaide gingen mensen de straat op. In Brisbane, waar geen lockdown is afgekondigd, werd ook tegen het coronabeleid gedemonstreerd. Mensen riepen om vrijheid en droegen spandoeken waarop stond dat het land moet ontwaken en dat de regering gevaarlijker is dan Covid-19.

In Australië zijn sinds het begin van de pandemie meer dan 33.000 besmettingen en 930 coronadoden geregistreerd. Tot nu toe is pakweg 13 procent van alle 25 miljoen inwoners gevaccineerd tegen het virus.

Zo snel als het coronavirus de voorgaande weken om zich heen greep, zo snel daalt het aantal gevallen nu. Maar de druk op de zorg neemt wel toe. Meer mensen belandden vanwege corona op een verpleegafdeling of intensive care. En ook het aantal sterfgevallen door corona is verder gestegen.

In de afgelopen zeven dagen kreeg het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) waarschijnlijk tussen de 35.000 en 38.000 meldingen van positieve tests.
In de week ervoor waren het er 69.731 en nog een week eerder bijna 52.000. Het zou betekenen dat het aantal nieuwe gevallen in de afgelopen week met 45 tot 50 procent is gedaald.

Het RIVM komt dinsdag met het exacte weekcijfer. In de afgelopen zes dagen zijn ruim 33.000 mensen positief getest. De uitbraak is terug op het niveau van begin juli, toen het aantal positieve tests explosief begon te stijgen.

In de wekelijkse update meldt het RIVM ook hoeveel coronapatiënten in de afgelopen week zijn opgenomen in ziekenhuizen. Dat aantal komt waarschijnlijk uit op ongeveer 500. Vorige week meldde het instituut dat 205 mensen in het ziekenhuis waren beland, van wie 31 op de intensive care. Dat was al aanzienlijk meer dan de week ervoor. Het aantal sterfgevallen dat in een week tijd is gemeld, stijgt hoogstwaarschijnlijk tot boven de twintig. Vorige week meldde het RIVM 14 sterfgevallen en de week ervoor 11.

Omdat het aantal positieve tests sinds vorige week daalt, verwacht premier Mark Rutte dat de druk op de ziekenhuizen volgende week stopt met stijgen. Dat gebeurt meestal namelijk een paar weken later.

Het RIVM berekent dinsdag ook het nieuwe reproductiegetal. Dat cijfer stond een paar weken geleden op 3, een recordniveau dat wijst op een explosieve stijging.
Eind vorige week kwam het uit op iets boven de 1, wat betekent dat de uitbraak stabiliseert. Als het getal onder de 1 komt, kan de uitbraak langzaamaan doven. Het cijfer gaat altijd over de situatie twee weken eerder, omdat recentere cijfers nog niet betrouwbaar genoeg zijn.

Verder meldt het RIVM dinsdag hoeveel mensen vorige week zijn gevaccineerd tegen het coronavirus. Het zijn er waarschijnlijk ongeveer 1 miljoen en dat zou het laagste aantal sinds eind mei zijn. Meer dan 83 procent van de volwassenen heeft in elk geval een eerste prik gehad, en daarmee behoort Nederland tot de top van Europa.

De redactie opent een nieuw liveblog. Lees het blog van dinsdag hier.