De redactie sluit dit liveblog. Lees het blog van maandag hier.

In veel Franse steden zijn mensen opnieuw de straat opgegaan om te protesteren tegen de invoering van de ‘pass sanitaire’, de coronapas. Volwassenen moeten vanaf maandag kunnen aantonen dat ze zijn ingeënt tegen het coronavirus, Covid-19 hebben doorstaan of recent negatief zijn getest om naar evenementen met veel publiek en naar culturele instellingen te gaan. Vanaf augustus moet de pas ook getoond worden bij een bezoek aan onder meer de horeca en winkelcentra.

De aversie tegen die maatregel en tegen het verplicht vaccineren van zorgverleners bleek ook al woensdag op de nationale feestdag Quatorze Juillet. Volgens de
Franse media waren er zaterdag in Parijs andermaal duizenden betogers op de been. Tot de initiatiefnemers in de hoofdstad behoorden de rechtse politicus Florian Philippot (Les Patriotes), voormalig vicevoorzitter van het Front National, en een kopstuk van de ‘gele hesjes’.

De tegenstanders van de coronapas verwezen ook nu vaak naar nazimethodes uit de Tweede Wereldoorlog. Net als woensdag verliepen de manifestaties niet overal rustig. In onder meer Dijon, Lille, Nantes en Lyon zette de politie traangas in om de menigte te verspreiden.

Tussen vrijdagochtend en zaterdagochtend is het coronavirus vastgesteld bij 11.134 mensen. Het is de derde dag op rij dat het aantal positieve tests boven de 11.000 uitkomt.

Wel daalde het aantal nieuwe besmettingen licht (-190) vergeleken met vrijdag, toen het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 11.324 positieve tests registreerde (bijgesteld van 11.363). Het aantal nieuwe besmettingen lag zaterdag boven het gemiddelde over zeven dagen, dat nu op 9934 staat.

Amsterdam is zaterdag koploper met 1114 nieuwe besmettingen, gevolgd door Rotterdam, waar 757 mensen een positieve testuitslag te horen kregen. Daarna volgen Utrecht (351), Breda (286) en Groningen (264).

Er zijn sinds vrijdag geen nieuwe sterfgevallen gemeld. Vrijdag steeg het aantal sterfgevallen als gevolg van corona met twee. Wanneer een coronapatiënt sterft, kan het soms een tijdje duren voordat dit is geregistreerd, dus mogelijk zijn deze personen al eerder overleden.

Frankrijk scherpt het inreisbeleid aan voor reizigers uit Nederland en meerdere andere Europese landen. Wie niet volledig is gevaccineerd heeft vanaf middernacht in de nacht van zaterdag op zondag een negatieve uitslag nodig van een coronatest die uiterlijk 24 uur eerder is afgenomen. De nieuwe regel gaat ook gelden voor reizigers uit het Verenigd Koninkrijk, Cyprus, Spanje, Portugal en Griekenland.

Niet-gevaccineerde reizigers uit Nederland kunnen nu nog volstaan met een test die uiterlijk 72 uur oud is. Om aan de testplicht te ontkomen, moeten ze aantonen dat ze volledig zijn gevaccineerd met een coronavaccin dat is goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelenbureau.

Premier Jean Castex kondigde aan dat mensen een week na hun tweede prik met de middelen van Pfizer/BioNTech, Moderna en AstraZeneca worden gezien als volledig gevaccineerd. Dat was eerder nog 14 dagen. Reizigers die het Nederlandse Janssen-vaccin hebben gekregen moeten 28 dagen wachten.

De aanscherping in Frankrijk is niet echt een verrassing voor de ANWB . „Nederland kleurt rood, dus je kunt aanpassingen verwachten”, aldus de woordvoerster. De ANWB raadt Nederlandse vakantiegangers aan slim te plannen en goed voorbereid op reis te gaan. De nieuwe aanscherping in Frankrijk is verwerkt op de ANWB Reiswijzer, de internetpagina waar voor populaire vakantielanden informatie over de coronamaatregelen is te vinden.

De Franse regering scherpt het beleid steeds verder aan nu het coronavirus in meerdere landen weer steeds sneller om zich heen lijkt te grijpen. Fransen hebben straks ook een zogeheten gezondheidspas nodig als ze naar openbare gelegenheden gaan. Met zo’n ‘pas sanitaire’ kunnen ze laten zien dat ze ingeënt, negatief getest of recent hersteld zijn van het coronavirus.

Franse volwassenen hebben zo’n pas vanaf 21 juli nodig bij bijvoorbeeld grote evenementen, bioscopen en pretparken. In augustus komen ook horecazaken en winkelcentra op die lijst te staan. Nederlanders kunnen de CoronaCheck-app gebruiken om in Frankrijk aan te tonen dat ze aan de regels voldoen.

Ook andere landen besloten onlangs tot een strenger beleid voor Nederland. Dat kleurt sinds donderdag weer helemaal rood op de coronakaart van het ECDC, het Europese RIVM. In België wordt vanaf zaterdag geëist dat reizigers vanuit Nederland een negatieve coronatest laten zien als ze niet volledig zijn gevaccineerd. Duitsland bestempelt Nederland vanaf zondag weer als risicogebied.

De Griekse autoriteiten hebben vanwege de coronacrisis een muziekverbod afgekondigd in horecazaken op het onder toeristen populaire eiland Mykonos. Daar gaat tot 26 juli ook een avondklok gelden. Iedereen op het eiland, ook toeristen, moet tussen 01.00 en 06.00 uur in principe binnenblijven.

Mykonos ligt in in de Egeïsche Zee en behoort tot de populairste vakantiebestemmingen in Griekenland. Er komen jaarlijks honderdduizenden mensen af op de stranden en het nachtleven. Ook veel buitenlandse sterren vieren er graag vakantie. Dit jaar maken de autoriteiten zich echter grote zorgen over illegale feesten in de villa’s op het eiland.

De autoriteiten waarschuwden afgelopen week dat het aantal actieve coronagevallen op het eiland in een week tijd was verviervoudigd naar 300. Onderminister Nikos Hardalias kondigde zaterdag aan dat organisatoren van privébijeenkomsten met meer dan twintig aanwezigen voortaan boetes riskeren die kunnen oplopen tot 200.000 euro.

Griekenland ziet het aantal coronabesmettingen de afgelopen tijd weer flink toenemen. Dat wordt vooral toegeschreven aan de Delta-variant van het virus. De autoriteiten maakten vrijdag melding van 2700 nieuwe besmettingen in het hele land, waar begin deze maand vaak maar enkele honderden coronagevallen per dag werden vastgesteld.

Een toerist op Mykonos ondervond vrijdag volgens Griekse media de gevolgen van het snel stijgende aantal besmettingen. De tiener uit Italië testte positief op het coronavirus en had eigenlijk ondergebracht moeten worden in een speciaal quarantainehotel. Daar waren echter geen bedden meer vrij en geen enkel ander hotel wilde hem opnemen. Uiteindelijk regelde een eilandbewoner een alternatieve verblijfslocatie.

De stijging van het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen zet door. Er zijn nu 284 patiënten opgenomen, negentien meer dan vrijdag. Het totaal aantal opgenomen coronapatiënten is het hoogst sinds begin deze maand.

Er belandden vijftig nieuwe patiënten op de verpleegafdelingen, een meer dan vrijdag. Op de intensive cares kwamen vijf nieuwe patiënten terecht, zo blijkt uit cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Op de ic’s liggen nu 77 coronapatiënten, twee meer dan vrijdag. Op de verpleegafdelingen steeg het aantal patiënten met zeventien naar 207, het hoogste aantal sinds zondag 27 juni, toen er voor het laatst meer dan 200 patiënten lagen.

Omdat het aantal positieve tests de laatste tijd hard stijgt, verwacht het LCPS dat het de komende tijd drukker wordt op de ic’s en op de verpleegafdelingen.

Frankrijk scherpt het inreisbeleid aan voor reizigers uit Nederland en meerdere andere Europese landen. Zij hebben vanaf middernacht in de nacht van zaterdag op zondag een negatieve coronatestuitslag nodig die niet meer dan 24 uur oud is, maakte de regering bekend. De nieuwe regel gaat ook gelden voor reizigers uit het Verenigd Koninkrijk, Cyprus, Spanje, Portugal en Griekenland.

Reizigers uit Nederland kunnen nu nog volstaan met een test die uiterlijk 72 uur oud is. Ze hebben geen testuitslag nodig als ze kunnen aantonen dat ze volledig zijn gevaccineerd met een coronavaccin dat is goedgekeurd door het Europees Geneesmiddelenbureau. Het gaat om de middelen van Pfizer/BioNTech, Moderna, AstraZeneca en Janssen.

De nieuwe golf coronagevallen treft vooral jongeren, maar het virus begint langzaam maar zeker ook door te dringen in de verpleeghuizen. Het aantal positieve tests onder de ouderen daar stijgt, ook al is het voorlopig nog beperkt. De bewoners lopen het meeste risico bij een besmetting en waren daarom begin dit jaar als een van de eerste groepen aan de beurt om te worden gevaccineerd.

De uitschieter was afgelopen woensdag. Toen testten 25 bewoners van verpleeghuizen positief. Dat is het hoogste aantal sinds 5 mei, dus ruim twee maanden geleden. Dat cijfer is niet compleet, omdat meldingen vertraagd binnen kunnen komen, dus het aantal kan nog oplopen. In de afgelopen week zijn 61 bewoners positief getest, gemiddeld bijna negen per dag en dat is het hoogste niveau sinds eind mei.

Ook het aantal verpleeghuislocaties dat met het coronavirus te maken krijgt, neemt toe. Zeker 36 locaties hadden in de laatste vier weken minstens één positieve test onder de bewoners, het hoogste aantal in bijna een maand. In de vier weken tot aan afgelopen maandag waren er 24 locaties met een recente positieve test. Vergeleken met de piek zijn het allemaal nog kleine aantallen. Begin januari kampten 850 tot 900 locaties met een recente positieve test, wat neerkomt op ruim een derde van alle verpleeghuizen in Nederland.

De vereniging van specialisten ouderengeneeskunde, Verenso, herkent de stijging. „De besmettingen nemen licht toe maar zijn op het totaal aantal bewoners nog beperkt”, zegt directeur Nanda Hauet. De toename is volgens haar te verwachten. „Een verpleeghuis maakt onderdeel uit van de samenleving. Als het aantal gevallen in de samenleving omhoog gaat, dan geldt dit ook voor de besmettingen in het verpleeghuis.” Veel bewoners zijn gevaccineerd tegen het coronavirus en ook een deel van de medewerkers. „Maar dat geldt bijvoorbeeld nog niet voor alle bezoekers of voor bijvoorbeeld jonge vakantiekrachten”, aldus Hauet.

De coronavaccins kunnen niet elke besmetting voorkomen. Maar de gevaccineerde bewoners die nu positief testen, komen volgens Hauet minder ziek over dan voor de vaccinaties.

Het aantal sterfgevallen onder de bewoners blijft voorlopig nog laag. In de afgelopen maand zijn slechts zes sterfgevallen geregistreerd en de laatste daarvan was ruim een week geleden. Rond de jaarwisseling stierven meer dan vijftig bewoners per dag en in de eerst golf waren er dagen waarop meer dan tachtig verpleeghuisbewoners stierven.

Een topadviseur van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) roept Nederlanders op voorzichtig te zijn als ze met vakantie gaan. Catherine Smallwood zegt in een interview met het AD dat landen waar al veel mensen zijn gevaccineerd, zoals Nederland, een bijzondere verantwoordelijkheid hebben. „Die landen mogen niet de bron van de verspreiding van de ziekte te worden.”

WHO-functionaris Smallwood vertelt de krant dat Nederlanders „natuurlijk” op vakantie kunnen, maar vraagt mensen wel om vanwege de coronapandemie na te denken over de risico’s. „Als je twintig uur in een overvolle bus moet, is dat risico veel groter, dan wanneer je met je eigen auto reist.”

Ook doen toeristen er volgens de ‘senior emergency officer’ van de Europese tak van de WHO goed aan te kijken naar hun omgeving: „Is die nauw en besloten, of is er wél voldoende ventilatie? Ga je wandelen in de bergen of ga je naar een groot muziekfestival met veel mensen?”

Smallwood benadrukt tegenover het AD dat er voor mensen die niet volledig zijn gevaccineerd nog steeds „aanzienlijke risico’s” kleven aan reizen. Het risico is lager voor mensen die wel volledig zijn gevaccineerd. „Hoe graag we het ook zouden willen, het virus is niet verdwenen. Er is nog steeds erg veel virus in de Europese regio en de trends zien er echt niet goed uit.”
De topfunctionaris legt uit dat de Delta-variant van het virus zich snel verspreidt in de hele Europese regio „Die variant is dominant geworden in veel landen in Europa, inclusief Nederland.” Smallwood zegt in de krant dat de grootste gevolgen te zien zullen zijn in landen met een lage vaccinatiegraad. „Daar maken we ons echt zorgen over.”

De Nederlandse overheid hield er aan het begin van de coronapandemie in maart 2020 rekening mee dat gevangenen vrijgelaten moesten worden. Ook onrust en sterfgevallen in de gevangenissen maakten deel uit van de coronanoodscenario’s, meldt de NOS die documenten opvroeg bij de Dienst Justitiële Inrichtingen.

De dienst kocht 1500 extra enkelbanden om toezicht te houden op gedetineerden, voor het geval zij door corona noodgedwongen naar huis gestuurd moesten worden. „In de berekening wordt als fictief uitgangspunt genomen dat 80 procent van de straf uitgezeten moet zijn”, staat in een van de stukken.

Uiteindelijk hoefden 175 gevangenen die hun straf bijna hadden uitgezeten en al een groot deel van de tijd buiten de inrichting verbleven, niet meer terug naar hun cel. Om te voorkomen dat zij het virus meebrachten, kregen zij langer verlof met een enkelband. Het was niet nodig andere gedetineerden eerder vrij te laten.

De helft van de enkelbanden wordt nu alsnog gebruikt, de andere helft ligt op de plank. DJI probeert de overgebleven banden weer te verkopen. Zo hoopt de organisatie een deel van de gemaakte kosten (in totaal zo’n anderhalf miljoen euro) terug te verdienen.

Zes regionale GGD’en voeren in elk geval tot en met maandag geen testen van reizigers uit. Het lab Eurofins heeft te veel tijd nodig om alle testen te verwerken en daardoor is het niet mogelijk om vakantiegangers binnen 30 uur uitsluitsel te geven.

Het gaat om de regio’s Rotterdam-Rijnmond, Haaglanden, Groningen, Friesland, Drenthe en IJsselland. Mensen die daar wonen en een afspraak voor een reistest hebben staan, moeten hun afspraak annuleren via het telefoonnummer 0800-5005 en daarna via testenvoorjereis.nl een nieuwe afspraak maken. Mensen die al getest zijn en wachten op de uitslag, moeten online een nieuwe afspraak maken. Het kan zijn dat ze dan naar een andere regio moeten voor een test, of bij een commerciële aanbieder getest worden.

De GGD’en brengen ongeveer 7000 mensen die een afspraak hebben staan of die wachten op de uitslag per sms op de hoogte. Het is niet bekend of alle personen zo worden bereikt. „Heel vervelend”, noemt de GGD de situatie.

Het is niet bekend hoeveel mensen in de afgelopen dagen niet op reis konden gaan omdat de uitslag van hun coronatest niet op tijd binnenkwam.

De Britse gezondheidsautoriteiten hebben in 24 uur tijd liefst 51.870 nieuwe coronabesmettingen geregistreerd. Dat is het hoogste aantal in zes maanden, uitgerekend nu over enkele dagen de maatregelen tegen de gevreesde virusinfectie aanzienlijk worden versoepeld.

In Engeland worden restricties voor pubs, restaurants en nachtclubs maandag opgeheven en de verplichting mondkapjes te dragen afgezwakt. Premier Boris Johnson lijkt niet van zins dat plan te veranderen, hoewel de meest recente gegevens toch moeten verontrusten. Donderdag kwamen er 48.553 Covid-patiënten bij, een dag later nog enkele duizenden meer. Bovendien is de tendens al sinds eind mei stijgend.

Door de succesvolle inentingscampagne - ruim twee derde van de volwassenen is inmiddels volledig gevaccineerd - belanden momenteel relatief weinig Britten in het ziekenhuis. Dat gegeven sterkt Johnson in zijn mening dat de tijd rijp is voor verregaande versoepelingen. Het aantal sterfgevallen bleef vrijdag beperkt tot 49, veertien minder dan de dag ervoor. Het dodental door het nieuwe coronavirus in het VK is sinds de uitbraak nu 128.642.

De belangrijkste medisch adviseur van de regering, Chris Witty, waarschuwde vrijdag dat Engeland snel terug kan glijden naar een crisissituatie. „Ik denk niet dat we moeten onderschatten hoe verbluffend snel we weer in moeilijkheden kunnen geraken”.

Ongeveer 9100 mensen hebben vrijdag hun geplande tweede AstraZeneca-prik ingeruild voor een inenting met het coronavaccin van Pfizer/BioNTech. Dat laat GGD GHOR Nederland weten. Deze mensen hoeven niet naar hun huisarts of arts, maar kunnen binnenkort bij een vaccinatielocatie van een GGD terecht voor de nieuwe prik. Voor het eerst is het mogelijk om vaccins te combineren.

Ongeveer 100.000 mensen hebben een eerste prik met AstraZeneca gehad en wachten nog op hun tweede prik. Zij mogen, als zij dat willen, hun afspraak veranderen via het afsprakennummer 0800-7070. Mensen die in 1956 of daarvoor zijn geboren, hebben vanaf vrijdag die kans. Vanaf zaterdag volgen mensen uit 1957. Volgende week volgen de andere groepen: mensen uit 1958 kunnen vanaf maandag bellen, mensen uit 1959 vanaf dinsdag en mensen uit 1960 vanaf woensdag. Alle andere volwassenen die nog een AstraZeneca-prik zouden krijgen en liever Pfizer/BioNTech hebben, kunnen vanaf donderdag bellen. Dit schema kan nog worden aangepast.

Zorgminister Hugo de Jonge gaf onlangs toestemming om deze vaccins te combineren, na een advies van de Gezondheidsraad. Uit onderzoek naar antistoffen blijkt dat de combinatie van een eerste vaccinatie met AstraZeneca en een tweede prik met Pfizer/BioNTech net zo goed beschermt tegen ernstige ziekte als twee doses van het AstraZeneca-vaccin.

Huisartsen zijn niet te spreken over het besluit van de minister. Zij zijn al sinds februari bezig met vaccineren met AstraZeneca. Het is niet duidelijk hoeveel mensen nog komen opdagen als ze de AstraZeneca-prik van de huisarts mogen inruilen voor een prik met Pfizer/BioNTech bij de GGD. Ondertussen hebben huisartsen wel alle uitnodigingen, locaties en medewerkers geregeld, en hebben ze dus allerlei kosten gemaakt, klaagt de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV).

Mensen die na de eerste prik AstraZeneca last hebben gekregen van een ernstige bijwerking, zoals lekkende haarvaatjes of een combinatie van bloedstolsels en een laag aantal bloedplaatjes, mogen geen tweede prik AstraZeneca krijgen en ook geen vervangende prik van Pfizer/BioNTech. Het advies aan hen is om voorlopig geen tweede inenting te krijgen.

Nederlanders die naar België reizen en niet volledig zijn ingeënt tegen het coronavirus, moeten een negatieve coronatest kunnen laten zien. België is strenger voor reizigers uit Nederland nu dat door het groeiende aantal besmettingen helemaal rood is gekleurd.

Nederlanders die op doorreis zijn naar vakantielanden als Frankrijk hoeven geen test te laten zien. De regel geldt alleen voor mensen die 48 uur of langer in België doorbrengen. Ook kinderen onder de 12 zijn uitgezonderd.

Het is nog onduidelijk wanneer de aanscherping precies ingaat. Nederland is sinds donderdag helemaal rood op de coronakaart van het ECDC, het Europese RIVM.

Wereldgezondheidsorganisatie WHO wil nogmaals in China onderzoek doen naar de herkomst van de uitbraak van het coronavirus, heeft WHO-directeur-generaal Tedros Adhanom Ghebreyesus vrijdag gezegd. Het onderzoek zou zich moeten richten op laboratoria rond Wuhan, de Chinese stad waar het virus uitbrak.

Een onderzoeksteam van de WHO, met de Nederlandse virologe Marion Koopmans, deed eerder dit jaar al onderzoek in en rond Wuhan, maar Tedros zei eerder al dat gebrek aan gegevens over de eerste dagen van de uitbraak de naspeuringen in de weg zaten.

Het eerdere onderzoek wees uit dat het virus waarschijnlijk van vleermuizen via een ander dier naar mensen is overgesprongen, maar sommige landen, waaronder de Verenigde Staten, en wetenschappers bleven aandringen op nader onderzoek naar een laboratorium in Wuhan, dat onderzoek deed naar virussen, inclusief coronavirussen.

Het is nog maar de vraag of het van een tweede missie komt: China heeft nog niet laten weten of de onderzoekers weer welkom zijn en heeft de veronderstelling dat het virus uit een laboratorium afkomstig is altijd van de hand gewezen.

Het reproductiegetal van het coronavirus is gestegen naar het hoogste niveau ooit. Het staat nu op 2,91 op het coronadashboard van de overheid. Dat betekent dat het virus zich razendsnel verspreidt.

Het getal van 2,91 betekent dat een groep van honderd coronapatiënten gemiddeld 291 anderen besmet, die het virus op hun beurt overdragen aan zo’n 847 mensen. Zij steken op hun beurt bijna 2500 mensen aan en via hen bereikt het virus bijna 7200 mensen. Het aantal besmettingen loopt dan sneller en sneller op.

Precies een week geleden stond het getal op 1,37 en afgelopen dinsdag ging het omhoog naar 2,17. De tot nu toe hoogste stand ooit was van februari vorig jaar. Toen was het reproductiegetal 2,2. Dit was in de dagen dat het virus nog niet officieel was vastgesteld in Nederland. Mensen die in bijvoorbeeld Italië of Oostenrijk besmet waren geraakt, verspreidden het virus tijdens onder meer carnaval.

Het gaat om het cijfer van alle varianten bij elkaar. Het reproductiegetal van de Delta-variant (voorheen de Indiase variant) is nog hoger.

Het getal gaat over de situatie twee weken geleden, begin juli, omdat recentere cijfers nog niet betrouwbaar genoeg zijn. Mensen die rond die tijd het virus opliepen, zijn hoogstwaarschijnlijk vorige week positief getest. Toen liep het aantal nieuwe coronagevallen snel op.

Het aantal bevestigde coronagevallen in Amsterdam is gestegen tot boven de 100.000. De hoofdstad is de eerste gemeente in Nederland die door deze grens gaat. Sinds het begin van de uitbraak zijn 100.183 Amsterdammers positief getest op het coronavirus.

Het coronavirus werd op 27 februari vorig jaar voor het eerst in Nederland vastgesteld. Dat was in Noord-Brabant. Twee dagen later werd voor het eerst een inwoner van Amsterdam positief getest. Op 10 april, ruim een maand later, passeerde Amsterdam de grens van 1000 bevestigde gevallen en op 22 september vorig jaar werd de 10.000e positieve test geregistreerd. Op 28 december kwam de teller boven de 50.000 uit, iets meer dan 300 dagen na het eerste geval. Het heeft zo’n 200 dagen geduurd om dat aantal te verdubbelen.

Het is wel zo dat er tegenwoordig veel meer wordt getest dan in de begindagen van de uitbraak. Het is niet bekend hoeveel mensen besmet zijn geraakt zonder dat dit ooit is vastgesteld. Zij zijn overleden of genezen zonder diagnose. Het werkelijke aantal coronagevallen in Amsterdam zal dus hoger zijn dan 100.000.

Rotterdam heeft sinds vrijdag meer dan 85.000 positieve tests. In Den Haag is het virus vastgesteld bij meer dan 57.000 mensen en in de gemeente Utrecht hebben bijna 38.000 mensen te horen gekregen dat ze het virus hebben opgelopen. Rotterdam heeft de meeste sterfgevallen door corona. Van 973 inwoners van de Maasstad is zeker dat ze aan de gevolgen van het virus zijn overleden. Amsterdam staat op 817 coronadoden en Den Haag op 555.

Tussen donderdagochtend en vrijdagochtend is het coronavirus vastgesteld bij 11.363 mensen. Het is de tweede dag op rij dat het aantal positieve tests boven de 11.000 uitkomt. Het is ook het hoogste aantal sinds tweede kerstdag, bijna zeven maanden geleden.

Precies een week geleden, op 9 juli, waren er iets meer dan 6900 nieuwe gevallen. Nog een week eerder registreerde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 942 positieve tests.

In de afgelopen zeven dagen zijn 68.742 besmettingen vastgesteld. Dat komt neer op gemiddeld 9820 per dag. Ook daarmee is Nederland terug op het niveau van eind december.

Amsterdam telde opnieuw de meeste positieve tests. In de hoofdstad kregen 1113 mensen te horen dat ze het virus hebben opgelopen. In Rotterdam werden 732 positieve tests geregistreerd en in Utrecht 307. Daarna volgen Den Haag met 300 nieuwe gevallen en Eindhoven met 215 positieve tests. In zeven gemeenten waren geen positieve tests, en dat zijn er meer dan de afgelopen dagen. Eind juni waren er dagelijks 150 tot 180 gemeenten waar niemand positief testte.

Het aantal sterfgevallen steeg afgelopen etmaal met twee. Het gaat om inwoners van Haarlem en Westvoorne. Wanneer een coronapatiënt sterft, kan het soms een tijdje duren voordat dit is geregistreerd, dus mogelijk zijn deze personen al eerder overleden. Een paar weken geleden begon het aantal positieve tests te stijgen, sinds deze week neemt ook het aantal ziekenhuisopnames weer toe, maar het aantal sterfgevallen blijft voorlopig nog redelijk stabiel.

Sinds het begin van de uitbraak zijn bijna 1,78 miljoen Nederlanders positief getest op het coronavirus. Bij de huidige cijfers duurt het nog twee of drie dagen voor de grens van 1,8 miljoen bevestigde besmettingen wordt gepasseerd. Eind juli kan de grens van 2 miljoen gevallen worden bereikt. Van bijna 18.000 mensen is zeker dat ze aan het virus zijn overleden. De werkelijke aantallen liggen hoger.

In alle publieke ruimtes van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) moeten vanaf maandag weer mondkapjes op. „Alleen als je zit, kan het mondkapje af. Met deze maatregel willen we de snelle stijging van coronabesmettingen tegengaan”, schrijft het CBR.

Het dragen van het mondkapje geldt al in examenvoertuigen. Het CBR adviseert dringend om ook tijdens rijlessen een mondkapje te dragen. Ook in kantoren van het CBR worden weer mondkapjes gedragen wanneer mensen zich verplaatsen.

Verder heeft het CBR besloten dat medewerkers vanaf twee weken na hun laatste vaccinatie niet meer in quarantaine hoeven, als ze in contact zijn geweest met iemand die corona heeft. In alle andere gevallen blijft de quarantaineplicht van vijf dagen. „Hierbij volgen we de lijn van het RIVM.”

Opnieuw zijn meer nieuwe coronapatiënten opgenomen in de Nederlandse ziekenhuizen. De afgelopen 24 uur kwamen op verpleegafdelingen 49 nieuwe patiënten binnen, het hoogste aantal in ruim een maand tijd. Op de intensive cares waren 5 nieuwe opnames, zo blijkt uit cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Het LCPS meldde donderdag ook al 35 nieuwe opnames op verpleegafdelingen. Zondag waren het er 9 en sindsdien vertoont dit aantal een stijgende lijn.

In totaal liggen nu 265 mensen in het ziekenhuis met Covid-19, de ziekte die door het virus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 35 meer dan donderdag.

Omdat het aantal positieve coronatesten de laatste tijd hard stijgt, verwacht het LCPS dat ook het aantal opnames de komende tijd verder zal toenemen. Voorzitter van de acute zorgsector Ernst Kuipers zei eerder deze week dat hij er rekening mee houdt dat het totale aantal opgenomen coronapatiënten zal stijgen tot circa 800.

In Barcelona en meer dan 150 Catalaanse gemeenten geldt vanaf komend weekend een nachtelijk uitgaansverbod van 01.00 tot 06.00 uur. Het Hooggerechtshof van de Spaanse regio heeft ingestemd met dit voorstel van de Catalaanse regering.

Catalonië heeft het hoogste aantal coronabesmettingen van alle Spaanse regio’s, vooral onder twintigers. Ook nachtelijke drankgelagen in parken en op stranden in plaatsen als Sitges, Salou en Lloret de Mar zijn de komende tijd niet toegestaan.

De spertijd geldt in steden en grotere gemeenten waar gedurende twee weken meer dan 400 besmettingsgevallen per 100.000 inwoners zijn gerapporteerd. „Het is een noodzakelijke maatregel om de druk van het gezondheidsstelsel te halen”, zei regiopremier Pere Aragonès afgelopen week.

In Catalonië waren bijeenkomsten van meer dan tien mensen en openbare activiteiten na 00.30 uur al verboden. In de regio Valencia, ten zuiden van Catalonië, is voor ruim dertig steden al een nachtklok afgekondigd.

Aan de andere kant van de grens in de Franse regio Pyrénées-Orientales is besloten mondkapjes weer te verplichten. Buiten alcohol drinken gaat ook in de ban. Mondkapjes op het strand en op bergpaden zijn niet nodig in Pyrénées-Orientales. In dat departement is het aantal infecties deze week flink gestegen vanwege de besmettelijkere Delta-variant. Het zijn er meer dan in andere delen van Frankrijk en ook dan in Spanje. De autoriteiten dringen erop aan de grens niet over te steken.

Duitsland bestempelt Nederland vanaf zondag als risicogebied, meldt het Robert Koch-Institut (RKI), de Duitse tegenhanger van het RIVM. Vanwege de vele besmettingen met het coronavirus gelden er vanaf middernacht extra maatregelen voor mensen die naar Duitsland reizen.

Mensen die in de tien dagen voor hun reis in Nederland zijn geweest, moeten zich voorafgaand aan hun reis melden bij de Duitse autoriteiten. Daarnaast geldt er een quarantaineperiode van tien dagen, maar niet voor mensen die kunnen aantonen dat ze zijn gevaccineerd, negatief zijn getest of recent zijn hersteld van Covid-19.

Ook Sint-Maarten wordt vanaf zondag als een risicogebied gezien. De kwalificatie geldt niet voor Bonaire, Sint-Eustatius, Saba, Aruba en Curaçao.

Meerdere ziekenhuizen scherpen hun coronamaatregelen weer aan vanwege de grote toename van het aantal besmettingen. Ze beperken bezoek voor patiënten, stellen mondkapjes weer verplicht en vragen patiënten als het kan zonder begeleiding te komen.

In het Radboudumc in Nijmegen zijn vanaf maandag geen begeleiders meer welkom en mogen patiënten nog maar één bezoeker per dag ontvangen. Er zijn wel enkele uitzonderingen. Zo mogen mensen die mogelijk komen te overlijden door twee mensen per dag worden bezocht. „We doen dit om u, uw naasten en onze patiënten te beschermen. Hoe minder mensen het Radboudumc bezoeken, hoe kleiner de kans dat patiënten en bezoekers het virus aan elkaar doorgeven”, legt het academische ziekenhuis uit. Ook mondkapjes moeten weer op.

Onder meer het Langeland Ziekenhuis in Zoetermeer en het Laurentius Ziekenhuis in Roermond nemen soortgelijke maatregelen. Daar gingen ze vrijdag per direct in. In Roermond mogen bezoekers, na een gezondheidscheck, maximaal een uur blijven. Alleen als er een kind onder de 12 jaar bij is, mogen twee bezoekers tegelijk naar binnen. Alle ziekenhuizen benadrukken dat het belangrijk is dat mensen 1,5 meter afstand van anderen houden en dat ze zich aan andere basisregels houden, zoals handen desinfecteren en niet naar het ziekenhuis komen als ze klachten hebben of in afwachting zijn van een testuitslag.

Het OLVG in Amsterdam vraagt medewerkers en bezoekers al sinds begin deze week weer een mondkapje te dragen. De mondkapjesplicht was daar nog maar enkele weken eerder afgeschaft, omdat het aantal coronagevallen toen relatief laag was. Op de versoepelingen van eind juni volgde een explosieve stijging.

De effecten van corona zijn volop zichtbaar op de luchthaven Schiphol: een apparaat op een drukke plek ontsmet spullen met uv-licht; mondkapjes zijn verplicht. Maar de mensen zelf zijn erg ontspannen.

Lees ook

Jongere nog steeds onbezorgd naar oranjegekleurd Ibiza, Tenerife en Gran Canaria

Ongeveer de helft van de coronapatiënten die in het ziekenhuis belanden, krijgt volgens een groot Brits onderzoek last van complicaties. Ze worden bijvoorbeeld getroffen door nier- of leverproblemen, bijkomende longproblemen, bloedarmoede of hartritmestoornissen. Van de patiënten uit de onderzochte groep die hun corona-infectie overleefden, had bijna 45 procent dergelijke complicaties ontwikkeld, becijferen onderzoekers in het wetenschappelijk tijdschrift The Lancet.

De onderzoekers analyseerden gegevens van ruim 73.000 patiënten die met Covid-19 in Britse ziekenhuizen hebben gelegen. Van deze patiënten overleed 28 procent binnen een maand. Hoewel complicaties zich meer voordeden bij patiënten die hun ziekte niet overleefden, kreeg dus ook een groot deel van de patiënten die levend het ziekenhuis verlieten last van andere gezondheidsproblemen, bovenop de longinfectie die door het coronavirus werd veroorzaakt.

Complicaties doen zich vaker voor bij ouderen, maar ook bij een aanzienlijk deel van de jongere patiënten. In de groep van 19 tot 29 jaar kreeg 27 procent last van bijkomende problemen, bij de patiënten van 30 tot 39 jaar was dat bij 37 procent het geval. „Hoewel patiënten onder de 50 jaar een laag risico lopen om te overlijden aan Covid-19, vonden we hoge complicatiecijfers in alle leeftijdsgroepen”, schrijven de onderzoekers.

Acht op de tien patiënten leed voor de ziekenhuisopname al aan een andere aandoening. Mensen met hart- en vaatziekten en chronische longziekten belandden het vaakst door corona in het ziekenhuis, bevestigt de studie nog eens.

Musea en hun collecties lopen gevaar als er niet meer coronasteun van de overheid komt dan tot nu toe is toegezegd, aldus de Museumvereniging. Musea zullen echt niet snel volledig herstellen van de gevolgen van de coronapandemie, zo is de vrees.

De huidige bezoekersaantallen zullen, door beperkingen en het wegblijven van toeristen, nog lange tijd onvoldoende zijn om op gewone wijze te opereren, aldus de museumclub. „Bovendien zijn er onvoldoende middelen om speciale evenementen en bijzondere tijdelijke tentoonstellingen te organiseren, waarmee meer publiek getrokken zou kunnen worden. Daarom zijn investeringen van de overheid nu en de komende jaren hard nodig.”

In juni hebben Museumkaarthouders weliswaar meer dan 411.000 bezoeken aan musea gebracht, maar dit aantal is nog altijd een derde lager dan in dezelfde periode in 2019. Ook de bezoeken van mensen die een los kaartje kopen, lopen nog achter. Het bezoek door buitenlanders, in 2019 goed voor bijna een derde van de 33 miljoen museumbezoeken, blijft achter.

Hongarije gaat mensen vanaf 1 augustus een derde coronaprik aanbieden, zo heeft premier Viktor Orbán bekendgemaakt op de staatsradio. Daarnaast gaat er een vaccinatieplicht gelden voor zorgmedewerkers.

Orbán zegt dat artsen moeten besluiten welk vaccin als derde dosis wordt toegediend. Tussen de tweede en derde prik moet volgens de premier minstens vier maanden zitten, tenzij artsen anders adviseren.

Het land met 10 miljoen inwoners is binnen de Europese Unie een van de snelst vaccinerende landen. Dat komt doordat Hongarije naast de door het Europees Medicijnagentschap (EMA) goedgekeurde vaccins ook op grote schaal gebruikmaakt van middelen uit Rusland en China.

Ruim de helft van de Hongaarse bevolking is volledig ingeënt. In de afgelopen weken is het vaccinatietempo iets vertraagd. Kinderen vanaf 12 jaar komen vlak voor de aanvang van het nieuwe schooljaar in aanmerking voor een coronaprik.

Hongarije telt in totaal bijna 810.000 vastgestelde coronabesmettingen en iets meer dan 30.000 sterfgevallen.

De Eiffeltoren in Parijs is na een maandenlange sluiting weer open voor publiek. Kaartjes voor de eerste dag waren in de aanloop naar de heropening al online uitverkocht.

Het wereldberoemde monument ging eind oktober dicht nadat in Frankrijk het aantal coronabesmettingen toenam. Dat gebeurde eerder ook al in het voorjaar van 2020. Nu er minder infecties zijn, gaat de Eiffeltoren weer open. Er worden maatregelen genomen om besmettingen onder bezoekers te voorkomen.

Per dag worden maximaal 10.000 mensen toegelaten. Zij moeten onder meer mondkapjes dragen en onderling afstand houden. Vanaf 21 juli moeten volwassen bezoekers met een speciale coronapas aantonen dat ze gevaccineerd zijn, negatief zijn getest of recent zijn hersteld van Covid-19. Voor kinderen vanaf 12 jaar geldt die regel vanaf 30 augustus.

De Eiffeltoren wordt doorgaans door zo’n zeven miljoen mensen per jaar bezocht. Vorig jaar werd de „ijzeren dame” maar weinig bezocht vanwege de coronamaatregelen en het wegblijven van buitenlandse toeristen. Het iconische bouwwerk van ruim 300 meter hoog ging in 1889 open voor publiek.

Nooit eerder in de geschiedenis daalde het olieverbruik in de wereld zo hard als in het coronajaar 2020. Ook het energieverbruik daalde fors: met 4,5 procent, de grootste daling sinds de Tweede Wereldoorlog. Dalen deed dus ook de uitstoot van broeikasgassen: met 6 procent, precies het tempo dat nodig is om de doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs te halen. Dat concludeert volgens Trouw Spencer Dale, hoofdeconoom van oliemaatschappij BP, droogjes in de Statistical Review of World Energy, een jaarlijks overzicht van de gang van zaken in de mondiale energiesector dat BP deze week voor de zeventigste keer uitbracht.

Die daling van de uitstoot door energieverbruik (uitstoot van natuurlijke bronnen rekent BP niet mee) is een positief gevolg van de coronacrisis, stelt Dale. Maar bij die conclusie passen kanttekeningen. Corona ging gepaard met krimp en economische schade; krimp leidt automatisch tot minder energieverbruik. De energietransitie, de overgang naar duurzame energiebronnen, moet gestalte krijgen zonder krimp, in tijden van groei.

Daarbij stelt Dale vast dat de wereld die daling dertig jaar lang elk jaar moet halen. Dat zit er, zeker op korte termijn, niet in.

Canada zal mogelijk per begin september volledig gevaccineerde buitenlandse reizigers het land in laten, zei premier Justin Trudeau donderdag in een ontmoeting met de premiers van de Canadese provincies. Voorwaarde is wel dat de huidige trend in vaccinatiegraad doorzet en de volksgezondheid niet verslechtert. Volledig gevaccineerde reizigers uit de VS zijn onder diezelfde voorwaarden medio augustus al welkom in Canada.

Eerder op donderdag zei Canada dat het vanaf november grote cruiseschepen weer zal toelaten als tegen die tijd de Covid-19-pandemie is vervaagd. Voorwaarde voor die versoepeling is dat de schepen voldoen aan de gezondheidsvereisten.

Ongeveer 78 procent van de Canadezen van 12 jaar of ouder heeft ten minste één dosis van een Covid-19-vaccin gekregen, 44 procent is volledig gevaccineerd.

Mensen die een eerste prik met het coronavaccin van AstraZeneca hebben gehad, kunnen vanaf vrijdag een afspraak maken voor een tweede prik met het vaccin van Pfizer en BioNTech. Voor het eerst is het mogelijk om vaccins te combineren.

De mensen hadden al een afspraak staan voor een tweede prik met AstraZeneca, maar kunnen die afspraak nu dus veranderen via het afsprakennummer 0800-7070. Mensen die in 1956 of daarvoor zijn geboren, krijgen vanaf vrijdag die kans. Zaterdag volgen mensen uit 1957. Volgende week volgen de andere groepen: mensen uit 1958 kunnen vanaf maandag bellen, mensen uit 1959 vanaf dinsdag en mensen uit 1960 vanaf woensdag. Alle andere volwassenen die nog een AstraZeneca-prik zouden krijgen en liever Pfizer/BioNTech hebben, kunnen vanaf donderdag bellen. Dit schema kan nog worden aangepast.

Zorgminister Hugo de Jonge gaf onlangs groen licht om deze vaccins te combineren, na een advies van de Gezondheidsraad. Uit onderzoek naar antistoffen blijkt dat de combinatie van een eerste vaccinatie met AstraZeneca en een tweede prik met BioNTech/Pfizer net zo goed beschermt tegen ernstige ziekte als twee doses van het AstraZeneca-vaccin.

Huisartsen zijn niet te spreken over het besluit van de minister. Zij zijn al sinds februari bezig met vaccineren met AstraZeneca. Het is niet duidelijk hoeveel mensen nog komen opdagen als ze de AstraZeneca-prik van de huisarts mogen inruilen voor een prik met Pfizer/BioNTech bij de vaccinatielocaties van de GGD. Ondertussen hebben huisartsen wel alle uitnodigingen, locaties en medewerkers geregeld, en hebben ze dus allerlei kosten gemaakt, klaagt de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV).

Mensen die na de eerste prik AstraZeneca last hebben gekregen van een ernstige bijwerking, zoals lekkende haarvaatjes of een combinatie van bloedstolsels en een laag aantal bloedplaatjes, mogen geen tweede prik AstraZeneca krijgen en ook geen vervangende prik van Pfizer/BioNTech. Het advies aan hen is om voorlopig geen tweede inenting te krijgen.

President Joe Biden zei donderdag dat de VS momenteel overwegen of ze de huidige, uit maart 2020 stammende beperkingen kunnen opheffen die niet-Amerikaanse burgers verbieden om vanuit de EU naar de Verenigde Staten te reizen. Tijdens een ontmoeting in het Witte Huis had de Duitse bondskanselier Angela Merkel de kwestie aan de orde gesteld.

„Het is nu aan de gang”, zei Biden over discussies binnen de betrokken overheidsinstellingen over het al dan niet opheffen van de inreisbeperkingen. Hij zei dat hij waarschijnlijk „in de komende dagen” uitsluitsel zou kunnen geven. „Ik wacht op een bericht van ons Covid-team over wanneer dat moet gebeuren.”

Al in juni heeft de EU haar lidstaten officieel aanbevolen hun grenzen te heropenen voor Amerikaanse toeristen, na meer dan een jaar van strikte beperkingen. Inwoners van het Europese Schengengebied, evenals die van het Verenigd Koninkrijk en Ierland, mogen echter nog steeds niet naar de VS reizen, tenzij ze een Amerikaans staatsburger zijn of 14 dagen voor aankomst doorbrengen in een land dat niet op de verbodslijst van het centrum voor ziektecontrole en preventie (CDC) staat.

Bijna de helft van alle Covidpatiënten verlaat het ziekenhuis met een of meer complicaties. Ook jonge, voorheen gezonde patiënten die niet op de ic hebben gelegen, kunnen na ontslag nog kampen met onder meer nierproblemen, hartklachten en ademhalingsmoeilijkheden. Dit blijkt volgens de Volkskrant uit onderzoek onder ruim 70 duizend Britse Covidpatiënten in meer dan driehonderd ziekenhuizen, dat vrijdagmorgen is gepubliceerd in vakblad The Lancet.

De Amsterdamse internist en hoogleraar Joost Wiersinga noemt de resultaten „zeer herkenbaar”. Hij ziet in het Amsterdam UMC een vergelijkbaar beeld van de ziekte. De cijfers maken inzichtelijk hoe ernstig de nasleep kan zijn, zeker op korte termijn, zegt hij, en hoeveel extra werk dat voor de zorg zal opleveren.

Het vorige liveblog is hier terug te lezen.