„Ernstige zorgen” maken ze zich over de ontwikkelingen in hun kerkverband, vooral rond vrouw en ambt. Prof. dr. A. Baars (Woudenberg), dr. C. P. de Boer (Sliedrecht), ds. A. A. Egas (Damwoude) en ds. Kieviet (Renswoude) zochten elkaar in de achterliggende tijd op om zich te bezinnen en „samen de nood van onze kerken in het gebed voor Gods aangezicht te leggen.”

De vier predikanten stelden een verklaring op en stuurden die de afgelopen dagen naar alle christelijke gereformeerde predikanten en kerkenraden. Wie zich in de verklaring herkent, kan zich aanmelden voor een bijeenkomst van bezinning en gebed op 18 september in Amersfoort. Voor gemeenten is er een handreiking opgesteld om te bespreken.

Waarom komt u met een verklaring?

„Binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken lopen de interne spanningen hoog op. Die worden veroorzaakt door revisieverzoeken om de ambten open te stellen voor vrouwen, maar ook omdat verschillende kerkenraden inmiddels eigenmachtig en tegen de kerkorde in zijn overgegaan tot het bevestigen van vrouwen.

Het gaat ons om de onderliggende oorzaken: hoe verstaan we de Schrift en welke hermeneutiek wordt er gehanteerd? Welke regels gelden er bij de uitleg van de Bijbel? Daar zijn we zeer verontrust over. En wij niet alleen, maar een brede kring van predikanten en gemeenten. We krijgen verontruste vragen van gemeenteleden: Kunnen we wel christelijk gereformeerd blijven?

In de verklaring en de handreiking proberen we een spade dieper te gaan en de nadruk te leggen op het belang van de leer aangaande het gezag van de heilige Schrift. Dat is fundamenteel en daarvan willen we de kerken bewust maken. Het gaat daarbij over vrouw en ambt, maar ook over schepping en evolutie en ethiek, zoals de visie op homoseksualiteit.

De dag die we in september willen beleggen, is niet bedoeld om de messen te slijpen, maar om ons te bezinnen en om te bidden. We voeren geen handtekeningenactie. Misschien kun je onze oproep een beetje vergelijken met het hervormd-gereformeerde Getuigenis, dat vijftig jaar geleden verscheen en de vinger legde bij allerlei ongewenste ontwikkelingen in kerk en maatschappij. Ook wij willen uiting geven aan onze verontrusting.”

Loopt u daarmee de synode niet voor de voeten? Die wil het komende jaar juist gebruiken om zich op de vragen rond vrouw en ambt te bezinnen.

„Zeker niet. Dit stuk is niet bedoeld als een discussie met de synode of zoiets; afgevaardigden hebben hun eigen verantwoordelijkheid. Maar we willen de kerken wel graag wijzen op wat van fundamenteel belang is: het gezag van de Schrift. En ja, we willen ook de broeders die opkomen voor een traditionele Bijbeluitleg een steun in de rug geven.”

Vanuit stichting Bewaar het Pand werd dit voorjaar fel gereageerd op een brief van bijna tachtig predikanten en evangelisten die opriepen tot eenheid. Nu komt u zelf ook met een oproep.

„Voor de duidelijkheid: deze verklaring komt niet van Bewaar het Pand. En we doen wat anders dan deze predikanten en evangelisten, die in hun brief vrijheid van exegese bepleitten. Het gaat ons niet om partijvorming, we richten ons ook niet op de synode, maar we willen wel mensen nader toerusten.”

U spreekt in de verklaring over „malaise” en „kerkelijke crisis.” Wat is er precies aan de hand?

„Crisis betekent scheiding en de geesten gáán zich scheiden. In geschiedenis van onze kerken wordt al tientallen jaren over bepaalde zaken verschillend gedacht, zoals over Bijbelvertalingen en het zingen van liederen. Maar die dingen zijn peanuts in vergelijking met wat er nu speelt: het gezag van de Schrift is in het geding. De vraag is waar we als kerken eindigen.”

Hoe zou u die vraag zelf beantwoorden?

„Nee, dat doe ik niet. Laten we niet speculeren of de synode voor de voeten lopen. De toekomst van onze kerken ligt ons na aan het hart.”

De verklaring is een hartenkreet?

„Ja, dat is ze.”

In de discussie over vrouw en ambt is het Schriftgezag in het geding, vindt u. Waarom?

„De uitspraken van de apostel Paulus over de plaats van de vrouw in de gemeente zijn duidelijk. Maar ze krijgen door de nieuwe hermeneutiek, waarin de ervaringshorizon van de moderne mens bepalend is, een andere betekenis. Als vrouwen in de maatschappij precies dezelfde taken hebben als mannen, waarom dan niet in de kerk, zo is de gedachte. Hetzelfde geldt voor vragen rond schepping en evolutie en seksuele ethiek.”

Welk besluit moet de synode volgend jaar nemen over vrouw en ambt?

„Ik hoop dat de synode zich zal uitspreken in lijn met de besluiten uit 1998 en 2001. Toen werd gesteld dat „uit het geheel van de Heilige Schrift duidelijk wordt dat het onderwijzen en geestelijk leidinggeven aan de gemeente aan de man en niet aan de vrouw toekomt.” Er liggen dus uitspraken, en een fundamenteel rapport. De hele discussie had toen moeten stoppen.”

Met vrouwelijke ambtsdragers hebben de CGK „geen bestaansrecht” meer, stelt u.

„Daarmee zullen onze kerken niet meer staan op de grondslag van Schrift en belijdenis. Dan hebben we ook geen bestaansrecht meer om een afgescheiden kerk te zijn. Zo’n plurale kerk verschilt dan in niets meer van bijvoorbeeld de Protestantse Kerk in Nederland. Ik wil niet speculeren over wat we moeten doen als er vrouwelijke ambtsdragers worden toegestaan of gedoogd. Nú roepen we in ieder geval de kerken met klem op vast te houden aan Schrift en belijdenis.”