De vraag of vrouwen in de ambten van predikant, ouderling of diaken mogen dienen, ligt de Christelijke Gereformeerde Kerken inmiddels zwaar op de maag. De officiële lijn is dat alleen mannen het regeerambt in de kerk kunnen vervullen, maar meerdere gemeenten hebben sinds 2019 toch vrouwelijke ambtsdragers bevestigd. Andere plaatselijke kerken zijn van plan dat te doen. De CGK spreken openlijk van een „crisis.”

Die verdeeldheid was sinds dat jaar ook zichtbaar aan de synodetafel. Zo kon de zogeheten commissie 7, die een rapport over vrouwelijke ambtsdragers schreef, niet met een gedeelde visie komen. Vijf leden wilden dat de generale synode het besluit over vrouw en ambt uit 1998, waarvan de onderbouwing volgens hen „op sommige punten sterker had gekund”, nog eens onderstreept. Toen werd gesteld dat „uit het geheel van de Heilige Schrift duidelijk wordt dat het onderwijzen en geestelijk leidinggeven aan de gemeente aan de man en niet aan de vrouw toekomt.” Twee commissieleden vroegen de synode uit te spreken dat „de ambten opengesteld kunnen worden voor zusters” en dat dit „met de kennis van nu niet onschriftuurlijk is.”

De synodeleden vergaderden in februari vorig jaar urenlang over verschillende „oplossingsrichtingen” om uit de kerkelijke impasse rond onder meer vrouw en ambt te komen. Ze kwamen er niet uit. De synode deed vervolgens een „klemmend appel” op de kerken om –gaandeweg de synode– geen besluiten te nemen die tegen de landelijke afspraken ingaan.

Adempauze

De coronacrisis bood de Christelijke Gereformeerde Kerken even een adempauze in de discussie over vrouwelijke ambtsdragers. Het moderamen (bestuur) stelde in september voor om mede vanwege „de nood der tijden” de pauzeknop nog wat langer in te drukken en pas op de volgende synode –in 2023– een definitief besluit te nemen over deze kwestie. Maar daar gingen de vijftig afgevaardigden niet in mee: niemand zat te wachten op „drie jaar onduidelijkheid.”

Dat de synode dinsdagavond wél instemde met een voorstel van het moderamen om de bespreking over vrouw en ambt later voort te zetten, heeft er mede mee te maken dat het door de coronapandemie voorlopig lastig zal zijn om in fysieke vorm te vergaderen. Dat heeft vanwege de gevoeligheid van het thema de voorkeur.

Met het besluit onderstrepen de CGK tegelijk dat ze tot het uiterste willen gaan om de eenheid te bewaren en een afgewogen, breed gedragen besluit te nemen. Kerkelijke afspraken worden niet gemaakt met een meerderheid van één stem. De CGK nemen het liefst unaniem besluiten, zoals de afgelopen jaren bleek in de discussies over homoseksualiteit en de vorming van de Gereformeerde Theologische Universiteit. In de woorden van tweede voorzitter ds. P. D. J. Buijs dinsdag: „We bevinden ons op een cruciaal punt in de kerken. Stel je voor dat het tot een breuk komt, een term die al gevallen is. Dan moet je als kerken en moderamen kunnen zeggen: We hebben het maximale gedaan.”

Regels

Het woord ”uitstel” wilde het moderamen dinsdagavond dan ook niet in de mond nemen. Nu de synode even respijt heeft, is het wel de vraag wat er moet gebeuren met gemeenten die al vrouwen in het ambt hebben bevestigd of wachten op een geschikt moment om dat te doen. Met het synodebesluit om volgend jaar verder over vrouw en ambt te spreken, hebben de kerken de gezamenlijke verantwoordelijkheid om de pauzeknop nog even ingedrukt te houden. Classes dienen toe te zien op naleving van de afspraken. Wat dat betreft zijn de geldende regels duidelijk.

Het is óók de vraag of het winnen van extra tijd een besluit gemakkelijker zal maken. De verschillende commissies zullen alle zeilen moeten bijzetten om te proberen alle plooien glad te strijken. Na deze „ultieme poging” –het zijn de woorden van ds. H. Peet uit Sliedrecht dinsdag– zullen de CGK dan toch definitief duidelijkheid moeten scheppen.