Kim Poldner en Rachel Kuijlenburg houden zich intensief bezig met oplossingen voor het afvalprobleem en bevordering van duurzaamheid. Dr. Poldner –ook verbonden aan Wageningen University– richt zich daarbij met name op de mode-industrie.

Het omgaan met afval staat volop in de belangstelling, stellen beiden. Poldner vroeg recent bij de gemeente Utrecht een grijpstok aan, zodat ze tijdens haar wandelingen zwerfafval kon oppikken. „Ik bleek maandenlang op zo’n stok te moeten wachten, omdat ze niet aan te slepen zijn. Mensen zien het probleem en willen graag iets doen.”

Hoe klein hun bijdrage ook is. „Huishoudelijk afval is ook maar 6 procent van de totale berg. Tegelijk: elk plasticje is er één, en ieder individu heeft verantwoordelijkheid voor de aarde die ons gegeven is. In de gedragsverandering die nodig is, maken persoonlijke keuzes het verschil. Tweedehandskleding is bijvoorbeeld enorm in opkomst.”

Eenvoudige materie is het allemaal niet, zegt Kuijlenburg. „De afvalverwerkers doen echt hun best, maar heel veel materiaal is nog niet geschikt voor hergebruik.”

Het merendeel van het afval houdt verband met infrastructuur: de bouw van wegen en huizen. „Heel veel kleine bedrijven zijn innovatief bezig: ze zijn creatief in het bedenken van oplossingen. Maar er is nog veel te doen. Wie de vuilnis aan de weg zet, beseft dat zo niet: weg is weg. Maar als je bij een enorme, stinkende afvalberg staat, zie
–en ruik– je pas goed wat we met z’n allen aan het doen zijn.”

Afvalscheiding thuis is een simpel begin, maar werkt maar voor een deel, zegt de Haagse docente. „Heel veel plastic is vervuild. Daardoor is slechts 27 procent van de plasticberg geschikt voor hergebruik.”

De overheid is volgens Kuijlenburg veel te laat begonnen met de aanpak van het probleem. „Maar beter laat dan nooit.”

Poldner wijst naar het kabinetsbesluit van deze maand om kledingproducenten te verplichten tot inzameling en hergebruik. „Afval staat dan niet alleen aan het eind van de keten, maar ook aan het begin. Daardoor gaat de hele textielwereld op z’n kop. Overigens zijn veel bedrijven al supergoed bezig, maar overheidsregie is nodig. Zonder stok achter de deur gebeurt er te weinig.”

Duurzaam gedrag levert besparingen op. Het ontstaat echter niet vanzelf, zegt Kuijlenburg. „De consument wordt continu tot koopgedrag verleid. We kopen te veel. En we kopen niet altijd het beste, want dat kost meer. Groene energie is duur, duurzame kleding is duur, duurzame groente is vele malen duurder dan wat je gewoonlijk kunt kopen.”

„Daar kan de overheid meer in sturen”, vult Poldner aan. „Bij massaproductie betalen we vaak niet wat iets waard is. Een T-shirt voor 3 euro, dat kan niet. Daardoor staan duurzame producten op achterstand. Daar moet de overheid iets aan doen, maar dat moeten we met z’n allen dan wel willen.”

Kuijlenburg: „Bedenk als consument of je een product echt nodig hebt, en zo ja, of het dan duurzaam kan. Dat laat zien hoe je in het leven wilt staan. Toon me je afval en ik kan zien wie je bent.”