Vrijwilliger: In shock toen koningin op de stoep stond

Ze zouden bezoek krijgen van het Oranje Fonds, wist Mercy Osakue. De uit Nigeria afkomstige vrouw werkt als vrijwilliger bij House of Hope, een christelijke organisatie die zich inzet voor kwetsbare mensen in Rotterdam-Zuid. In de middag van 11 juni 2020 hoort ze pas van haar teamleider over de hoge gast: koningin Máxima. „Twee minuten later reed de auto al voor”, herinnert Osakue zich.

„Waarom heb je niks gezegd?” vroeg ze de teamleider nog. „Dan had ik me netjes kunnen aankleden.” Zeker in de Afrikaanse cultuur is dat belangrijk als je een voornaam persoon ontmoet, legt ze uit. „Nu had ik gewoon een spijkerbroek en een oude trui aan.” Maar het bezoek moest in alle rust plaatsvinden, zonder pers en toegestroomde pottenkijkers.

Osakue was naar eigen zeggen „in shock, helemaal nerveus. Nooit had ik verwacht de koningin van Nederland te ontmoeten. En ze is zo mooi. Nog mooier dan op tv.”

Ze had de koningin van alles willen vragen, maar op het moment zelf was ze alles vergeten. Ze werd in een groepje gezet waar ze tien minuten de tijd had om met de koningin te spreken. „Sommige mensen proberen aardig te zijn, maar bij Máxima merkte je dat het niet nep was. Toen ik vertelde dat ik moeder van drie dochters ben, reageerde de koningin: „Ik ook!” Ze stelde veel vragen over wat wij doen, hoe de buurt is en welke mensen we helpen”, vertelt Osakue, die zelf werkt als telefonist en geregeld huisbezoeken aflegt bij oudere en eenzame wijkbewoners. „Ik heb haar verteld hoeveel House of Hope voor mij betekent. Dat het als een familie voor mij is.”

Jonge muzikant: Zenuwachtig voor paleisbezoek

In het paleis je muziekinstrument laten zien én horen aan koningin Máxima. Daar kunnen weinig kinderen over meepraten, maar Merlijn Vos (13) uit Broek op Langedijk wel. Hij showde zijn sousafoon –een grote tuba– afgelopen najaar bij de koningin thuis. Máxima, erevoorzitter van stichting Méér Muziek in de Klas, interviewde hem daar voor het programma Lang Leve de Muziek Show.

Merlijn was een van de drie gelukkige kinderen die uit de duizenden aanmeldingen werden geselecteerd. „Dat hij zo’n speciaal instrument bespeelt, woog zeker mee”, zegt moeder Saskia. Tussen de misschien wel honderd pianisten viel de sousafoon op.

Voorafgaand aan het paleisbezoek kreeg Merlijn te horen dat hij Máxima met Majesteit en met u moest aanspreken. „Al was het niet erg als ik me een keer zou verspreken.”

Superspannend vond de scholier het toen hij naast de koningin zat in de DNA-zaal van Paleis Huis ten Bosch. „Máxima zei nog dat de geluidsmannen voorzichtig moesten doen, omdat ze met hun lange microfoons weleens een kroonluchter naar beneden hadden gehaald.”

Merlijn vertelde haar hoe zijn instrument werkt, hoe hij het vervoert en schoonmaakt – in bad dus. „Haar accent is best sterk. Een paar keer kon ik haar niet verstaan”, bekent hij.

De broodjes vond Merlijn „veel te luxe.” Toch gaat het er op Huis ten Bosch volgens hem „niet erg overdreven” aan toe. Gouden wc’s, zoals hij zijn ouders wijsmaakte, vind je er niet. „En de kinderen zetten hun fiets gewoon tegen het paleis aan. Ik had gedacht dat een lakei die wel zou aannemen.”

Ondernemer: Dankzij Máxima gingen deuren open in Vietnam

Monique Ansink voelde zich de koning te rijk, toen ze in maart 2011 naast –toen nog– prinses Máxima in een busje door Vietnam ‘scheurde’. Met hoge snelheid reden ze, omringd door motor­agenten, door de rode stoplichten naar Ho Chi Minhstad. „Máxima was het wel gewend”, lacht de directeur van Jumbo Cargo Products, die meereisde met een officieel bezoek van Willem-Alexander en Máxima.

Onderweg praatten de twee over de reis en Ansinks bedrijf. „Er reisden wel tachtig ondernemers mee, maar Máxima wist dat wij spanbanden verkopen en dat we in Vietnam gingen starten. Natuurlijk, ze is vast ingefluisterd, maar je moet de informatie wel op het juiste moment reproduceren.”

Door de warmte hadden beide dames last van dikke voeten. „Daar klaagden we over in dat busje: konden we maar met onze benen omhoog bij het zwembad liggen.” Toen Ansink afgelopen december de koningin weer ontmoette bij een ondernemersplatform, haalden de twee herinneringen op aan Vietnam. „Máxima wist nog dat we toen zulke dikke voeten hadden.”

De koningin is niet iemand die met een bloemetje in de hand en een hoedje op alleen maar ja knikt, zegt de zakenvrouw. Tijdens de besloten lunch in Ho Chi Minhstad kwamen pijnpunten bij de handel met Vietnam aan de orde, zoals lonen en kinderarbeid. „Máxima kan dat adresseren, zonder iemand de schuld te geven. Zo van: Dit is een issue, hoe gaan we dat oplossen?”

Over de vraag van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, die de handelsmissies organiseert, of ze de samenwerking tussen haar bedrijf en Vietnam officieel wilde ondertekenen in het bijzijn van het prinselijk paar, hoefde Ansink niet na te denken. Haar Vietnamese partner ging „door het plafond” toen ze ervan hoorde. „Geweldig vond zij het. Máxima staat er eigenlijk alleen naast, maar toch geeft dat zo veel meer cachet.”

Volgens Ansink gaan door de koninklijke aanwezigheid meer deuren open bij een handelsmissie. „CEO’s en regeringsleden ontvangen je met open armen omdat Willem-Alexander en Máxima mee zijn. Anders staan ze echt niet op jou als ondernemer te wachten.” Een reis van het bedrijfsleven met premier Rutte haalt de krant amper of niet, weet ze. „Kom je met Willem-Alex­ander en Máxima, dan is dat voorpaginanieuws.”

Fotograaf: Bij VN-reizen zie je minder Majesteit en meer Máxima

„Een foto van Máxima geeft haar persoonlijkheid weer”, zegt Patrick van Katwijk, die als fotograaf al vijftien jaar het Koninklijk Huis volgt. „Je ziet haar enthousiasme en energie erop terug. Bij Beatrix typeert een beeld haar vele malen minder.”

Van Katwijk wordt geregeld als enige persfotograaf in het paleis uitgenodigd om bijvoorbeeld de ontvangst van ambassadeurs vast te leggen. Ook vorig jaar, toen het koninklijk gezin thuis Koningsdag vierde, mocht hij de beelden schieten. Een historische dag waarop hij het gezin van dichtbij meemaakte. In een draaiboek stonden de momenten vastgelegd die hij in beeld mocht brengen. „Gaandeweg werd de sfeer steeds ontspannender”, vertelt hij. „Op initiatief van Máxima zong het gezin buiten het Wilhelmus en aan het eind poseerden de prinsessen spontaan met hun ouders.”

Van Katwijk zag die Koningsdag hoe Máxima als moeder is. Details over de momenten waarop de camera’s uit stonden, wil hij niet kwijt. „Ik zag wel dat de koningin een hechte, vriendschappelijke band met de meiden heeft. Ze maken selfies, grappen met elkaar en praten over alles.”

Ook reizen die de koningin maakt voor de VN ervaart hij als bijzonder. „Je ziet dat er dan echt een knop bij haar omgaat. Minder Majesteit en meer Máxima. Ze is dan vooral de hardwerkende vrouw die bezig is haar doel te bereiken: betere toegang tot financiële diensten. Ze houdt geen praatje voor de show, maar bijt zich ergens in vast. Met passie en pit brengt ze haar boodschap over.”

Voor het jaarverslag dat ze over haar werk maakt voor de secretaris-generaal van de VN, selecteert Máxima zelf de beelden. En daarbij is ze kritisch. „Op mijn foto’s is ze het stralende middelpunt, maar ik weet dat ze zelf liever zijdelings in beeld is. Ze wil dat de mensen die ze bezoekt centraal staan.”

Van Katwijk ontkracht de verhalen dat Willem-Alexander en Máxima de pers zouden tegenwerken. Hij ziet daarin juist een groot verschil met koningin Beatrix. „Die accepteerde persfotografen, omdat ze wist dat het moest. Het huidige koningspaar werkt mee en soms zelfs samen met hen. Als ze zien dat wij last hebben van tegenlicht, stellen ze voor om te draaien. Of ze opperen om wat plaatjes te schieten op een mooie plek.” Máxima is daar volgens hem de voorloper van geweest. „Zij weet dat haar werk en boodschap zo beter naar voren komen.”

Meester: ’s Nachts liedje bedacht voor koninklijk bezoek in klas

Op de christelijke basisschool Sabina van Egmond in Oud-Beijerland vonden ze alle voorbereidingen voor het bezoek van de burgemeester maar overdreven. Een paar keer kwamen mensen langs om te zien hoe de school in elkaar zat. Op de bewuste ochtend zou niemand in de pauze het plein op mogen. Ernst-Jan Huising, meester van groep 7/8, moest zich door een vragenlijst heen worstelen over de achtergrond van de kinderen en het thuisonderwijs in coronatijd. Wat moet de burgemeester daarmee? vroeg hij zich af.

Een middag van tevoren hielp de directeur hem uit de droom. Niet de burgemeester, maar de koningin zou een kijkje in zijn klas komen nemen. Huising moest zijn mond houden, zelfs tegen zijn vrouw, die op dezelfde school werkt.

Die nacht werd hij wakker met de gedachte: we gaan een liedje voor Máxima zingen, in het Spaans. ’s Morgens vroeg knutselde hij met hulp van Google Translate de tekst in elkaar onder een bekend melodietje: „Hartelijk bedankt voor het leuke bezoek bij ons in de klas.”

Huising hield het nieuws tot een halfuur van tevoren geheim voor zijn klas, die deze morgen de Cito-rekentoets moest afronden. „Als ik voor die tijd had gezegd dat de koningin zou komen, kon ik die Cito wel op mijn buik schrijven.”

De kinderen geloofden hem niet, toen hij onthulde wie de hoge gast écht was. „Ik schijn ze wel vaker in het ootje te nemen”, lacht hij. Maar de koningin liep op dat moment al rond op school, zonder dat de leerlingen het doorhadden. Al hadden sommigen wel een dikke auto gezien en „een man die tegen z’n horloge stond te praten.”

In het laatste kwartier oefende de klas op het liedje in Máxima’s moedertaal. Om 11.25 uur stond de koningin in het lokaal. Hoe het met de Cito was gegaan? wilde ze weten. Huising wees op de stapel papierwerk. „Als u tijd overhebt, Majesteit, mag u wel helpen met nakijken”, bood hij aan. „Daar ben ik niet bevoegd voor”, pareerde de koningin. Ze wilde weten hoe de meester het deed in coronatijd. „Gelukkig waren de kinderen best positief, want die vraag hadden we niet geoefend.”

In krap vijf minuten tijd vroeg de koningin alles over de onlinelessen, de bereikbaarheid van de school, het contact met de leerlingen, de chromebooks waarmee de kinderen werkten, het zicht op de kinderen en achterstanden in de lesstof. „Het mondkapje maakte het extra lastig om haar goed te verstaan. Ze ging open en vriendelijk met de kinderen in gesprek en had zich goed ingelezen. De vragenlijst was dus niet voor niets.”