De gelekte maatregelen lokken enthousiasme of teleurstelling uit. Tal van mensen –vooral ondernemers– nemen al een voorschot op de verwachte aankondigingen. Als dan later blijkt dat versoepelingen toch niet doorgaan, rest teleurstelling of boosheid. Begrijpelijk, want nogal wat ondernemers kunnen het hoofd financieel nauwelijks of niet meer boven water houden. Ieder gerucht van versoepeling doet de hoop even opflakkeren, maar de teleurstelling is des te groter als de verruiming van de maatregelen toch weer wordt uitgesteld.

De regering heeft dit zich aan te trekken. Want het kan niet anders of onzekerheid over het handhaven of opheffen van de regels hollen het draagvlak voor die maatregelen in een hoog tempo uit. Terwijl ieder die nuchter nadenkt beseft dat de pandemie nog niet voorbij is en ingrepen nodig zijn. Tegelijk is het begrijpelijk dat gezagsdragers na een jaar van beperkingen erg graag versoepelingen willen aankondigen. Maar de praktijk is vaak weerbarstig.

De schuld van dit wiebelende beleid ligt echter niet alleen bij de regering. Het draagvlak voor de maatregelen wordt ook niet groter als gezagsdragers openlijk de voorgestelde versoepelingen of het verlengen van de maatregelen bediscussiëren. Burgemeesters die terrassen wel open willen, ministers die ze gesloten willen houden en ziekenhuizen die gemixte signalen afgeven: het brengt mensen in verwarring en ruwt de maatschappelijke discussie op.

Hetzelfde geldt voor de discussie over mogelijke bijwerkingen van vaccins. Afgezien van de principiële vraag omtrent vaccinatie heeft het debat over de effecten van een prik grote invloed op de bereidheid van mensen zich te laten vaccineren.

Opvallend is het dat, als het om deze zaken gaat, mensen niet zelden volstrekt risicomijdend zijn en volledige controle over de gevolgen van een vaccinatie willen hebben. En dat terwijl op andere terreinen van het leven de grootste risico’s zonder met de ogen te knipperen worden genomen. Risicovolle sporten en avontuurlijke vakanties zijn geen probleem, maar medisch gezien moet alles zonder risico’s zijn.

Zowel de intensieve discussies over overheidsmaatregelen als het mijden van ieder medisch risico passen in een patroon. Mensen proberen in onzekere tijden maximaal grip te houden op hun leven. Controle die ze denken te krijgen door meepraten over maatregelen en over mogelijke risico’s bij medische behandelingen. De werkelijkheid is echter dat die controle onmogelijk is. Wie op menselijke besluiten of middelen bouwt, leeft altijd met onzekerheid. Gezondheid en genezing zijn gaven van Hogerhand.