Er is momenteel een nepmail in omloop waarin mensen namens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) worden uitgenodigd voor een coronavaccinatie tegen betaling. In het bericht staat dat een aanvraag voor vaccinatie in behandeling is bij Medicorps, een commercieel coronatestbureau. Het RIVM „benadrukt dat dit geen officieel bericht van het RIVM is”, aldus de organisatie zaterdag.

Het RIVM meldt dat ze in de vaccinatiecampagne helemaal niet samenwerkt met Medicorps. Daarnaast is het ontvangen van een coronavaccin gratis.

Ontvangers van het bericht worden dringend aangeraden niet op de links in de e-mail te klikken, het genoemde telefoonnummer niet te bellen en de e-mail te verwijderen. Mensen die het bericht hebben ontvangen, kunnen melding maken van fraude via fraudehelpdesk.nl.

Tussen vrijdagochtend en zaterdagochtend zijn 7725 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Dat is boven het gemiddelde van de laatste zeven dagen, dat nu op 6770 ligt.

Na enkele dagen van daling begon vrijdag het weekgemiddelde weer op te lopen. Die stijging zet zich nu voort.

Het aantal sterfgevallen steeg met 23, vrijdag lag dit nog op 41. Dat wil niet zeggen dat al die mensen in de afgelopen 24 uur zijn overleden. Wanneer een coronapatiënt overlijdt, duurt het soms een tijdje voor dit wordt doorgegeven aan het RIVM. Amsterdam telde drie meldingen van sterfgevallen, Rotterdam één.

Frauderen met de aanvraag van een Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) is kinderlijk eenvoudig, blijkt uit onderzoek van RTL Z en RTL Nieuws. Zwakke controles en een rammelend inlogsysteem zouden zwendel met de coronasteun makkelijk maken. Inloggen op de naam van een ander is volgens de nieuwszender een koud kunstje, waardoor goedwillende ondernemers in grote problemen kunnen komen.

RTL noemt als voorbeeld Sjuk Veenstra, eigenaar van een klusbedrijf. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), de instantie die de subsidies uitdeelt, had beslag gelegd op zijn rekening omdat hij gefraudeerd zou hebben met zijn subsidieaanvraag. Maar Veenstra had nooit een TVL-aanvraag gedaan. Uiteindelijk bleek dat een crimineel de aanvraag had weten te doen door middel van eHerkenning. Via de gestolen bedrijfsidentiteit werd er ongeveer 59.000 euro buitgemaakt.

RVO is op de hoogte van deze vorm van fraude. Een woordvoerder wilde alleen geen precies aantal noemen „omdat dit de opsporing ervan kan schaden”. Wel liet ze weten dat het om tientallen gevallen gaat.

Ziekenhuizen behandelen iets minder coronapatiënten dan op vrijdag. Het aantal opgenomen patiënten daalde met vier naar 2491, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

In de afgelopen drie dagen zijn 67 bedden voor coronapatiënten vrijgekomen, maar het aantal opgenomen patiënten ligt nog steeds aanzienlijk hoger dan in de vorige week.

Verpleegafdelingen behandelen nu 1704 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er zeven minder dan op vrijdag, zestien minder dan op donderdag en op woensdag daalde het aantal met 55. In de drie dagen ervoor was het aantal coronapatiënten op die vleugels juist met bijna tweehonderd toegenomen.

Intensive cares behandelen nu 787 coronapatiënten, drie meer dan op vrijdag. Een dag eerder daalde het aantal ic-patiënten nog met veertien.

Het aantal mensen dat een petitie voor compensatie van collegegeld heeft ondertekend is binnen een week verdrievoudigd. Begin deze week stond de teller nog op 5000 handtekeningen, inmiddels zijn dat er al ruim 15.000.

De petitie is een initiatief van de actiegroep Compenseer Collegegeld NU!. Die groep vindt dat studenten geld moeten terugkrijgen voor het lesgeld dat ze hebben betaald voor 2020-2021. De kwaliteit van het onderwijs is volgens hen sterk gedaald door de coronamaatregelen. „We merken dat het onder studenten meer gaat leven, naast de vele handtekeningen hebben zich ook ruim 250 mensen aangemeld die ons actief willen steunen”, aldus woordvoerder Jerom Maat.

De groep is bezig door het hele land nog meer handtekeningen te verzamelen. In Groningen, Amsterdam en Utrecht bijvoorbeeld gaan plaatselijke groepen aan de slag. Ervaringen van studenten worden verzameld om inzicht te krijgen in de problemen onder jongeren. Zo kreeg een student op een hogeschool nog maar twintig minuten per week les.

De actiegroep mikt op 40.000 handtekeningen om een initiatiefvoorstel in de Tweede Kamer kracht bij te zetten. Compensatie zou bijvoorbeeld kunnen in de vorm van een gratis collegejaar of het schrappen van studieschuld, is het idee. „Als het zo doorgaat hebben we in een mum van tijd het aantal handtekeningen dat we nodig hebben. Dan kunnen ze in Den Haag niet meer om ons heen”, aldus Maat.

Het grootste ziekenhuis van Duitsland, het Charité in Berlijn, heeft grote zorgen over het verloop van de derde coronagolf in het land. Het ziekenhuis heeft de afgelopen twee weken fors meer coronapatiënten op zijn ic zien belanden en vreest over te lopen, zegt bestuurslid Martin Kreis.

Aan het begin van dit jaar kon het Charité geen coronapatiënten van buiten Berlijn meer opvangen op zijn ic, omdat die zo goed als vol zat. Het ziekenhuis ziet nu met name een stijging in het aantal ic-patiënten tussen de 30 jaar en 60 jaar oud. Mensen uit die groep zijn meestal nog niet gevaccineerd tegen het coronavirus.

„Als de aantallen ernstig zieke Covid-19-patiënten die van de tweede golf overtreffen zullen we in een kritieke situatie belanden”, stelt Kreis. Ook waarschuwt hij dat, hoewel de meeste ziekenhuismedewerkers zijn gevaccineerd, veel van hen door de coronacrisis uitgeput zijn en kampen met mentale klachten.

Duitsland heeft het aantal besmettingen met het longvirus de afgelopen weken zien oplopen. In het land zijn inmiddels meer dan 50 miljoen coronatests uitgevoerd en bij bijna drie miljoen mensen is tot dusver het virus gesignaleerd. Het land wijt ruim 78.000 sterfgevallen aan Covid-19. Bondskanselier Angela Merkel en haar regering werken aan een wet waardoor ze zonder inmenging van de deelstaten een hele strenge nationale lockdown kunnen opleggen.

Het Europese coronaherstelfonds van honderden miljarden euro’s is flink en schiet niet tekort vergeleken met het coronasteunpakket van de Amerikaanse president Joe Biden, waarmee veel meer geld gemoeid is. Dat heeft EU-president Charles Michel gezegd tegen de Franse krant Les Échos.

Sommige Europese leiders, onder wie de Franse president Emmanuel Macron, vroegen zich onlangs openlijk af of er niet meer Europese steun nodig is. De nieuwe virusgolf zorgt er immers voor dat landen langer met lockdowns te maken hebben, en dat heeft grote gevolgen voor de economie.

„Ik weet dat sommige mensen denken dat het fonds onvoldoende is. Zij maken daarbij een vergelijking met het Amerikaanse herstelplan. Maar ik deel hun mening niet”, stelt Michel, die in Brussel de raad van Europese regeringsleiders voorzit. Volgens hem zijn de Europese landen los van elkaar ook al met veel steunmaatregelen gekomen om hun eigen economieën door de coronacrisis te helpen.

In Europa werd vorig jaar na zware onderhandelingen een akkoord bereikt over een herstelfonds van 672,5 miljard euro. Het maakt onderdeel uit van een grotere serie coronamaatregelen van in totaal 750 miljard euro. Met het steunpakket van Biden is wel 1,9 biljoen dollar gemoeid, omgerekend bijna 1600 miljard euro.

Intussen is het Europese fonds nog altijd niet door alle Europese lidstaten goedgekeurd. En er dreigt nog verdere vertraging. In Duitsland wil het constitutioneel hof zich eerst buigen over juridische bezwaren van tegenstanders, onder wie leden van het uiterst rechtse Alternative für Deutschland. Zij stellen dat het fonds de deur openzet naar het aangaan van gezamenlijke EU-schulden en dat zouden de Europese verdragen niet toelaten.

Voor de circa 1 miljoen moslims in Nederland begint deze week de vastenmaand ramadan. Het is alweer de tweede ramadan in tijden van corona. De vastenmaand begint dit jaar rond 13 april; maandag of dinsdag, dat is een beetje afhankelijk van de stand van de maan.

Wegens het coronavirus is het niet mogelijk om grote bijeenkomsten te houden. Het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO), dat 380 moskeeën vertegenwoordigt, roept moslims daarom op ramadan thuis met het gezin te vieren en niet bij familie en vrienden op bezoek te gaan.

Gedurende de vastenmaand, die tot medio mei duurt, mogen moslims overdag tussen zonsopgang en zonsondergang niet eten en drinken. De periode van vasten wordt ’s avonds met een maaltijd verbroken. Normaal gesproken wordt dat met tientallen mensen gevierd, maar dat kan nu evenals vorig jaar niet doorgaan.

„Ramadan is gezelligheid en lekker eten, maar dat is niet de essentie. Het is ook een moment van bezinning om tot jezelf te komen”, zegt CMO-bestuurslid Saïd Bouharrou. Zelf heeft hij het vorig jaar ook alleen met zijn gezin gevierd. „Ik vond het heel bijzonder, heel apart. Je legt je focus veel meer bij jezelf en je eigen spiritualiteit.”

Bouharrou verwacht dat de moslimgemeenschap zich, evenals vorig jaar, goed aan de coronamaatregelen zal houden en hij voorziet dan ook geen problemen. Een paar weken geleden kreeg het CMO signalen dat sommige moskeeën plannen hadden om gelovigen voor het ingaan van de avondklok toe te laten, zodat ze in het gebouw konden overnachten. „We vonden dat binnen het CMO geen goed idee. We hebben dat besproken en men is van het idee afgestapt”, aldus Bouharrou. De moskeeën zijn nu wegens de avondklok sowieso dicht voor het nachtgebed, dat na 22.00 uur wordt gehouden.

De ramadan wordt rond 13 mei afgesloten met het Suikerfeest. De GGD in Amsterdam heeft samen met vertegenwoordigers van verschillende moslimgemeenschappen een filmpje gemaakt waarin wordt uitgelegd hoe gelovigen toch veilig ramadan kunnen beleven en het Suikerfeest kunnen vieren.

De volgende groep is aan de beurt voor een coronavaccinatie. Mensen die in 1949, 1950 en 1951 zijn geboren, kunnen vanaf zaterdag alvast online een prikafspraak inplannen. Zij krijgen binnenkort een brief met de uitnodiging thuis. Het gaat om ruim 500.000 mensen, die het vaccin van Pfizer en BioNTech krijgen. Daarvoor kunnen ze terecht bij een van de meer dan tachtig vaccinatielocaties van de GGD’en.

De overkoepelende organisatie, GGD GHOR Nederland, roept de mensen op de afspraken zo veel mogelijk online te maken. „Omdat de komende weken steeds meer vaccin beschikbaar komt, wordt het vaccinatietempo verhoogd. Om ervoor te zorgen dat het maken van de honderdduizenden afspraken per week snel en soepel verlopen, is het maken van online afspraken onontbeerlijk.”

De GGD’en en huisartsen hebben vorige week bijna een half miljoen mensen gevaccineerd. In de loop van mei moeten per week meer dan een miljoen mensen worden gevaccineerd. Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) wil dat in juli iedere volwassene die dat wil in elk geval een eerste prik heeft gehad.

In Duitsland zijn tot nog toe 42 gevallen bekend van mensen die na vaccinatie met het AstraZeneca-vaccin bloedstolsels in de hersenen kregen. De medische toezichthouder, het Paul Ehrlich-instituut, heeft dat vrijdag bekendgemaakt. In 23 gevallen was er ook sprake van een laag aantal bloedplaatjes.

In de meeste gevallen ging het om vrouwen tussen de 20 en 63 jaar. Daarbij moet worden opgemerkt dat het middel van AstraZeneca in Duitsland ook vaker aan vrouwen is toegediend. Acht mensen zijn in Duitsland overleden aan de gevolgen van de zeldzame bijwerking. Het gaat om vijf vrouwen en drie mannen.

Het Paul Ehrlich-instituut meldt dat ook bij drie vrouwen (34-81 jaar) en vier mannen (81-86 jaar) trombose in de hersenen is vastgesteld na vaccinatie met het middel van Pfizer/BioNTech. De combinatie met een verlaging van het aantal bloedplaatjes kwam niet voor.

Duitsland heeft het gebruik van het AstraZeneca-vaccin net als Nederland beperkt tot 60-plussers. Volgens het Europees Geneesmiddelenbureau EMA is er waarschijnlijk een verband tussen het vaccin en de zeldzame en gevaarlijke combinatie van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie). Enkele tientallen mensen in Europa kregen na toediening van het AstraZeneca-vaccin daarvan last.

De app CoronaMelder is zaterdag precies een halfjaar in gebruik en heeft sindsdien duizenden mensen gewaarschuwd dat ze in buurt zijn geweest van iemand met corona, terwijl zij vaak niet in beeld waren bij een GGD. In die zin is de applicatie dus effectief, stelden onderzoekers van de Erasmus Universiteit eerder. Maar lang niet iedereen heeft de applicatie op zijn of haar smartphone geïnstalleerd.

CoronaMelder houdt in de gaten of gebruikers dicht bij andere mensen zijn geweest, zonder hun identiteit prijs te geven. Als zij vervolgens positief worden getest, kunnen ze andere gebruikers van de app waarschuwen als zij langer dan een kwartier in hun buurt waren.

Miljoenen Nederlanders downloadden de app toen deze 10 oktober na een testperiode officieel in gebruik werd genomen. Maar na de beginperiode nam het aantal gebruikers slechts mondjesmaat toe. Volgens de laatste stand van donderdag hebben 4,7 miljoen mensen de app nu in gebruik. Dat komt neer op 27 procent van de bevolking, tegen 26 procent een maand eerder. Nog steeds heeft ongeveer driekwart van de Nederlanders de applicatie dus niet geïnstalleerd. Dat is te zien in alle leeftijdsgroepen, meldde de universiteit van Tilburg eerder.

Desalniettemin is de app effectief, concludeerden onderzoekers van de Erasmus Universiteit eind vorige maand. Bijna zes op de tien mensen die via de app hoorden dat ze in de buurt waren geweest van iemand met corona, waren niet benaderd door de GGD voor bron- en contactonderzoek. Tot nu toe hebben ongeveer 144.000 mensen zo’n melding gekregen. De afgelopen maand gaat het om zo’n 500 tot 800 meldingen per dag. Mensen die zich na zo’n melding laten testen, blijken ook significant vaker besmet te zijn dan de rest van de bevolking.

Na het krijgen van een waarschuwingssignaal geven mensen echter vaak geen gehoor aan het verzoek om zich te laten testen, merken de onderzoekers op. De helft maakt op dezelfde dag nog een afspraak, maar de rest dus niet. Ook de oproep om na een melding van de app thuis te blijven, wordt vaak niet opgevolgd.

De gezondheidsautoriteiten in de Verenigde Staten zien vooralsnog geen duidelijk verband tussen bloedklachten en het coronavaccin van Janssen. De Amerikaanse toezichthouder op medicijnen (FDA) heeft dat gemeld, nadat vrijdag bekend werd dat iemand is overleden die het middel van Janssen ontving en last kreeg van dezelfde bloedklachten die voorkomen bij het vaccin van AstraZeneca.

In totaal zijn volgens het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) nu vier meldingen - waarvan drie uit de Verenigde Staten - bekend van mensen die na toediening van het Janssen-vaccin last kregen van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie).

De Amerikaanse toezichthouder zegt op de hoogte te zijn van „een paar” gevallen in de Verenigde Staten. „Op dit moment hebben we geen causaal verband gevonden met vaccinatie en we zetten ons onderzoek en beoordeling van deze gevallen voort”, aldus de FDA in een verklaring. „Beide aandoeningen kunnen veel verschillende oorzaken hebben.”

Het EMA doet onderzoek naar het Janssen-vaccin. De Nederlandse farmaceut heeft zelf vrijdag ook al laten weten dat er „momenteel geen duidelijk oorzakelijk verband” is.

Janssen is een dochteronderneming van het Amerikaanse farmacieconcern Johnson & Johnson (J&J). Het Janssen-vaccin hoeft maar één keer te worden toegediend en wordt in de Verenigde Staten al gebruikt. Nederland krijgt maandag de eerste vaccinflesjes geleverd.

Minister Hugo de Jonge wil de verwachtingen temperen over mogelijke versoepelingen van de coronamaatregelen. Dat zei hij bij het RTL-programma BEAU.

Eerder deze week lekte uit dat het kabinet werkt aan een plan om de samenleving weer te openen. Tegelijkertijd worden er deze maand allerlei evenementen georganiseerd waar mensen toegang tot kunnen krijgen als ze negatief zijn getest.

Maar De Jonge waarschuwt voor al te veel optimisme. „We zijn bezig met een openingsplan, we moeten perspectief bieden”, aldus de minister. „Maar du moment dat de buitenwereld lucht krijgt van dat plan werd gedacht ‘holadijee, bloemetjes buiten’. Maar in het zicht van de haven moeten we geen domme dingen doen.”

De Jonge snapt dat de zorgsector met huiver reageert op mogelijke versoepelingen. „Die denken ‘versoepelingen? Houd eens op. Kijk eens om je heen’.”

Er liggen 2500 coronapatiënten in de ziekenhuizen, rekent de Jonge voor. „750 op de IC, elke dag meer, de laatste dagen lopen de cijfers weer op. We denken we dat de derde golf lager zal zijn, maar we zijn nog niet over de piek heen.”

Hij wil niet op de besluitvorming vooruitlopen van dinsdag, als er weer een nieuwe persconferentie wordt gehouden. „Maar ik wil wel toevoegen dat we geen domme dingen gaan doen voor de zorg.”

Voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) is vrijdag gevaccineerd met AstraZeneca. Hij kreeg de prik bij zijn huisarts, vertelt hij aan RTL Nieuws.

Hij zit in de categorie 60-65 jaar en had een oproep gekregen. „Het ging heel goed, heel soepel”, zegt Kuipers. Hij zei er blij mee te zijn en alle vertrouwen te hebben in het middel, dat niet meer wordt toegediend aan 60-minners. „Laten we hopen dat wat er nu over is zo snel mogelijk voor zoveel mogelijk mensen van 60-plus gebruikt wordt. Want wat we echt nodig hebben, is dat de vaccinatiegraad snel omhoog gaat.”

De redactie start een nieuw liveblog. Het vorige is hier terug te lezen.