Oud- ChristenUnie-voorman Leen van Dijke en oud-minister van Defensie, Eimert van Middelkoop, vinden dat Gert-Jan Segers zijn boekje te buiten is gegaan. Oud-ChristenUnie-senator Schuurman valt Segers ook af, maar oud-ChristenUnie-senator Roel Kuiper daarentegen steunt hem. Segers zelf blijft bij zijn standpunt en vraagt aandacht voor de achtergrond van zijn stellingname.

Van Dijke vindt het „niet fair” van de huidige CU-fractievoorzitter Gert-Jan Segers om VVD-leider Mark Rutte af te wijzen als toekomstig premier.

De oud-CU-voorman vindt het op zich „zeer terecht” dat Segers aandacht vraagt voor een nieuwe bestuurscultuur in ons land, maar het is volgens de Van Dijke niet terecht om daarvoor de pijlen alleen op Rutte te richten: „Als er inderdaad zo’n groot probleem wordt gemaakt van de bestuurscultuur –en dat is terecht– waar was de Kamer dan de afgelopen vier jaar? En wat deden de collega-bewindslieden van Rutte?”

Van Dijke vindt dat Segers zijn eigen afweging mag maken, „maar ik had het niet zo gedaan. Als je vindt dat Rutte niet langer de premier kan zijn, dan moet je dat aan de formatietafel regelen en niet via de media. Dat is niet fair richting de VVD’er. Bovendien is hij de man die de VVD naar voren schuift. Of je hem nu wel of geen fijne vent vindt, daar heb je het gewoon mee te doen.”

De oud-CU-voorman vindt het „bijzonder” dat Segers niet met Rutte wil samenwerken in een nieuwe coalitie, maar nog wel in de huidige coalitie kan meedoen: „Let wel, dit kabinet is bezig met een van de grootste opgaven na de Tweede Wereldoorlog, namelijk het bestrijden van een pandemie. Als er straks geen vertrouwen meer is, dan is er nu ook geen vertrouwen meer.”

Overigens reageert Van Dijke niet alleen kritisch op de keuze van Segers; hij heeft ook grote moeite met de moties die de Tweede Kamer vorige week besprak tijdens het debat over de affaire Omtzigt: „De Tweede Kamer diende moties van wantrouwen en afkeuring in tegen een medelid, te weten VVD-voorman Rutte: „Dat is staatsrechtelijk broddelwerk. Moties van wantrouwen en afkeuring dien je in tegen bewindslieden of tegen gevoerd beleid, niet tegen medeleden.”

Van Middelkoop stelt dat hij „erg ongelukkig is met de gang van zaken.” Veel woorden wil hij er publiekelijk niet aan wijden: „Ik kan me vinden in de lijn van Leen van Dijke.”

Egbert Schuurman, ChristenUnie-senator van 1983 tot 2011, plaatst in het Nederlands Dagblad van woensdag ook kritische kanttekeningen: „Nu is er geen enkele speling meer in onderhandelingen. Terwijl Segers erkent dat het in het landsbelang is dat we het kabinet zoveel mogelijk steunen. De crisis wordt er nu eerder door verergerd dan verbeterd.”

Roel Kuiper, ChristenUnie-senator van 2007 tot 2019, steunt Segers wel: „Gelet op de context is het alleszins gerechtvaardigd en passend om als christelijke partij de positie in te nemen die ingenomen is.” Het moet volgens Kuiper nu niet meteen gaan over de vraag wie met wie gaat regeren: „De boodschap van de CDA’er Omtzigt over de politieke cultuur in ons land dreigt alweer achter de horizon te verdwijnen.”

Kuiper erkent dat de ChristenUnie door de uitlatingen van Segers voorlopig op een zijspoor staat bij de formatie: „Dat is dan het politieke offer dat de ChristenUnie brengt. Maar wel een offer met een boodschap, namelijk dat iedereen de opdracht heeft om in de komende periode te werken aan politieke zindelijkheid en integriteit.”

Segers blijft vooralsnog achter zijn uitlatingen staan en vraagt ook aandacht voor de achtergrond ervan: „Leen van Dijke heeft natuurlijk gelijk als hij zegt dat de huidige politieke cultuur met een zwakke tegenmacht niet staat of valt met één man.” Maar er is volgens de ChristenUnie-voorman veel meer aan de hand: „Voor ons is het, na alles wat er vorige week is gebeurd en na de toeslagenaffaire, de grote vraag of we in de continuering van de coalitie onder leiding van dezelfde premier geloofwaardig kunnen werken aan een andere politieke cultuur.”

De huidige CU-voorman vraag zich af of de zittende macht nu opeens wél ruimte geeft aan de noodzakelijke tegenmacht: „Zou alles waar Pieter Omtzigt tegenaan liep en aan onderdoor is gegaan nu opeens radicaal anders worden? En kunnen wij geloofwaardig pleiten voor een andere politieke cultuur als bijna alles bij het oude blijft? De vragen waren te groot om daar vol overtuiging „ja” op te kunnen zeggen.”