Als coördinator bron- en contactonderzoek hoort Wildekamp dagelijks verhalen van tientallen mensen die positief zijn getest. Als geen ander weet hij wat er leeft in de bevolking en waar mensen een besmetting oplopen.

Wildekamp heeft niet de indruk dat de meeste besmettingen het gevolg zijn van mensen die de regels massaal aan hun laars lappen. Zeker de laatste tijd houden velen zich juist goed aan de regels, merkt hij. „Het aantal nauwe contacten van degenen die positief worden getest, ligt nu lager dan voorheen. Het gaat nu vooral om huisgenoten.” De betere naleving van de regels is volgens hem te danken aan de avondklok en de verlengde lockdown, waardoor mensen zich bewuster zijn van het gevaar van het virus.

Wat dat betreft is de situatie nu beter dan rond Kerst. „Toen kwamen velen met grotere aantallen bij elkaar dan de bedoeling was.” Ook hoorde hij in die periode dat sommige distributiecentra van pakketdiensten hun medewerkers opriepen om ondanks milde klachten tóch te komen werken. „Dat was waarschijnlijk vanwege de drukte; ze wilden het werk samen afkrijgen. Maar dat is wel in strijd met de regels.”

Uitvaarten

Wat de huidige aantallen besmettingen dan wél verklaart? „Onvoldoende afstand houden tussen familieleden”, zegt Wildekamp resoluut. Het wekelijkse rapport van het RIVM bevestigt dat. Maar liefst 75 procent van de besmettingen vindt in de thuissituatie plaats, gevolgd door 18 procent in de werksituatie en 6 procent in het verpleeghuis. Ook in Gelderse verpleeghuizen waarde het virus volop rond. „Nu neemt het daar gelukkig af.”

Ook bij uitvaarten gaat het af en toe mis. Daar liepen de afgelopen week landelijk 100 mensen een besmetting op (0,5 procent van het totaal). Begrijpelijk, vindt Wildekamp. „Het is moeilijk in zo’n situatie afstand tot elkaar te houden.”

Intensief contact

Een andere opvallende besmettingsbron vormen basisscholen en kinderdagverblijven. Daar vonden vorige week ruim 200 besmettingen plaats, ondanks dat de meeste kinderen thuiszitten. Kinderen van ouders met een cruciaal beroep, zoals zorgpersoneel, docenten of de brandweer, mogen er echter wel heen. „In sommige gebieden zitten daardoor toch veel kinderen op school. Waardoor nog steeds besmettingen plaatsvinden.” Kinderen besmetten elkaar of de groepsleiders. „Het is lastig om afstand van elkaar te bewaren. Bij intensief contact kan een jong kind het virus mogelijk op een volwassene overdragen. Met de nieuwe mutaties is het risico daarop groter.”

Daling

Het effect van de lockdown en alle maatregelen ziet Wildekamp inmiddels terug in de besmettingscijfers in regio Gelderland-Midden. „Een maand geleden telde onze regio zo’n 300 besmettingen per dag. Daarmee behoorden we tot de top drie van Nederland. Nu is het aantal gedaald naar 120 tot 150 per dag. Dat is nog steeds te hoog, maar beter dan het was. We hopen dat die daling doorzet. Het is afwachten hoe de Engelse variant zich gaat ontwikkelen.”

GGD Gelderland-Midden kan de werkdruk met het huidige aantal besmettingen goed aan. „De capaciteit is op orde.” De GGD kent vijf fasen in de coronabestrijding. Nu zit de regio in de eerste fase, wat betekent dat volledig bron- en contactonderzoek mogelijk is, inclusief het monitoren van mensen in quarantaine. In de vijfde fase is er alleen gelegenheid om de uitslag mee te delen.

De regionale GGD maakt voor een deel gebruik van externe medewerkers die landelijk hun diensten bewijzen. „Zonder hen zouden we het niet redden.”

De bereidheid om zich te laten testen is nu beter dan aan het begin van de corona-uitbraak, denkt Wildekamp. „Toen deden allerlei nare verhalen over het testen de ronde. Zoals dat het heel pijnlijk zou zijn.” De testbereidheid neemt volgens de GGD-coördinator toe nu er geen wachttijden zijn. „Alle teststraten zijn open en de uitslag is snel binnen. Bovendien mogen mensen die in nauw contact zijn geweest met een coronapatiënt sneller dan voorheen uit quarantaine: niet na tien maar al na vijf dagen bij een negatieve test. Dat maakt een heleboel uit.”

Chatgroepen

Wildekamp heeft een opvallende boodschap: houd veel contact met elkaar. „Ik bedoel daarmee geen letterlijk contact, maar via digitale kanalen zoals Teams, Zoom en chatgroepen. Door op die manier aandacht voor elkaar te hebben, houden we de situatie van thuiswerken en nauwelijks bezoek langer vol. Zo help je mee om het virus op een verantwoorde manier in te perken.”