Een fusie met Barneveld is het beste voor Scherpenzeel, was vorig jaar juni al het standpunt van GS. Na een zogeheten open overleg met alle betrokken partijen over de toekomst van Scherpenzeel denken ze er nog net zo over. „Op termijn zal een zelfstandige gemeente Scherpenzeel niet in staat zijn om de voorzieningen en de dienstverlening op peil te houden, gezien ook de toenemende complexiteit van taken die op de gemeente afkomen”, stelden GS dinsdag opnieuw. Ze werken nu aan een herindelingsvoorstel, dat uiteindelijk moet leiden tot een fusie van de twee gemeenten per 1 januari 2023.

Zeggenschap
GS kiezen voor een samenvoeging „in aangepaste vorm”. De zeggenschap van de inwoners van de kernen over hun eigen dorp moet zo groot mogelijk zijn. Daarvoor wordt een nieuw dorpenbeleid opgesteld. Voor GS is dat een aangelegen punt omdat uit gesprekken met inwoners bleek dat zij vooral de voorzieningen –zoals bibliotheek, zwembad en sport– erg belangrijk vinden.

Scherpenzeel (10.100 inwoners) wil graag zelfstandig blijven, of anders strategisch samenwerken met Barneveld. GS wijzen die optie af. „Dat vraagt van beide partijen een diep doorvoeld vertrouwen in elkaar en de bereidheid tot volledige wederkerigheid. Als we kijken naar hoe het publieke en politieke debat de afgelopen maanden is gevoerd, dan hebben wij daar onvoldoende vertrouwen in.”

Barneveld (60.000 inwoners) voelde ook niet voor die variant, zegt gedeputeerde Jan Markink. „Die had voor haar geen duidelijk perspectief of meerwaarde, dat kon opwegen tegen haar inspanningen. Vooral ook omdat Scherpenzeel in die samenwerking wel een groeimodel ziet, maar dan zonder samenvoeging als stip op de horizon.”

GS maken 26 januari hun herindelingsvoorstel bekend. Beide gemeenten en hun inwoners krijgen vervolgens drie maanden de tijd om daarop te reageren. Nog voor de zomer bespreken Provinciale Staten het voorstel. Daarna buigen de minister van Binnenlandse Zaken, de Tweede Kamer en de Eerste Kamer zich over de herindeling.

Vooringenomen
Het college van Scherpenzeel is „zeer verontwaardigd” over het besluit. „Wij hadden oprecht gehoopt dat GS door de gesprekken van de laatste tijd en de kritische rapporten van deskundigen tot een ander inzicht was gekomen. Wij hebben de investeringen gedaan die nodig waren voor een toekomstbestendige gemeente. De vooringenomen koers van GS is nu werkelijkheid geworden.”

De noodzaak voor herindeling is niet aangetoond, vindt Scherpenzeel. „Ook hebben wij nog altijd geen garanties voor onze voorzieningen, ook niet financiëel. Het nieuwe dorpenbeleid biedt die ook niet. Juist nu heeft Scherpenzeel als dorp de meeste zeggenschap die je kunt krijgen: zelfstandigheid.” Scherpenzeel richt zich nu op de reactieprocedure. „Tot nu toe zijn onze bezwaren nog niet inhoudelijk behandeld. Dat wordt hoog tijd.”

Het college van Barneveld is blij dat er „na een lange fase van overleg en onzekerheid, een duidelijke uitspraak is. Burgemeester Asje van Dijk: „Samen met Scherpenzeel en de provincie willen we werken aan een nieuwe, krachtige gemeente waarin het unieke karakter van Scherpenzeel en die van de negen Barneveldse kernen centraal staat. Er liggen veel mogelijkheden om door te groeien naar een nieuwe gemeente met een stevige en belangrijke rol in de regio Foodvalley.”