Het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO) roept kerken ertoe op „zo veel mogelijk” gebruik te maken van het uitsluitend digitaal uitzenden van de kerkdiensten. Ook de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) en Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) geven dit advies.
Vanwege de maandag afgekondigde lockdown heeft het CIO, een overlegorgaan waarbij 31 kerkgenootschappen zijn aangesloten, dinsdag een aangescherpt advies afgegeven aan de kerken. Het luidt om „zo veel mogelijk” thuis te blijven en gebruik te maken van de mogelijkheid om kerkdiensten digitaal „uit te zenden en mee te maken.” Als er redenen zijn om fysieke kerkdiensten te houden, met name tijdens de komende feestdagen, zouden daarbij maximaal dertig kerkgangers aanwezig moeten zijn, zo schrijft het CIO.
In een begeleidende brief aan de kerken schrijft Jaap Smit, voorzitter van het CIO, het advies „met spijt in mijn hart” mee te delen. Het CIO wijst op de grondwettelijke uitzonderingspositie die kerken hebben vanwege de vrijheid van godsdienst. „Maar tegelijkertijd ontslaat dat de kerken niet van het nemen van hun eigen verantwoordelijkheid in het licht van de huidige coronacrisis en zich waar mogelijk solidair te verklaren met de gehele samenleving die zucht onder de beperkingen van dit moment.”
Het CIO vraagt kerken om „geduld en volharding”, en wijst op „de glorende hoop dat deze crisis haar einde nadert” vanwege „het vaccin in aantocht.”
Routekaart
In de brief aan de kerken verwijst het CIO ook naar een routekaart voor kerken. Daarin moet direct zichtbaar worden welke maatregelen een kerk moet nemen of welke versoepelingen getroffen kunnen worden, afhankelijk van het besmettingsniveau in de regio. Deze routekaart is „in concept ontwikkeld”, maar nog niet gereed voor verspreiding en gebruik. Om die reden doet het CIO een dringend verzoek deze routekaart nog niet te hanteren.
Het platform kondigt aan in het nieuwe jaar het gesprek over de kaart met onder meer minister van Eredienst Ferd Grapperhaus voort te zetten en „zo snel mogelijk met nieuwe mededelingen daaromtrent” te komen.
PKN
Het moderamen (bestuur) van de PKN liet dinsdagmiddag weten dat het zich „goed kan voorstellen” dat gemeenten tijdens de lockdown de voorkeur geven aan onlinevieringen. „Wanneer men er voor kiest om toch samen te komen, bijvoorbeeld tijdens de kerstdagen, dan kan dit met maximaal dertig mensen.”
Het moderamen vindt dat kerkenraden zich moeten afvragen welk „signaal” een gemeente in de samenleving afgeeft als ze ervoor kiest fysieke bijeenkomsten te blijven beleggen.
Het moderamen benadrukt dat de kerk meer is dan de kerkdiensten alleen. „In de toespraak van minister-president Rutte was er extra aandacht voor de kwetsbaren in de samenleving. Het is de roeping van de kerk om aandacht te hebben voor deze groep. Denk goed na over wat uw gemeente tijdens deze lockdown kan betekenen voor mensen die eenzaam zijn of hulp nodig hebben.”
Ds. M. C. Batenburg, preses (voorzitter) van de generale synode van de PKN: „De lockdown die maandag is afgekondigd heeft een immense impact op onze samenleving. Iedereen voelt daarvan de gevolgen en ons dagelijkse leven ziet er de komende weken heel anders uit dan we hadden gehoopt. In deze situatie leven we toe naar Kerst. We vieren de komst van Immanuël – God met ons. Het is mijn gebed dat Zijn licht ons ook in deze situatie zal bemoedigen en leiden.”
CGK
De CGK adviseerden dinsdagmiddag –in lijn met de concept-routekaart– om geen fysieke bezoeken meer aan de kerk brengen. „Houd de kerkdiensten online met slechts de daarvoor benodigde ambtsdragers en de medewerkers die de online dienst mogelijk maken.”
Als er volgens de CGK redenen zijn om fysieke kerkdiensten te houden, „met name tijdens de komende feestdagen”, dan geldt het maximum van dertig kerkgangers.
Het kerkverband adviseert diensten met doop en heilig avondmaal zoveel mogelijk uit te stellen tot na de opheffing van de lockdown. Kiest een gemeente ervoor om een doopdienst niet uit te stellen, dan kunnen hier maximaal zes mensen bij aanwezig zijn.
De CGK onderstrepen verder het advies dat op de concept-routekaart staat om samenzang achterwege te laten. „Geen muziekgroep, zelfs niet met een beperkt aantal zangers. Mocht een gemeente toch voor muzikanten of zangers kiezen, beperk die dan tot wat minimaal nodig is. Met inachtneming van alle richtlijnen, in het bijzonder van het bewaren van afstand.”
Tijdens de lockdown kan er evenmin kinder- en jeugdwerk in de kerk plaatsvinden. De CGK wijzen op mogelijkheden om ook dit werk online vorm te geven.
