Het is aan het begin van de avond. De broers Riekus (32) en Herman (22) Romkes zijn weer thuis, in beide gevallen bij hun vrouw en jonge kind. Ook hun Poolse medewerker heeft geen nadelige gevolgen aan het ongeval overgehouden.

Bijkomen moeten de mannen, en daarom doet oom Johan (44) –ook een Romkes– namens hen het woord. „De jongens hebben rust nodig. Van het ene op het andere moment staat hun leven op de kop”, zegt hij.

Het gebeurde heeft een enorme impact op ze. Romkes: „Ze zijn zwaar onder de indruk. Het is een wonder dat ze bewaard zijn. We hebben een genadig God, Die nog naar hen heeft willen omzien. Hij heeft alle dingen ten goede gekeerd. Als we terugkijken, zijn het allemaal schakeltjes geweest die op het juiste moment in elkaar pasten.”

Lees ook

Urker kotter slaat om, bemanning gered

Romkes somt op: dat de kotter een tijdje bleef drijven, dat Herman met zijn telefoon nog net genoeg bereik had, dat de TH 10 ”Dirkje” uit Tholen juist in de buurt was en dat het op het kritieke moment licht genoeg was zodat de Zeeuwen konden zien wat er gebeurde. De naam van het Urker schip –spes salutis betekent: hoop op redding– lijkt een profetie.

Riekus en Herman Romkes, de jongste generatie van een bekende Urker vissersfamilie, zijn sinds een paar jaar eigenaar van UK 171. Samen met hun Poolse opvarende waren ze woensdagmorgen op de Noordzee aan het vissen, op dik 20 kilometer ten noorden van Schiermonnikoog. De omstandigheden waren bijna ideaal. „Heel rustig weer, vrijwel blak (weinig wind, nauwelijks golven, TR). Maar het was wel erg mistig, de lucht zat potdicht. En het was op dat moment nog donker”, vertelt Romkes.

Plotseling begint een van de twee vistuigen, die aan beide kanten van het schip aan een dwars uitstaande giek hangen en over de zeebodem worden getrokken, te rammelen. Dat is een teken dat het net blijft haken. Wat dan volgt is standaardprocedure. De dienstdoende wachtsman haalt de kracht van de motor en roept schipper Riekus. Ze willen proberen het net rustig op te halen en aan boord te takelen.

Ondanks hun inspanningen lukt dat niet. Uiteindelijk kappen de vissers de lijn en nemen het verlies van het tuig op de koop toe. „Veiligheid voor alles”, legt Romkes uit. Terwijl ze de kotter op koers proberen te houden, halen de drie vissers voorzichtig het andere net omhoog. Althans, dat is de bedoeling. Op het moment dat het net boven komt, kantelt de kleine kotter.

Riekus staat op dat moment in de brug, de twee anderen zijn aan dek. Alles gaat ontzettend snel. De kotter ligt helemaal plat en de brug begint vol water te lopen. De schipper klimt op zijn stoel en kan nog net een radiator aan de wand van de brug grijpen. Hij hijst zich op, Herman en de Poolse werknemer trekken hem door het deurtje naar buiten. Intussen draait het schip verder, tot het onderste boven ligt en de drie mannen bovenop de kiel zitten.

Wonder boven wonder heeft Herman zijn telefoon in zijn zak. Romkes: „Hij heeft amper bereik maar weet toch de Duitse kustwacht te bellen. Daar krijgt hij een voicemail te horen. Dan belt hij vader Jurie, mijn broer. Als die opneemt kan Riekus nog net hun positie roepen, voordat de verbinding wegvalt.”

Vader Jurie schakelt de kustwacht in Den Helder in, die reddingmaatschappij KNRM inseint. Het is bijna tien uur. Drie reddingboten, twee van Schiermonnikoog en een uit de Eemshaven, haasten zich op weg naar de zinkende UK 171. Vanaf marinevliegkamp De Kooy in Den Helder stijgt de Dauphin-helikopter op, die hier 24 uur per dag klaar staat voor reddingsoperaties op zee.

Op de kiel is de situatie intussen penibel. De twee reddingvlotten van de UK 171 drijven in de buurt, maar blijken zich nog niet te hebben opgeblazen. „Blijkbaar waren ze nog niet diep genoeg onder water geweest”, vermoedt Romkes. De mannen besluiten om door het koude zeewater naar een vlot te zwemmen. „In het zwembad leren we allemaal wat je dan moet doen. Je trekt aan een touwtje, het vlot blaast zich op en je klimt aan boord.”

Intussen is het licht geworden. De TH 10 ”Dirkje” van de familie Baaij uit Tholen ligt vlakbij te vissen. De bemanning van de Zeeuwse kotter ziet wat er met de Urkers gebeurt en schiet te hulp. Even later worden de drie drenkelingen aan boord genomen. Ze gaan meteen onder de warme douche en krijgen van hun collega’s droge kleren.

Als reddingboot Edzard Jacob (Schiermonnikoog) arriveert, zijn de drie vissers al enigszins op verhaal gekomen. De bemanning van de reddingboot stapt op de TH 10 en stelt vast dat de geredden geen letsel hebben opgelopen. Even later komen de Koning Willem 1 (Schiermonnikoog) en de Jan en Titia Visser (Eemshaven) langszij. In overleg met de kustwacht wordt besloten dat de Koning Willem 1 de drie vissers naar Lauwersoog zal brengen.

Intussen zijn vader Jurie Romkes en oom Johan op weg om de mannen op te halen. Begin van de middag sluiten ze elkaar in Lauwersoog in de armen. Dan duurt het nog geruime tijd voordat de tocht naar Urk kan worden ondernomen. De vissers moeten eerst nog verklaringen over het ongeval afleggen tegenover de Waterpolitie.

Johan Romkes kent de gevaren van de zee, maar heeft zelf nooit op een zinkend schip gezeten. „Dit is de vrees van elke visserman”, zegt hij. Deze dagen houdt hij zijn neven uit de wind. „Voorlopig willen ze er zelf niet over praten.”

De kustwacht heeft de scheepvaart op de hoogte gebracht van de lokatie van het wrak. Een vaartuig van de kustwacht, de Alp Ace, houdt in de buurt toezicht.

De oorzaak van het ongeval is onbekend. Onder vissers wordt gespeculeerd over een mogelijk verband met verloren containers. Bijna twee jaar geleden verloor het reusachtige containerschip MSC Zoe tijdens een storm ten noorden van de Nederlandse Waddeneilanden 345 containers. Enkele daarvan zijn nog steeds niet gevonden. En juist dinsdagavond werd bekend dat een ander vrachtschip in de Duitse Bocht, ten noorden van de Duitse Waddeneilanden, ook containers heeft verloren. Of het ongeval met de Urker kotter daar een relatie mee heeft, kan de kustwacht echter niet zeggen.

De UK 171 wordt op last van Rijkswaterstaat zo snel mogelijk gelicht, bevestigt verzekeraar Hans Juch, eigenaar van John P. de Wit Assurantiën uit Stellendam. De drijvende bok Cormorant van bergingsbedrijf Multraship uit Terneuzen verwacht donderdag te arriveren bij het wrak. „We hopen de UK 171 nog voor het weekeinde te lichten. Het is voorlopig nog gunstig weer”, zegt Juch.