Ds. Olaf Latzel, predikant van de Sint-Martinigemeente in Bremen, is woensdagmorgen door de rechter veroordeeld vanwege het „opzettelijk aanzetten tot haat.” Hij kreeg een geldboete van 8.100 euro opgelegd.
De officier van justitie had een geldstraf van ruim 10.000 euro geëist. Volgens het openbaar ministerie (OM) van de deelstaat Bremen zou ds. Latzel zich schuldig hebben gemaakt aan „volksopruiing.”
De kantonrechter oordeelde woensdagmorgen dat de 53-jarige predikant tijdens een huwelijksseminar vorig jaar „opzettelijk” heeft aangezet tot haat tegen homoseksuelen, aldus persbureau Idea. Ze stelt in de onderbouwing van het vonnis dat ds. Latzel homoseksuelen „misdadigers” (”Verbrecher”) heeft genoemd en de term ”Gender-Dreck” heeft gebruikt om „leden van de lhbt-beweging” aan te duiden.
De advocaat van ds. Latzel, Sascha Böttner, heeft aangekondigd in hoger beroep te zullen gaan tegen het oordeel van de kantonrechter. Hij stelde tijdens het proces dat de predikant tijdens het huwelijksseminar met het woord „misdadigers” (”Verbrecher”) niet doelde op homoseksuele mensen in het algemeen, maar op militante homo-activisten die onder andere de Sint-Martinikerk hebben beklad en schade hebben toegebracht aan de auto van ds. Latzel. Met het woord ”Gender-Dreck” heeft ds. Latzel volgens Böttner geen individuele personen bedoeld, maar wilde hij kritiek uiten op een „politieke stroming die de genderideologie propageert.”
Bovendien was het nooit de bedoeling dat het huwelijksseminar waarop ds. Latzel zijn uitspraken deed, openbaar gemaakt zou worden.
YouTube
Een webbeheerder van de Sint-Martinigemeente plaatste afgelopen voorjaar –een halfjaar na het seminar zelf– op YouTube een opname van de bijeenkomst die gehouden werd in oktober 2019.
Nadat hierover in de media ophef ontstond, zei ds. Latzel in een toelichting in welk kader hij het woord misdadigers heeft gebruikt. „Dit had geen betrekking op homoseksueel levende mensen, maar op militante agressors die ons als gemeente de laatste jaren steeds weer belaagd en blasfemisch belasterd hebben.” Als hier en daar de indruk is ontstaan „dat ik in zijn algemeenheid alle homoseksuelen als misdadigers beschouw, wil ik mij daarvoor verontschuldigen en duidelijk maken dat dit vanzelfsprekend niet mijn mening is.”
Tuchtprocedure
Binnen de Bremer Evangelische Kirche (BEK) loopt een tuchtprocedure tegen ds. Latzel. Zolang die procedure nog niet is afgerond, mag de predikant de media niet te woord staan over de kwestie.
Dr. Bernd Kuschnerus, secretaris van de BEK, liet woensdagmiddag in een verklaring namens het kerkverband weten dat een kerkelijke commissie op 10 december vergadert over de uitkomst van de rechtszitting en de „noodzakelijke consequenties” daarvan. „Aansluitend zal zij zich dan beraden over de tuchtprocedure, die momenteel geschorst is.”
Het treft dr. Kuschnerus diep „dat een pastor van onze kerk wegens volksopruiing veroordeeld is. De uitingen die aan de veroordeling ten grondslag liggen, kunnen niet teruggenomen worden en schaden het aanzien van de gehele kerk.”
Vanuit de Bremer politiek klonk woensdagmiddag al de oproep aan de BEK om actie te ondernemen. Maja Tegeler, fractielid van de socialistische partij Die Linke, die meeregeert in de deelstaatregering, zei in een persverklaring: „Latzel geldt nu officieel als volksopruiier – dat is een belangrijk signaal, ook voor de mensen die door hem beledigd zijn. Wij zijn er stellig van overtuigd dat de BEK nu handelend moet optreden. De kerk moet volgens ons arbeidsrechtelijke stappen ondernemen tegen de veroordeelde predikant.”
Politiek proces
De voorzitter van de Konferenz Bekennender Gemeinschaften (KBG) in de Evangelische Kerk in Duitsland (EKD), ds. Ulrich Rüss, noemt de gerechtelijke uitspraak tegenover persbureau Idea „een politiek oordeel in een politiek proces.” Ds. Rüss wijst erop dat ds. Latzel zich voor zijn woordkeuze verontschuldigd heeft en dat de uitingen niet in een openbare setting zijn gedaan. De uitspraak heeft volgens ds. Rüss „minder met volksopruiing te maken dan met de wil om Olaf Latzel tot een voorbeeld te stellen.”
De kerkenraad van de –behoudende– Sint-Martinigemeente heeft de afgelopen maanden meermalen verklaard vierkant achter de predikant te staan. Verschillende gemeenteleden hebben in de media hun steun voor ds. Latzel uitgesproken. Tijdens de rechtszitting werd in de Sint-Martinikerk gebeden voor de predikant.
De Duitse publieke omroep ZDF wees er woensdag op dat ruim 20.000 mensen een onlinepetitie hebben getekend om hun steun aan ds. Latzel te betuigen. Een andere petitie, die de kerk er juist toe oproept om ds. Latzel af te zetten, is inmiddels door bijna 14.000 mensen ondertekend.
Niet verwacht
Ds. A. A. Brugge, voorzitter van de Stichting Vrienden van Heidelberg en Dordrecht (SVvHED), had een veroordeling van ds. Latzel „niet verwacht”, liet hij woensdagmiddag desgevraagd weten. „Ik had een uitspraak verwacht die meer in lijn zou liggen met ‘Berlijn’.” De predikant doelt daarmee op de uitspraak die de rechtbank in de Duitse hoofdstad deed in de zaak van een christelijke restauranthoudster die Bijbelteksten vertoonde die op straat zichtbaar waren. De eigenaresse wordt niet langer verdacht van volksopruiing en de huiszoeking die in het restaurant was gedaan, was in de ogen van de rechter illegaal.
Ds. Brugge vraagt zich af of in Duitsland –of in ieder geval: in Bremen– „nog gezegd mag worden dat het in de praktijk brengen van homoseksualiteit op grond van de Bijbel zonde is. Het heeft er alle schijn van dat de rechterlijke macht voorschrijft welke moraal de enig juiste is en ook welke bewoordingen daaraan mogen worden gegeven. Daarmee dringt de overheid op directe wijze in op het terrein van de kerk. En dat terwijl kerk en staat gescheiden zijn.”
In het spreken over deze zaken is de woordkeuze belangrijk, stelt de predikant uit Doetinchem. „We moeten zorgvuldig zijn in de formuleringen en in de manier waarop we de dingen onder woorden brengen. En laat vooropstaan: ik ga niemand veroordelen.”
Ds. Brugge maakt zich zorgen „over de vraag of de staat of de rechter in Duitsland gaat zeggen wat op grond van Gods Woord wel of niet mag worden gezegd. We zien hier de intolerantie van de tolerante samenleving.”
De predikant stelt ook de „open vraag” of het ook tot een veroordeling zou zijn gekomen als er in deze zaak een imam voor de rechter had gestaan. „Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat het christendom het meer moet ontgelden dan islam. Het lijkt erop dat de joods-christelijke wortels van de samenleving moeten worden ”omgeturnd”. Dat baart mij zorgen.”
Omdat ds. Brugge nog relatief kort voorzitter is van de SVvHED, heeft hij ds. Latzel nog niet persoonlijk ontmoet. „Maar ik veronderstel dat hij het Woord richt tot homoseksuelen en tot heteroseksuelen. Dat hij een woord heeft voor ieder mens, ongeacht zijn of haar geaardheid en geslacht. Dat woord is voor ons allemaal hetzelfde: Keer weder tot God.”
Zwarte dag
Marius Timmermans, die als voorzitter van de Reformations-Gesellschaft-Heidelberg en adviseur van de SVvHED regelmatig contact heeft met ds. Latzel en de Sint-Martinigemeente, gaf woensdag na de uitspraak een reactie op persoonlijke titel. „Natuurlijk gunnen we onze broeder en zijn gemeente vrijspraak en nu is het inderdaad een zwarte dag, wat de vrijheid van meningsuiting betreft. Het licht staat nu mijns inziens op rood in Duitsland en op oranje in Nederland. Om het in een noordwesthoek van Duitsland weg te poetsen, is grandioos mislukt. Het zou vele slapende christenen ook weleens hardhandig wakker kunnen schudden.”
De leden en kerkenraad van de Sint-Martinigemeente steunen hun predikant, weet Timmermans. Het is volgens hem nu de vraag of de overkoepelende kerkenraad van Bremen ds. Latzel zal afzetten. „Ook gegeven het feit dat zijn gemeente hem geheel trouw blijft.”
