Liturgie voor zegening transgender in PKN
De werkgroep eredienst en kerkmuziek van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) biedt sinds maandag „liturgische bouwstenen” aan voor een kerkdienst waarin transgenders hun nieuwe naam presenteren en een zegen ontvangen.
De teksten zijn een aanvulling op het dienstboek van de kerk, waarin ook handleidingen staan voor kerkdiensten bij onder meer de bevestiging van het huwelijk en de bediening van de doop.
Uit de inleiding blijkt dat de presentatie van de naam plaatsvindt na de preek en vóór de voorbeden en de eventuele viering van het heilig avondmaal. Voorafgaand aan het gebed kan de voorganger de volgende tekst gebruiken: „Wij zijn hier bijeen om een nieuwe naam uit te spreken en een nieuw begin te vieren in het midden van deze gemeente. De nieuwe naam symboliseert alles wat N.N. is en alles wat hij/zij worden mag, door Gods genade. Nu is de tijd gekomen om een nieuwe naam bekend te maken. Dit moment is een mijlpaal in je leven. Je zult op een nieuwe manier je leven leiden en delen met God en de mensen. Het is een nieuw begin, zichtbaar gemaakt vandaag in deze kring.”
Na het gebed vraagt de voorganger de transgender om de nieuwe naam bekend te maken en eventueel toe te lichten. Daarna wordt de transgender onder handoplegging gezegend en kan de gemeente diegene toezingen met de woorden van Psalm 134:3 uit het Liedboek 2013: „Uit Sion, aan den Heer gewijd / zegene u Zijn heiligheid / Hij Die hemel en aarde schiep / Hij is ’t Die u bij name riep.”
In het dankgebed en de voorbeden die daarna gedaan worden, wordt onder meer gebeden voor „wie pijn hebben door deze transitie” en „wie met hem/haar deze weg niet kan of wil gaan.”
De handreiking biedt ook alternatieve teksten en handreikingen voor gebeden die tijdens een pastoraal bezoek of in persoonlijk gebed kunnen worden uitgesproken.
In de Protestantse Kerk wordt verschillend gedacht over een liturgie voor transgenders. Toen de plannen hiervoor in juni bekend werden, noemde ds. A. J. Mensink, voorzitter van de Gereformeerde Bond, een liturgisch zegenmoment theologisch „moeilijk te verteren.” Dr. M. Klaassen, hervormd predikant te Arnemuiden, vroeg zich af of „de PKN met deze handreiking geslachtelijkheid en gender niet veel te veel accentueert.”
Ook in het buitenland is sprake van de ontwikkeling van een transgenderliturgie. De Anglicaanse Kerk publiceerde vorig jaar een handleiding voor een welkomstdienst voor transgenders. In een open brief tekenden enkele duizenden anglicanen destijds protest aan. Het Vaticaan noemde het veranderen van het eigen geslacht in juni „tegennatuurlijk.”
Zie ook:
In de kou met transgenderliturgie, RD.nl (17-06-2019)
Protestantse Kerk werkt aan transgenderliturgie, RD.nl (15-06-2019)
Discussie over transgenders beroert kerken, RD.nl (10-02-2018)
Anglicanen ontwikkelen liturgie voor transgenders, RD.nl (10-07-2018)