Het stelsel van vermogensrendementsheffing gaat volledig op de schop. „Dit wordt misschien wel de grootste wijziging in de inkomenstenbelasting sinds 2001”, zei de bewindsman in een toelichting.

Tot dusver is in box 3 per persoon 30.360 euro van het vermogen (voor een echtpaar 60.720 euro) vrijgesteld. Voor het bedrag daarboven hanteert de fiscus een fictief rendement van 4 procent en vervolgens een heffing van 30 procent. Veel spaarders ervaren dit als ontrechtvaardig omdat zij nauwelijks nog rente ontvangen over hun tegoed. Nu leveren 2,9 miljoen mensen een bijdrage aan deze spaartaks. Na de veranderingen zijn er dat nog 1,35 miljoen. Bovendien gaan bijna een half miljoen burgers minder belasting betalen dan zij nu doen.

In de nieuwe opzet wordt onderscheid gemaakt tussen drie categorieën: spaargeld, beleggingen en schulden. De belasting over spaargeld wordt vastgesteld over de werkelijke omvang daarvan, met een heffingvrij rendement van 400 euro en een rendementspercentage dat zoveel mogelijk aansluit bij de actuele spaarrente. Op dit moment zou het een percentage zijn van slechts 0,09. Daarmee is het veel lager dan dat op beleggingen (5,33 procent).

De operatie moet budgetneutraal verlopen. Dit betekent dat degenen met een zeer omvangrijk vermogen en zij die bijvoorbeeld met geleend geld beleggen in vastgoed, meer gaan betalen. Laatstgenoemden mogen nu hun schulden nog wegstrepen tegen hun bezittingen. Het tarief gaat van 30 naar 33 procent. In het beoogde stelsel blijft de vooraf ingevulde aangifte behouden.

Het is de bedoeling dat het plan de komende tijd wordt utgewerkt in een concreet wetsontwerp, dat voor de zomer van 2020 naar de Tweede Kamer gaat. Na behandeling ervan in het parlement, voor het eind van 2020, heeft de belastingdienst nog geruimte tijd nodig voor de voorbereidingen. Al met al zou de nieuwe fiscale regelgeving vanaf 1 januari 2022 van kracht kunnen worden.

De coalitiepartijen in de Tweede Kamer reageerden vrijdag met tevredenheid op de voorgenomen wijzigingen. De SGP vindt het jammer dat die pas in 2022 ingaan.