De handelsspanningen tussen de Verenigde Staten en China lijken daarmee een nieuw hoofdstuk te beginnen, na de eerdere Amerikaanse sancties op onder meer de verkoop van geavanceerde chips aan China.

De Amerikaanse handelsvertegenwoordiger Katherine Tai startte in april 2024 al een onderzoek naar de positie van China in de wereldwijde scheepsbouw-, maritieme en logistieke sectoren. Dat onderzoek volgde op een verzoek van de vakbond United Steelworkers en vier andere Amerikaanse vakbonden onder Sectie 301 van de Trade Act van 1974. Die wet staat Washington toe om landen te straffen die zich bezighouden met handelingen die „onrechtvaardig” of „onredelijk” zijn, of de Amerikaanse handel belasten. Zowel Trump als president Joe Biden heeft die wet gebruikt om sinds 2018 hoge importtarieven op te leggen aan Chinese goederen.

Volgens het ministerie is uit het onderzoek gebleken dat China’s pogingen om de scheepsbouw-, maritieme en logistieke sectoren te domineren te wijten zijn aan de „buitengewone controle” van Peking over ondernemingen in de sector, en dat ze Amerikaanse bedrijven van commerciële kansen beroven. Dit vermindert de concurrentie in de sector en vergroot de afhankelijkheid van China.

„De dominantie van China in deze sectoren ondermijnt eerlijke concurrentie, vergroot de economische veiligheidsrisico's en vormt een barrière voor Amerikaanse industrieën en de gemeenschappen die ervan afhankelijk zijn”, aldus Tai. Ze gaf daarbij aan dat de Amerikaanse scheepsbouwsector minder dan 5 schepen per jaar bouwt, terwijl China jaarlijks 1700 schepen bouwt.

„Het rapport is een stevige aanklacht die een snelle, beslissende reactie vereist” - David McCall, voorzitter United Steelworkers

Het onderzoeksrapport bevatte geen specifieke aanbevelingen voor sancties tegen China. Die stappen worden overgelaten aan de regering van president Donald Trump, die maandag aantreedt. Volgens voorzitter David McCall van vakbond United Steelworkers is het rapport „een stevige en onmiskenbare aanklacht, die een snelle, beslissende reactie vereist” van de nieuwe regering.

Ook merkte hij op dat Trump heeft aangegeven bereid te zijn China ter verantwoording te roepen. De Chinese ambassade in Washington verklaarde dat de bevindingen indruisen tegen het economisch gezond verstand en dat de Amerikanen China de schuld geven van hun eigen problemen.

Ook de Nederlandse scheepsbouw heeft steeds meer last van concurrentie door Aziatische landen als China. In 2023 was dat een van de redenen om de Sectoragenda Maritieme Maakindustrie op te richten. Daarin staat een plan van aanpak voor deze voor Nederland vanouds zo belangrijke sector. Oud-SGP’er Kees van der Staaij is de zogeheten gezant Sectoragenda Maritieme Maakindustrie. Hij moet ervoor zorgen dat het plan van aanpak, met allerlei maatregelen, ook wordt uitgevoerd.