De typisch Surinaamse verjaardag bestaat niet. Het meest eenvoudige feest is het „zitje.” Dat vertoont nog enige raakvlakken met de Hollandse koffie-met-gebakversie. Maar er komen veel meer mensen.
Verjaardagen vinden altijd buitenshuis op het erf plaats; dat is het voordeel van een land waar de temperatuur het hele jaar tot tropische hoogten stijgt. Het aantal gasten zou overigens niet in een gemiddelde Nederlandse huiskamer passen. Iedereen wordt uitgenodigd: familie, vrienden buren en collega’s.
Het maakt eigenlijk niet uit wie je uitnodigt. Het is heel normaal dat er ook mensen komen die „van horen zeggen” hebben dat je jarig bent. En genodigden nemen vaak buren, neefjes en nichtjes of een kennis die toevallig uit Nederland op bezoek is mee. Oftewel, het is vooraf moeilijk in te schatten hoeveel mensen komen opdraven. Dat kunnen er 50 zijn, maar ook 100 of 150. Alleen dat is al een reden om heel veel te koken. Maar niet de enige reden. Want een feest pas geslaagd als iedereen na afloop nog een ”doggybag” met restjes mee naar huis kan nemen. Sterker nog: de gastvrouw en gastheer zijn diep beledigd als je zonder vertrekt.
Eens in de zoveel jaar is er reden om extra uit te pakken voor een verjaardag. Dit gebeurt als een mooi rond getal wordt bereikt, zoals veertig of zestig. Dat is een ”bigi yari” – letterlijk vertaald: ”grote verjaardag”. Dan wordt vaak een ruimte in de openlucht gereserveerd en een band ingehuurd. En extra veel mensen uitgenodigd, extra veel eten gemaakt. En meer doggybags.
Voor kinderen gelden de eerste, vijfde en vijftiende verjaardag ook als een bigi yari. Je doet het als ouder eigenlijk niet goed als je voor de kleintjes dan niet voor minimaal twee uur een ”treintje” inhuurt: een namaaklocomotief met namaakwagons op luchtbanden, die keer op keer dezelfde route in de buurt rijdt. Niet alleen razend populair bij de kinderen, maar ook bij volwassenen. En uiteraard kunnen springkussens, een waterglijbaan of een clown worden ingezet.
Goed restaurant
Voor jarige tieners die het treintje kinderachtig vinden, is de partybus beschikbaar. Die rijdt met de gasten tergend langzaam een uur of langer door de stad, terwijl uit de geluidsboxen een hoeveelheid decibellen muziek komt die iedere wettelijke norm overschrijdt. Ouderen stappen daar meestal niet in, jongeren maar al te graag.
Overigens is het een trend dat steeds meer Surinamers die het zich kunnen veroorloven, al die rompslomp van zo’n groot feest vervangen door met een beperkt aantal genodigden bij een goed restaurant te gaan eten. En de gasten een zeer uitgebreid buffet voorschotelen. Dan scheelt een hoop gedoe en vooral die enorme afwas. Maar één traditie blijft ook daar overeind: de doggybag. Dat is waar Surinaamse verjaardagen immers vooral bekend om staan. Of het nou thuis of uit wordt gevierd.
serie Er is er een jarig
Hoe vieren mensen wereldwijd hun verjaardag? Correspondenten van het RD begeven zich in ‘hun’ land in de feestvreugde. Deel 2: Suriname.