Tussen mei 2015 en voorjaar 2018 steunde Nederland 22 gewapende gematigde groepen in Syrië. Die kregen geen wapens, maar wel voor ruim 25 miljoen euro aan auto’s (313 in totaal), voedsel, medicijnen, communicatieapparatuur, tenten, uniformen en trainingen.

Welke groep hulp kreeg bleef geheim. Volgens Buitenlandse Zaken „in verband met de veiligheid van de betrokken partijen”. Het kabinet wilde met de steun voorkomen dat de gematigde oppositie werd gemarginaliseerd en er een alternatief bleef voor extremistische groepen.

Volgens Nieuwsuur en Trouw zijn aan Jabhat al-Shamiya onder meer uniformen en pick-uptrucks geleverd. Het OM noemt de groepering „salafistisch en jihadistisch” die „streeft naar de oprichting van een kalifaat”.

Strijders van Jabhat al-Shamiya vochten eerder dit jaar mee aan de zijde van Turkije toen dat land de Noord-Syrische regio Afrin aanviel. In de Tweede Kamer was er scherpe kritiek op dat offensief van Turkije, dat zich richtte tegen tegen de Syrisch-Koerdische milities.

Trouw en Nieuwsuur spraken met circa honderd Syrische rebellen en identificeerden behalve Jabhat al-Shamiya nog vijf gewapende groepen die Nederlandse hulp kregen. Uit het onderzoek blijkt dat deze groepen samenwerkten met extremistische groepen en ernstige mensenrechtenschendingen pleegden.

De door Nederland gesteunde groepen moesten aan een aantal criteria voldoen. Zij moesten onder meer samenwerking met extremistische groepen uitsluiten en zich houden aan het humanitair oorlogsrecht. De Tweede Kamer is in januari vertrouwelijk op de hoogte gesteld van groepen die geen hulp meer ontvangen omdat zij niet meer aan deze voorwaarden voldeden.

Het OM vervolgt op dit moment een Nederlandse man omdat hij heeft deelgenomen aan Jabhat al-Shamiya. Volgende maand staat hij terecht, aldus Trouw en Nieuwsuur.

Vrijdag maakte Buitenlandse Zaken bekend dat de steun aan de bijna verslagen Syrische oppositie helemaal is stopgezet.