Voor persfotografen is het sappelen om een boterham te verdienen. Ruim 40 procent van hen denkt niet te kunnen blijven leven van professionele opdrachtfotografie. Dat komt naar voren uit een enquête van de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten, ingevuld door 96 leden van die organisatie.

Menig persfotograaf kan „het hoofd niet boven water houden. Velen hebben niet eens een pensioen opgebouwd”, sombert Cor de Kock. De 71-jarige fotojournalist uit het Gelderse Haaften zit sinds 1970 in het vak en maakte platen voor tal van kranten.

Vergeleken met enkele decennia geleden is het „bedroevend gesteld” met de fotojournalistiek, zegt De Kock. „Kranten betalen te weinig. Een persfotograaf krijgt bij een regionale krant niet veel meer dan 40 of 50 euro per foto. Bij een landelijk dagblad ligt dat tarief wat hoger. Probleem is dat fotografen veel minder opdrachten krijgen.”

Kranten, die menigmaal ook krap bij kas zitten, nemen vaker hun toevlucht tot foto’s van eigen verslaggevers of gratis beeldmateriaal van bijvoorbeeld politie, Staatsbosbeheer of een gemeente. „Vanmorgen nog zag ik in een krant een door een gemeente verstrekte foto van een huwelijksjubileum. Ik ergerde me groen en geel aan de kwaliteit van die afbeelding. Het jubilerende paar onderuitgezakt op de bank, de burgemeester rechtop in het middelpunt. Dat zou anders moeten. Toch neemt een krant zo’n gratis foto wel over en huren ze geen vakfotograaf in.”

Funest voor fotojournalisten is de digitalisering van de fotografie, stelt De Kock. „Die ontwikkeling heeft ons vak kapotgemaakt. Vroeger nam het ontwikkelen van een foto de nodige tijd in beslag. De vakfotograaf beschikte daarvoor over een donkere kamer en kon binnen een paar uur zijn materiaal leveren. Een amateur moest dagen wachten voordat zijn foto klaar was. Nu drukt iemand op een knopje op zijn Iphone en kan hij binnen een minuut een foto naar een krant sturen.”

Ondanks de malaise gaat de zeventiger er nog graag met zijn camera op uit. „Ik heb een prachtig vak. Je komt overal en praat met iedereen. Ik zou moeten afkicken, maar dat lukt nog niet goed. Een mooi moment? Pas fotografeerde ik uit hun nest vliegende visarenden in de Biesbosch. Ik was al wel tachtig keer gaan kijken op die plek. Als zo’n foto dan lukt, is dat leuk. De plaat ging op vier kolommen mee in een editie van het AD.”

Ook fotojournalist Cees van der Wal (31) uit Kinderdijk beaamt dat het nauwelijks te doen is om met alleen werk voor kranten de kost te verdienen. „Toen ik in 2013 startte in dit vak, wilde ik mijn inkomen verdienen met alleen persfotografie. Dat bleek niet haalbaar. Nu verdien ik mijn geld ook deels met commerciële fotografie. Denk aan fotoreportages voor bedrijven of gemeenten”, zegt Van der Wal, die ook foto’s levert aan deze krant.

Van de ondervraagde fotojournalisten zegt ruim 60 procent een plan te hebben de omzet op te krikken. Bijvoorbeeld door te investeren in nieuwe technieken (41 procent) of hun netwerk uit te breiden (55 procent).

Om wat meer vlees op de botten te krijgen, legde Van der Wal zich toe op het maken van video’s voor bijvoorbeeld kranten en bedrijven. Zo leverde hij deze krant videoblogs van zijn verblijf bij Nederlandse mariniers in Noorwegen.

Met genoegen denkt hij terug aan een video die hij in september 2015 voor de SGP maakte. Het betrof een filmpje waarin SGP’ers in het Kamergebouw ineens het lied Amazing Grace aanheffen, een wat omstreden actie die breed in het nieuws kwam. „Inmiddels bekeken 2,6 miljoen mensen via YouTube dat filmpje. Nog dagelijks reageren mensen op internet. Tot vanuit Australië.”