Ze was een gescheiden bijstandsmoeder met vijf kinderen, dus vakantie zat er voor haar en haar gezin nooit in. Behalve dan naar Rundumhause.

Ze sprak die naam altijd uit met een ingehouden glimlach en met pretoogjes vanachter haar dubbelfocusglazen. Rundumhause. Dat klonk toch nog behoorlijk exotisch in een tijd waarin iedereen elkaar de loef probeerde af te steken met steeds verdere en onwaarschijnlijkere vakantiebestemmingen. Of niet soms?! Tina droeg haar armoede met grote waardigheid.

In Spanje zou Tina geen uitzondering zijn. In het populairste vakantieland van Europa, dat vorig jaar zo’n 90 miljoen buitenlandse bezoekers ontving, gaat een groot deel van de bevolking zelf niet op vakantie. Niet omdat ze niet zouden willen. Ze hebben er geen geld voor. Vorig jaar was dat het geval bij 40 procent van de Spanjaarden. Bij elkaar 17 miljoen Tina’s.

Dit jaar zijn ze met nog meer, Spanjaarden die zich nog geen weekje eropuit kunnen veroorloven. Volgens een rapport van Oxfam krijgt Spanje door corona 700.000 mensen onder de armoedegrens erbij. Net als tijdens de crisis van 2008 tot 2014 vallen de hardste klappen onder de laagste inkomens.

Onder de hoogste inkomens vallen er helemaal geen klappen. Integendeel. In drie maanden lockdown zagen de 23 Spaanse miljardairs de waarde van hun bezit groeien met 19,2 miljard euro, ontdekten de onderzoekers van Oxfam. „Es el mercado, amigo”, zou de voormalige topbankier Rodrigo Rato zeggen. Oftewel: Het zijn de wetten van de markt.

Rato, zelf ook multimiljonair, werd veroordeeld voor de zwarte extraatjes van tienduizenden euro’s die hij zichzelf jaarlijks toeschoof, terwijl de bank die hij leidde met een dikke 20 miljard overheidssteun van de ondergang moest worden gered. Rato gaat dit jaar niet op vakantie. Hij zit in de cel.

Wie in elk geval wél op vakantie gaat, is de koninklijke familie. Vorige week begonnen koning Felipe en koningin Letizia aan een rondreis door Spanje. Daarnaast wil het koninklijk huis „weer aansluiting zoeken bij de straat”, op een moment dat de populariteit van de Spaanse monarchie tot een dieptepunt is gedaald door onthullingen over dubieuze praktijken –smeergeld, belastingfraude, witwassen– van ex-koning Juan Carlos.

Eigenlijk is deze koninklijke ronde van Spanje ook een soort vakantie in Rundumhause. Wel eentje met veel toeters en bellen, maar toch. Vergeleken met de super-de-luxe wereldreis van een halfjaar die Felipe en Letizia na hun bruiloft in 2004 in het geheim maakten, is de huidige trip door Spaans Rundumhause van een ontroerende eenvoud.

Intussen verblijven mijn gepensioneerde schoonouders al een maand of vier in hun Galicische Rundumhause, in het huis van hun voorouders in een gehucht diep in het binnenland. Het is de manier van vakantie vieren van honderdduizenden Spanjaarden die de voorbije decennia hun geboortegrond in de arme streken in het zuiden en westen van het land hebben verlaten om werk te zoeken in de grote steden. In de zomervakantie, of na je pensioen, ga je terug naar je roots. Ook al heb je een huis in de stad, dit is het echte Spaanse Rundumhause.