Daarom moet de regering zorgdragen voor de komst van zo’n functionaris.

Een oproep daartoe van de Kamerleden Yesilgöz (VVD) en Segers (ChristenUnie) werd woensdag breed ondersteund. Een motie die CU-Kamerlid Van der Graaf daar woensdag over indiende, kan donderdag bij de stemmingen rekenen op een Kamermeerderheid. Behalve VVD en ChristenUnie zijn ook de coalitiepartijen CDA en D66 voor. Vanuit de oppositie geldt hetzelfde voor PvdA en SGP.

Dat bleek woensdagmiddag bij een nota-overleg in de Tweede Kamer, waarin Yesilgöz en Segers een eerder ingediend plan om antisemitisme beter de kop te kunnen indrukken nader toelichtten.

Segers motiveerde zijn inzet voor de strijd tegen antisemitisme met een verwijzing naar een ontmoeting die hij had met een groep Joodse jongeren in het Amsterdamse restaurant HaCarmel. „Één van hen zei: Dat je af en toe getuige of slachtoffer bent van een incident is één ding, maar het ergste is het zwijgen van de omstanders.”

Hij omschreef antisemitisme als een kwaad dat iedere keer weer de kop opsteekt, „hardnekkig, ogenschijnlijk onuitroeibaar. Maar dat betekent niet dat we de strijd moeten opgeven”, voegde hij eraan toe.

Hij en Yesligöz weerspraken de aantijging dat ze met hun initiatiefnota het signaal wilden afgeven antisemitisme ernstiger te vinden dan andere vormen van racisme en haat. Specifieke aandacht ervoor is volgens de CU-partijleider verdedigbaar omdat de circa 45.000 zielen die met elkaar de Joodse gemeenschap in Nederland vormen het zwaar te verduren hebben in ons land. „Een derde van alle meldingen van discriminatie gaat over antisemitisme. Een hele kleine groep vangt daarmee heel veel klappen op. Dit gaat dus ook om een strijd om onze beschaving. Als we al niet in staat zijn de kleinste gemeenschap van minderheden te beschermen, wie dan nog wel. De Joodse gemeenschap is als de kanarie in de kolenmijn.”

Na een aanbeveling van de Europese Commissie kozen diverse landen er al voor een landelijk coördinator te benoemen. Daaronder zijn onder meer Frankrijk, Tsjechië, Duitsland, Bulgarije, Zweden en Griekenland.

VVD en ChristenUnie mikken op een aanstelling voor twee jaar. De belangrijkste taak van de coördinator is om ervoor te zorgen dat het ministerie, de politie en de gemeentelijke overheden hun inzet beter op elkaar afstemmen. In een periodieke rapportage zou hij of zij aan de orde kunnen stellen hoe politie en justitie aangiftes over antisemitisme afhandelen en welke inspanningen er nodig zijn om ervoor te zorgen dat de aangiftebereidheid van slachtoffers stijgt.

Die laat momenteel te wensen over, zo bleek vorig jaar uit Europees antisemitisme-onderzoek. De onderzoekers concludeerden dat veel Europese Joden geen aangifte meer doen van Jodenhaat omdat ze er geen vertrouwen in hebben dat daar iets mee wordt gedaan.

Namens het kabinet verzette minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken) zich woensdag hardnekkig tegen de komst van een coördinator die zich alleen op de strijd tegen het antisemitisme richt. Volgens hem staat zo’n benoeming haaks op de discriminatieaanpak van het kabinet dat een integraal karakter heeft. „Leed met leed vergelijken, pakt altijd verkeerd uit”, betoogde Koolmees, „en met een speciale coördinator zou dat wel degelijk het geval zijn.” Hij vreesde zelfs dat een benoeming kon leiden tot „polarisatie.”

Pogingen van het kabinet om VVD en ChristenUnie te overreden hun pleidooi op te schorten, haalden echter niets uit. CU-Kamerlid Van der Graaf benadrukte dat de Kamer vorig jaar al unaniem steun gaf aan een voorstel van VVD en ChristenUnie om voor de komende drie jaar 3 miljoen euro te reserveren voor de aanpak van antisemitisme. De aanstelling van een nationaal coördinator zou mogelijk uit die extra gelden kunnen worden gefinancierd, zo werd destijds al gesteld.