Rutte: Versoepeling lockdown na 1 juni nog niet definitief
Voor alle duidelijkheid herhaalde Rutte het donderdag nog maar eens in een Kamerdebat. De routekaart die het kabinet woensdag presenteerde, is niet in beton gegoten. Pas kort voor de genoemde data wordt beslist of de genomen lockdownmaatregelen stap voor stap versoepeld kunnen worden.
„Tussen protocol en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren. En weemoedigheid die des avonds komt en zich moeilijk laat verklaren”, rijmt Lodewijk Asscher. Het is de dag, nadat het kabinet bekendmaakte dat kappers, net als de overige contactberoepen, volgende week hun werk weer mogen hervatten. Ruim voor de datum van 20 mei die eerder was voorzien.
Het kabinet uitte woensdag wel meer voornemens, waar de oppositie in het zoveelste Kamerdebat over de coronacrisis graag meer van wil weten. Zoals de voorgenomen opening van terrassen in de horeca per 1 juni. Wat is daar eigenlijk de onderbouwing van? En kán de lockdown eigenlijk al wel worden versoepeld, gezien de voorwaarden die het kabinet eerder had gezegd daaraan te zullen stellen?
Één van die voorwaarden is dat bij iedereen met symptomatische klachten direct de coronatest moet kunnen worden afgenomen. Een andere dat de GGD bij een positieve test onmiddellijk kan nagaan met wie de virusdrager in contact is geweest, zodat deze contactpersonen voorzorgsmaatregelen kunnen treffen. Zo moet voorkomen worden dat her en der in het land nieuwe infectiehaarden kunnen ontstaan.
Over dat contactonderzoek gaat Asschers cynische rijmpje. Hij meent zorgminister De Jonge namelijk te kunnen betrappen op nalatigheid en plichtsverzuim. De bewindsman roept wel steeds dat de GGD’en voldoende mankracht hebben voor hun recherchewerk, maar noemt geen cijfers. En alleen roepen dat ze een opschalingsprotocol hebben is natuurlijk niet genoeg.
De Jonge dient de PvdA’er van repliek als hij alsnog met concrete aantallen komt. De GGD heeft de personeelssterkte voor het contactonderzoek opgeschroefd van 250 naar 750 fulltimebanen. Toegegeven, deels door GGD’ers te herplaatsen vanuit bijvoorbeeld de jeugdgezondheidszorg. Maar mocht het openen van basisscholen, kinderopvangcentra en kapperszaken leidden tot nieuwe besmettingen dan is de dienst er klaar voor.
Voorafgaand aan het Kamerdebat verzorgde RIVM-chef infectieziektenbestrijding Van Dissel een technische briefing. Veel Kamerleden gebruiken die als munitie voor het debat. Ook Asscher. Hij vroeg Van Dissel of de experts op wier oordeel het kabinet tot dusver voer de consequenties van het openen van terrassen voor de viruscirculatie al hebben doorgerekend. Nee, is het antwoord. Opnieuw lijkt de PvdA’er beet te hebben, want toont dit niet aan dat het kabinet er heimelijk voor gekozen heeft steeds meer risico’s te willen nemen als de economie maar weer op gang komt?
Opnieuw levert die vindingrijkheid de oppositie eigenlijk geen noemenswaardige vangst op. Rutte pareert behendig dat de lijst versoepelingen vanaf 1 juni en daarna die hij woensdag opsomde louter voornemens betreft. Voor een definitieve goedkeuring blijft het wachten op het advies van de experts.
De enige die Rutte even doet wankelen is nota bene VVD-partijgenoot Dijkhoff die exact wil weten hoe de heropening van de terrassen er precies uit gaat zien. De tafeltjes moeten op anderhalve meter afstand van elkaar staan, maar hoe zit het met de gasten aan elke afzonderlijke tafel? Die moeten dat criterium ook in acht nemen, denkt Rutte, maar dat blijkt wat al te kras: voor kinderen geldt dit niet.
Halverwege de avond, als de fracties de gebruikelijke stroom van moties in elkaar schroeven, blijkt dat de Kamer de kabinetsvoornemen met behulp van het debat nog wel iets heeft weten bij te sturen, maar vooral op details.
Uitzondering is de ChristenUnie die met succes in de bres springt voor familiebedrijven in de maakindustrie, de tuinbouw en de horeca. Deze ondernemers zijn kapitaalintensief maar profiteren maar amper van de door het kabinet opgetuigde noodsteun die vooral op de loonkosten is gericht. Op aangeven van de kleinste regeringspartij beziet de regering hoe ze ook over de brug kan komen met steun voor bijvoorbeeld de huur van een pand of voor de leasecontracten voor de voertuigen en machines.
Van der Staaij (SGP) vraagt opnieuw aandacht voor de kerkdiensten. Kan de regering de grootte van het kerkgebouw echt niet laten meewegen bij de vraag hoeveel kerkgangers de geloofsgemeenschappen weer mogen toelaten? Rutte is eerst gedecideerd: „Nee, want dat maakt de handhaving onnodig lastig.” Later draait hij iets bij: op de langere termijn wil hij bezien wat mogelijk is.