Dat bleek donderdag uit overleg van het Interkerkelijk Contact voor Overheidszaken (CIO) met minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid). Een woordvoerder van de minister bevestigde donderdagmiddag dat een versoepeling van de coronamaatregelen voor kerken er voorlopig „helaas” nog niet in zit. „Ook de kerken moeten de komende tijd nog volhouden. Er is nog helemaal niets te zeggen over de termijn waarop van een versoepeling sprake zou kunnen zijn.”

Afstand

Het kabinet heeft verschillende sectoren in de samenleving opgeroepen met een protocol te komen om te kunnen functioneren in een anderhalvemetersamenleving. Factoren daarbij zijn hygiëne, het bewaren van afstand en beschermingsmaatregelen. Naar aanleiding hiervan heeft het CIO de bij haar aangesloten 31 kerkgenootschappen verzocht zo’n plan op te stellen.

Over het opstellen van deze plannen is donderdag gesproken, zegt CIO-secretaris Daniëlle Woestenberg. „De minister vond het belangrijk te onderstrepen dat het bestaan van zulke plannen niet automatisch betekent dat er nu ook een versoepeling aankomt. Het is belangrijk dat kerken zich realiseren dat dit binnenkort niet aan de orde is. De minister wil zich expliciet niet uitspreken over een termijn. Het kabinet wil nu eerst afwachten wat de eerste versoepelingen die zijn aangekondigd voor gevolgen zullen hebben. Niet alleen als het gaat om de verspreiding van het virus, maar ook als het gaat om de houding van mensen in de samenleving. Het zal moeten blijken of men zich ook met de nu aangekondigde versoepelingen blijft houden aan de maatregelen, of dat mensen daar steeds vrijer mee omgaan. Pas als dat duidelijk is, kan over verdere versoepeling worden nagedacht.”

Verstandig

Ondanks deze kanttekening is het verstandig als kerken op korte termijn een protocol opstellen, zegt Woestenberg. „Momenteel laat de situatie niet toe dat de plannen ook daadwerkelijk kunnen worden uitgevoerd. Maar als de situatie dat in de toekomst wél toelaat, laten de plannen er dan ook liggen. Dit is ook het appel van de minister. Vanwege de verhouding tussen staat en kerk wil hij kerken geen dingen opleggen, maar vooral samen in gesprek gaan over passende maatregelen die kerken kunnen nemen.”

Tot nu toe heeft het CIO van tien kerkgenootschappen een protocol toegestuurd gekregen. Deze plannen worden doorgestuurd naar het ministerie van Economische Zaken, dat alle protocollen –ook uit het bedrijfsleven en de horeca bijvoorbeeld– verzamelt. „In onze context wordt hierbij vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid ook een advies meegegeven over de bijzondere verhouding tussen kerk en staat.”

Richtlijn

Aanvankelijk was het CIO terughoudend om met een algemene lijn voor kerken te komen. Daarvoor zijn de 31 aangesloten genootschappen te verschillend, zegt Woestenberg. „In eerste instantie leggen wij de bal daarom bij de kerken zelf.”

Inmiddels merkt het CIO echter een groeiende behoefte aan een algemene richtlijn. Er ligt een flinke tijdsdruk op het schrijven van de protocollen – die moeten eigenlijk voor vrijdagochtend zijn ingeleverd. Ook krijgt het overlegorgaan vragen over het opstellen van een protocol van kleinere kerken of gemeenten die niet bij een verband zijn aangesloten. Het CIO werkt daarom momenteel aan een algemene richtlijn voor het opstellen van een protocol. Kerken kunnen die gebruiken om een plan te schrijven dat op hun eigen situatie is toegespitst.

De minister sprak tijdens het overleg zijn waardering uit voor de maatschappelijke inzet van kerken, met name voor mensen in de marge van de samenleving die door de crisis bijzonder worden getroffen.