Op de ic is alles nog rustig, vertelt Den Uil maandagmorgen als hij een dienst van 24 uur erop heeft zitten. „Ik heb vannacht nog een paar uur kunnen slapen. Na 12 maart is er geen nieuwe patiënt met een covid-19-infectie meer opgenomen op onze ic. Ik leid daaruit af dat de zorg op de ic’s in Brabant op dit moment nog behapbaar is.”

Er liggen momenteel vier coronapatiënten op de ic. Drie zijn er afkomstig uit Brabant, één uit Rotterdam. De jongste is 16, de oudste 65 jaar.

„De berichten dat vooral 80-plussers en patiënten met ook andere aandoeningen getroffen worden door het coronavirus, kloppen maar ten dele. De helft van de patiënten die op de ic’s liggen, is onder de vijftig jaar. Daar zijn ook jongeren bij. Uit China en Italië weten we inmiddels dat er nauwelijks kinderen op een ic moesten worden opgenomen. Zij worden niet erg ziek door het coronavirus.”

Isolatiekamer

Op dit moment is het nog fase 1 in het Erasmus MC. „Alle patiënten liggen op een isolatiekamer. Daar hebben we er in totaal tien van op de verschillende ic’s. Als je die patiënten behandelt of verzorgt, moet je je in een sluis omkleden en voorzien van beschermende kleding, een mondkapje en een spatbril. Als je de isolatiekamer verlaat, gooi je die materialen weg. Mocht het nodig zijn, dan kunnen we alle coronapatiënten op 48 niet-geïsoleerde kamers leggen.”

In fase 2 wordt er opgeschaald naar 56 bedden, in fase 3 naar 100 bedden. „Dan kom je in een heel andere setting. Operatiekamers en een deel van de afdeling cardiologie worden ingericht als ic-ruimtes en het personeel wordt ook ingezet voor de ic-zorg. Operaties worden dan tot een minimum beperkt. We kunnen ook nog enkele kamers in het oude thoraxcentrum in gebruik nemen.

Pas in fase 4 zul je patiënten moeten gaan selecteren die je nog wel of niet behandelt. Dat willen we uiteraard met man en macht voorkomen.”

Voorraden

Den Uil kan niet veel zeggen over wat we de komende twee weken kunnen verwachten. „Een exponentiële toename is mogelijk, maar vooralsnog zien we die niet. Het kan echter snel veranderen. We hopen dat het meevalt.”

Voorraden zijn er genoeg in het Erasmus MC, ook mondkapjes. „We hebben nu vijftig beademingstoestellen beschikbaar. We hebben er nog vijftig achter de hand.” Extra personeel is dan ook nodig. „We zullen dan langer moeten gaan werken, in 12 uursdiensten. We kunnen ook anesthesiemedewerkers en verpleegkundigen met een ic-aantekening toevoegen aan het team. Via LinkedIn krijgen we ook aanbiedingen van verpleegkundigen met ic-ervaring die bijvoorbeeld in de industrie werken en die in geval van nood willen komen helpen.”

Er is volgens Den Uil een groot gevoel van saamhorigheid. „We hebben altijd al een teamgevoel, maar dat is nu sterker aanwezig.”

Coronapatiënten worden doorgaans op de ic opgenomen als gewone zuurstoftoediening op een verpleegafdeling onvoldoende soelaas biedt. „Meestal hebben ze een dubbele longontsteking. Wij brengen ze dan in slaap en brengen een beademingsbuis in via de keel in de luchtpijp. Andere vormen van beademing worden vanuit China en Italië ontraden omdat patiënten dan meer virusdeeltjes verspreiden. We leggen ze 16 uur in buikligging en 8 uur in rugligging. Voordeel van buikligging is dat de achterste longkwabben dan ook zo veel mogelijk open blijven. Het draaien van patiënten maakt de zorg wel zwaarder. Door alle slangen en apparatuur heb je daar vijf zorgverleners bij nodig.”

Vitamine C

Naast de ondersteunende zorg –sondevoeding, plasmedicatie, zo nodig dialyse als de nieren niet goed werken– is er momenteel geen specifieke behandeling van een covid-19-infectie, aldus Den Uil. „De virusremmer Tamiflu doet niks. Er wordt geëxperimenteerd met andere middelen, maar dat levert tot dusver nog weinig op. Vitamine C was ook in het nieuws. We geven dat niet standaard per infuus erbij. Gerandomiseerde onderzoeken waren tot dusver negatief. Maar er lopen nu drie nieuwe studies. Als familieleden van patiënten er om vragen, zullen we dat in het team bespreken. Voordeel is in ieder geval dat het geen bijwerkingen heeft.”