„Kerken in de hele wereld letten op u”, stelde drs. Berend Coster uit Barcelona donderdag in Nunspeet op de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK). „Er wordt van u verwacht een model te zijn. Stel deze kerken, die leiding van u verwachten, niet teleur met experimenten die niet door Schrift en belijdenis zijn gelegitimeerd.”
Drs. Coster bracht de groeten over van de Iglesias Reformadas Españolas (IRE). Het was de eerste keer dat zijn kerk de synode toesprak, omdat de CGK sinds 2016 een zusterkerkrelatie met de IRE hebben. „Deze relatie helpt ons in het vinden van onze identiteit.”
Afgevaardigden van diverse buitenlandse kerken uitten hun zorg over de huidige discussie binnen de CGK over toelating van vrouwen tot de ambten. Ze waren door het moderamen van de synode gevraagd om zich hierover uit te spreken.
Ds. Foppe van der Zwaag van de Heritage Reformed Churches (HRC) stelde dat het openstellen van de ambten in de kerk voor vrouwen niet in overeenstemming is met de Bijbel en daarom „zeer schadelijke gevolgen” voor de kerk zal hebben en tot grote interne verdeeldheid zal leiden. „De toelating van vrouwen tot de kerkelijke ambten is de snelste weg is om het Schriftuurlijke, gereformeerde, belijdenisgetrouwe, en bevindelijke karakter van een kerkverband te verliezen. Wij willen u met klem oproepen om het voorstel om de kerkelijke ambten open te stellen voor vrouwen resoluut af te wijzen als een onjuiste herinterpretatie van de Schrift.”
Dr. L. Anthony Curto van de Orthodox Presbyterian Church (OPC) sloot zich hierbij inhoudelijk aan en keerde zich vooral tegen de gedachte dat de Heilige Schrift niet duidelijk zou zijn voor alle tijden.
Zuid-Korea
Dergelijke geluiden kwamen ook uit Zuid-Korea. Ds. Heon Soo Kim van de Onafhankelijke Gereformeerde Presbyteriaanse Kerk in Korea (IRPCK) erkende dat de wijding van vrouwen niet het enige probleem in de kerk is, maar wanneer dit getolereerd wordt, „zullen andere kwesties van Bijbelinterpretatie ook ter discussie zullen staan.” Tegelijkertijd wil zijn kerk proberen vrouwen aan te sporen „om op vele manieren een actieve rol in de kerk in te nemen.”
Jonggil Byun van de Presbyteriaanse Kerk in Korea (Koshin) en hoogleraar Nieuwe Testament van het Korea Theological Seminary, borduurde daarop voort. „De Koreaanse kerken hebben traditioneel het Bijbelse onderricht gevolgd, maar zich tegelijk flexibel opgesteld door vrouwen toe te staan een actieve rol in de kerkdiensten te vervullen.”
Het merendeel van de Koreaanse kerken heeft „tijdelijke diakenen” naast de „gewijde diakenen”, de laatste door handoplegging. „Tijdelijke diakenen” worden ieder jaar voor de duur van één jaar door de kerkenraad aangesteld, zonder handoplegging. Ook vrouwen worden als „tijdelijk diaken” aangesteld. Daarnaast kennen de Koreaanse kerken „zorg-zusters”. „Deze worden door de kerkenraad verkozen, maar zonder handoplegging gewijd.”
Dat neemt zijn grote zorg niet weg: „Wij vrezen dat wanneer het ambt voor de vrouw wordt opengesteld, de acceptatie van homoseksualiteit de volgende stap zal zijn, aangezien het hermeneutische principe in kwestie hetzelfde is.”
Schriftleer
Dr. Bill Schweitzer, predikant binnen de Evangelical Presbyterian Church in England and Wales (EPCEW), vindt dat het onderwerp vrouw en ambt niet op zichzelf staat. „De vrouw in het ambt is onlosmakelijk verbonden met de Schriftleer. De gevolgen zullen groot zijn als u ervoor kiest vrouwen in het ambt te bevestigen.”
De cultuur mag de uitleg van de Schrift niet bepalen, stelde hij. „Nee, de Schrift is helder en voldoende om te beoordelen of vrouwen in de ambten bevestigd mogen worden.”
Een gereformeerde visie op de Schrift én vrouwelijke ambtsdragers gaan niet samen, aldus de predikant. „U moet kiezen.”
De keuze om vast te houden aan alleen mannelijke ambtsdragers, zal volgens dr. Schweitzer leiden tot „verdeeldheid” en „lijden” binnen gemeenten.
„Het ambt van ouderling en het gezaghebbend onderwijzen van Gods Woord is een mannelijke rol, die de scheppingsorde reflecteert”, zei Andy Hambleton. Hij sprak namens de Evangelical Presbyterian Church of Ireland (EPCI), een kerkverband met negen gemeenten in Noord-Ierland. „De meeste van onze gemeenten zijn klein en er is grote behoefte aan groei. We verlangen ernaar dat meer mannen worden geroepen en opgeleid voor het ambt.”
Bidden
Ds. Mark Loughridge voerde het woord namens de Reformed Presbyterian Church of Ireland (RPCI). Zeven van de veertig gemeenten liggen in de Republiek Ierland; de rest in Noord-Ierland. „Wilt u alstublieft bidden voor ons, nu we wegen zoeken om kerken te planten in delen van ons eiland, die het Evangelie eeuwenlang niet gehoord hebben?”
Hij vroeg de synodeleden om vast te houden aan hun „principiële standpunt” om alleen mannen in de ambten te bevestigen. „Het is ons kerkelijk standpunt dat de ambten in Christus’ kerk voor mannen zijn bedoeld, maar niet voor álle mannen: alleen zij die voldoen aan de vereisten, zoals uiteengezet in de Schrift. Dit is het standpunt geweest van de RPCI, en van gereformeerde kerken wereldwijd, eeuwenlang.”
De bevestiging van vrouwelijke ambtsdragers vraagt volgens hem om „een geheel nieuwe hermeneutiek, een nieuwe manier om de Schrift te verstaan. Als we dat doen, openen we een deur die niet meer te sluiten is. Dezelfde argumenten die gebruikt worden om vrouwen in het ambt in de kerk te rechtvaardigen –dat Paulus’ richtlijnen of Jezus’ praktijk cultureel of situatie-specifiek bepaald zijn– rechtvaardigen ook homoseksuele praxis in de kerk.”
Een kerk met twee benaderingen van Gods Woord is een verdeelde kerk, stelde ds. Loughridge. „Eenheid is een levensbelangrijke noodzaak voor de kerk, niet een optie.”
Evenwicht
Ds. Roberto Verburg sprak namens de Igrejas Evangelicas Reformandas no Brasil (IERB). Het kerkverband telt in totaal ongeveer 3200 leden, verdeeld over zeven kerken en vijf preekpunten. „We zijn maar een heel klein en divers kerkverband in zo’n groot land als Brazilië, dat nog groter is dan de Europese Unie.”
Er wordt volgens de predikant „vanuit een diep besef van Gods liefde in Christus voor zondaars” veel werk verricht op het gebied van evangelisatie en diaconaat. Zo is er met geldelijke steun uit de Christelijke Gereformeerde Kerken een project in Curitiba gestart. Ook is er steun verleend aan de bouw van een kerk in Campo Magro. „Binnen ons kerkverband groeit het besef om hier zelf ook aan bij te dragen.”
Over de vrouw in het ambt: „We hebben elkaar nodig om steeds weer te begrijpen wat de Heere van ons in Zijn Woord vraagt, geleid door Zijn Geest. Mijn gebed is dat de synode in deze ontvankelijke en open houding mag volharden en zo blijft luisteren naar elkaar en bovenal naar wat de Geest tegen de gemeenten zegt.”
De IERB kent de vrouw in het ambt – een erfenis uit de jaren zestig en de relatie met de toenmalige Gereformeerde Kerken in Nederland. „In de gemeenten waar de Nederlandse invloeden klein zijn, zien we dat het besluit om vrouwen toe te laten tot het ambt weinig tot niet nageleefd wordt. Veel predikanten uit de presbyteriaanse kerken die beroepen zouden kunnen worden, haken af juist op dit punt. Om het evenwicht tussen mannen en vrouwen in de kerkenraad niet te verliezen, hebben de meeste kerken besloten dat het aantal vrouwen nooit groter mag zijn dan het aantal mannen.”
Ds. Verburg zei dankbaar te zijn dat de vrouw in het ambt géén reden is gebleken tot het verbreken van de volledige correspondentierelatie met de CGK.
Ds. Jean-Raymond Stauffacher is verbonden aan de Union Nationale des Églises Protestantes Réformées Évangéliques de France (Unepref). De minderheidspositie van protestanten in de Franse seculiere samenleving heeft meegespeeld in het besluit om kerkenraden voor vrouwen open te stellen. De vrouw in het ambt heeft niet geleid tot „theologische dwalingen”, stelde hij. „Op secundaire punten mag diversiteit bestaan.”
Thee schenken
Ds. Donald McDonald van de Free Church of Scotland (FCS) gaf aan dat er in Schotland meer „arbeiders voor de wijngaard” –het werk in Gods Koninkrijk– nodig zijn. „Bid voor ons dat we trouw blijven aan Zijn Woord.”
De FCS kent geen vrouwelijke ambtsdragers, maar ds. McDonald vindt het wel belangrijk dat de gaven van vrouwen goed worden gebruikt. „Thee schenken en de zondagsschool leiden zijn belangrijk, begrijp me goed. Maar we mogen de gaven van vrouwen niet onderwaarderen. Het gaat om het volledig gebruik van de gaven van alle kerkleden, mannelijk en vrouwelijk.”
Ds. John MacLeod, predikant binnen de Free Church of Scotland (Continuing), wijst vrouwelijke ambtsdragers op grond van de Bijbel af. Hij gaf aan de band met de CGK belangrijk te vinden. „We delen de gereformeerde leer en hebben een sterke overtuiging van de noodzaak tot een persoonlijk geloof in het leven van elk kerklid afzonderlijk.”
Maar er zijn ook verschillen. Schotland is veel dunner bevolkt dan Nederland. „Het gebied waar ik predikant mag zijn, heeft de grootte van ongeveer half Nederland. Onze kerken zijn klein; vaak zijn er minder dan twintig mensen in de diensten.”
