Promovendus ds. De Boer: Jezus biedt sleutel om OT Messiaans te lezen
Jezus biedt met Zijn Messiaanse en christologische interpretatie van Psalm 110 Zijn leerlingen een sleutel aan om ook ándere oudtestamentische passages zo uit te leggen.
Dat betoogde ds. C. P. de Boer dinsdag in Apeldoorn tijdens de verdediging van zijn proefschrift ”Christos Sunthronos”, een onderzoek naar de verwijzingen naar Psalm 110 in het Nieuwe Testament. De christelijke gereformeerde predikant te Sliedrecht (Beth-El) promoveerde aan de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA).
Tot en met Jezus’ dagen werd Psalm 110 niet Messiaans gelezen, stelde ds. De Boer dinsdag. „Jezus is de eerste Die deze psalm binnen een theocentrisch kader Messiaans interpreteert en Zichzelf met de Kurios identificeert, tot Wie God zegt: „Zit aan Mijn rechterhand!””
Prof. dr. B. J. Lietaert Peerbolte, nieuwtestamenticus aan de Vrije Universiteit Amsterdam, vond de promovendus eigenlijk een beetje „een postmoderne theoloog.” „U behandelt veel inleidingsvragen niet diepgaand en laat ze naast elkaar staan, zonder te kiezen.” Zo gaat de promovendus niet in op het „literaire karakter van de Evangeliën” en hoe zich dat verhoudt tot de historiciteit.
Ds. De Boer zei de literaire vraagstelling niet zo belangrijk te vinden voor de resultaten van zijn onderzoek. Hij concentreerde zich op de tekst zelf en behandelde vervolgens de vraag naar de exegetische traditie zoals die in de eerste helft van de eerste eeuw na Christus ontstond.
Prof. dr. P. J. Lalleman (Spurgeon’s College, Londen) wierp de vraag op of Jezus de Septuaginta wel heeft gekend. Ds. De Boer antwoordde dat Jezus de Septuaginta niet fysiek in handen heeft gehad, maar wel op de hoogte was van Griekse vertalingen van Psalm 110. Op grond daarvan kwam Jezus tot de Messiaanse Zelfinterpretatie van Psalm 110.
„Wat voor gevolgen heeft uw onderzoek voor de homiletiek, de predikkunde”, vroeg praktisch theoloog prof. dr. M. J. Kater (TUA). Ds. De Boer erkende nooit over Psalm 110 gepreekt te hebben, wel over deze Psalm vanuit het Nieuwe Testament. „Anders moet je ingaan op de hele historische context van Psalm 110 als zogenaamde koningstekst en op die vragen zit de gemeente niet te wachten.”
Je mag de Psalmen christologisch uitleggen, maar niet te snel, antwoordde hij prof. Kater. „Dat doet het Nieuwe Testament ook niet. Paulus integreert Psalm 110 in het veel bredere kader van het Koninkrijk van God.”
Is het zitten van Jezus aan de rechterhand van God wel helemaal herleidbaar tot Psalm 110? Moet niet de héle Bijbel gehoord worden, vroeg nieuwtestamenticus dr. M. C. Mulder (TUA). Ds. De Boer zei dat dit motief breed gebruikt werd in de cultuur van het Oude en Nieuwe Testament, maar de manier waarop Jezus dit op Zichzelf toepaste, was „nieuw, revolutionair en schokkend.”
Prof. dr. A. Huijgen (TUA) kritiseerde de conclusie van de promovendus dat de Messiaans-christologische uitleg van de Griekse vertaling van Psalm 110 tot de conclusie zou leiden dat er „twee kurioi” zijn. Prof. Huijgen zag hierachter zelfs allerlei oudchristelijke ketterijen opdoemen, die óf Jezus niet als God zagen óf twee goden erkenden. De promovendus antwoordde hierop dat het Nieuwe Testament zich midden in het vormingsproces van de christologie bevond. Dat twee personen dezelfde titel dragen, strijdt niet met het feit dat Jezus als de Kurios ook de Zoon van God is, en dus God Zélf.
Promotor prof. dr. T. M. Hofman (TUA) prees de theologische breedheid van het proefschrift en de gedrevenheid van ds. De Boer als onderzoeker, zo zei hij bij de overhandiging van de doctorsbul.
