„We waren getuige van een bijzonder historisch moment”, stelt de onderzoeker klimaatpolitiek en -financiering aan de Frankfurt School of Finance and Management. „Niet alleen voor de EU en voor Nederland, maar uiteindelijk voor de hele wereld.”

Commissievoorzitter Von der Leyen vergeleek het zelfs met de stap van de mens op de maan. De overeenkomsten met de ruimtereis die de Amerikaanse president Kennedy in 1961 aankondigde, ziet Pauw inderdaad. „Ook dat project kostte veel geld en daarover leefden eveneens vragen naar de haalbaarheid. Verder ging het toen om een groots project. De transitie naar een duurzaam, klimaatneutraal Europa is nu zeer belangrijk.”

Het meest historische aan de plannen is volgens Pauw de enorme, rigoureuze transitie van een heel continent. „Iedere sector moet zijn steentje bijdragen. En alles bij elkaar gaat het wel twee tot drie generaties duren.”

U bent positief over de Green Deal.

„Zeker, op zo’n stap wachtte de wetenschap al jaren. Ik volg de klimaatonderhandelingen al meer dan tien jaar. Opvallend vond ik dat politici vaak zeiden dat er iets moest gebeuren, maar dat grote stappen uitbleven.

Het is in mijn ogen absoluut geen toeval dat de Green Deal tijdens de besprekingen in Madrid (waar nu een klimaatconferentie wordt gehouden, red.) naar buiten komt. Dit is een duidelijk signaal.

Von der Leyen zou pas binnen honderd dagen met eerste plannen komen, wat al razendsnel zou zijn. Deze deal ligt er al na een paar weken. De boodschap aan de onderhandelaars in Madrid is: wij gaan er voor, doen jullie mee?”

Als u de Europese Commissie mocht adviseren, wat zou dan uw boodschap zijn?

„Het is heel belangrijk dat iedereen aan boord blijft. ”Leave no one behind” is een van de kreten uit de Green Deal, maar dat mogen geen loze woorden zijn. Dat is echt cruciaal, anders lopen de plannen op niets uit. Mensen die werken in sectoren die geen toekomst hebben, moeten gecompenseerd worden. Ook moet je iets doen voor armere mensen.”

Sommige landen liggen dwars. Wordt klimaatpolitiek daarmee niet te veel een spelletje?

„Er komt koehandel bij kijken. Het is nu eenmaal politiek, dus aan onderhandelingen ontkom je niet. Oost-Europese landen die nog dik in de kolen zitten, moet je ergens tegemoetkomen. Ook binnen VN-klimaatonderhandelingen geldt het principe dat rijke landen de armere helpen, en veroorzakers van klimaatverandering de slachtoffers.

Ondanks de koehandel, denk ik dat alle landen van de urgentie doordrongen zijn. Binnen het Europees Parlement zijn de grote partijen allemaal voor deze overeenkomst.”

Wat gaat deze Green Deal betekenen voor de EU-burger?

„Iedere grote verandering heeft voor- en nadelen. Maar we doen het ergens voor: om een ramp te voorkomen. De opwarming van de aarde ligt nu op 1 graad sinds het industriële tijdperk, maar die gaat richting 3 graden. Nu al kampt Europa jaarlijks met 10 miljard schade door droogte. De verwachting is dat ook overstromingen fors gaan toenemen. Behalve het voorkomen van zulke schadelijke effecten is het positief dat de luchtkwaliteit en waterkwaliteit dankzij verbetert. Een nadeel is dat de transitie enorm duur is. Er zullen mensen zijn die echt last krijgen van de maatregelen: ze verliezen bijvoorbeeld hun baan. Daarvoor moet een eerlijke oplossing worden bedacht.”