Religieuze feestdagen horen bij het „culturele ondergoed” van Nederland, meent prof. dr. Peter Nissen. „Het christelijk erfgoed en de christelijke feestdagen vormen een laag onder onze cultuur.”
De hoogleraar oecumenica aan de Radboud Universiteit te Nijmegen zei dat dinsdagavond tijdens een debat in theater Lux in Nijmegen. De discussie, onder de titel ”Religieuze feestdagen afschaffen?”, werd georganiseerd door Radboud Reflects, een organisatie die verdiepende lezingen organiseert.
Aan het einde van het ongeveer anderhalf uur durend debat mochten de bijna honderd aanwezigen een antwoord geven op de vraag of officiële religieuze feestdagen behouden moeten blijven of worden afgeschaft. Naar schatting 10 procent was voor afschaffing, de rest was voor behoud.
Opponent van prof. Nissen in het debat was dr. Paul Vermeer, religiewetenschapper aan de Radboud Universiteit. Hij zei dat iedere religieuze gemeenschap gerust haar eigen feestdagen mag hebben, maar Kerst, Pasen en Pinksteren moeten geen officiële feestdagen blijven. In dat geval zouden er ook islamitische feestdagen moeten zijn nu het christendom in Nederland sterk is afgenomen, meende hij.
Nederlanderdag
Dr. Vermeer voerde een pleidooi voor „ideologievrije” feestdagen. Als voorbeelden noemde hij Koningsdag en Bevrijdingsdag. Dat tweetal zou uitgebreid kunnen worden met bijvoorbeeld een Dag van de democratie of een Nederlanderdag. De universitair hoofddocent vindt dit het beste alternatief voor een zo groot mogelijk draagvlak in de samenleving, al erkende hij dat niet iedereen staat te juichen bij Koningsdag.
Prof. Nissen erkende dat het grootste deel van de Nederlanders zich niet meer christelijk noemt, maar het is volgens hem wel de grootste groep. Bovendien gaat het om een eeuwenlange traditie. „De religieuze feesten horen bij het culturele ondergoed van Nederland. Het christelijke erfgoed is een laag onder onze cultuur. De samenleving is getekend door waarden die vrucht zijn van vijftien eeuwen christendom.”
De theoloog zei dat veel mensen Kerst vieren, ook al zijn ze geen christen. Hij trok een vergelijking met het behoud van kerken in dorpen, ook door mensen die nooit meer in de kerk komen.
De tweede feestdagen vindt hij van minder betekenis. Hij zou een ervan, bijvoorbeeld tweede pinksterdag, wel willen inruilen voor een islamitisch feest, zoals het Suikerfeest. „Het kan bijdragen aan de integratie van moslims”, aldus de hoogleraar. Daar voelde dr. Vermeer niets voor. Hij wil af van alle officiële religieuze feestdagen. „De overheid moet zich niet met de religieuze feestdagen bemoeien”, stelde de religiewetenschapper.
Ook al wordt het feest verschillend gevierd, toch is volgens prof. Nissen Kerst een collectieve feestdag. „Je hoort overal ”Jingle bells”. Het feest is belangrijker dan Koningsdag omdat het aan het einde van het jaar valt. Kerst zal blijven.”
Voetbal
Dr. Vermeer pleitte ervoor om Koningsdag een grotere betekenis te geven dan het nu heeft. Hij wees ook op de rol van voetbal als verbinder voor alle Nederlanders. „Het Nederlands elftal bindt meer dan Kerst”, zei hij.
Een aanwezige refereerde aan de actuele discussie om in plaats van kerstdagen over feestdagen te spreken. „Het wordt een Zwarte Pietendiscussie in het kwadraat als kerstdag alleen maar feestdag wordt”, stelde hij. „Zoiets moet van onderop groeien.”
De stemming onder de aanwezigen aan het einde van het debat bracht aan het licht dat de meerderheid niet van Kerst, Pasen en Pinksteren af wilde, wat de inhoud daarvan dan ook mag zijn.