Faunabeheerder in dienst van Zijne Majesteit koning Willem-Alexander is hij. Frederik Bunt (36) uit Uddel geniet in de bossen van het Kroondomein van de rust, landschappen, zeldzame diersoorten en oude bomen. Dat het Veluwse landgoed soms onder vuur ligt om de dichte hekken in de jachttijd vindt hij jammer.
Dertig jaar had het geduurd voor de functie van faunabeheerder op het Kroondomein vrijkwam. Toen de vacature langskwam, was Bunt met zijn 23 jaar nog „helemaal groen.” Hij was net twee weken aan de slag als jachtopziener in de gemeente Rheden. Wil je goede kansen hebben op een baan op het koninklijk landgoed, dan moet je eigenlijk tien of vijftien jaar ervaring hebben in het vak, wist Bunt. Toch reageerde hij. „Eigenlijk een geintje”, zegt zijn vrouw Marnel.
De rentmeester van koningin Beatrix plukte Bunts brief uit de ruim 200 sollicitaties. Behalve hij mocht ook een aantal van zijn leermeesters op gesprek komen. „Van zenuwen had ik geen last. Ik wist: ik word het toch niet. Daarom had ik ook helemaal niet nagedacht over wat ik wel of niet kon antwoorden. Alles wat ik dacht, heb ik gezegd.”
Nog altijd kan Bunt er niet over uit wat hem twaalf jaar geleden overkwam. Déze droombaan, in dít schitterende stukje natuur, met déze prachtige woning. Een ongekende passie spat van het gezicht van de in het groen gestoken boswachter als hij begint te vertellen. Op de achtergrond ruisen de bladeren van de bomen waarmee zijn dienstwoning aan de Heegderweg in Uddel is omgeven. Daar woont de familie Bunt in een vakwerkhuis in Mecklenburgse stijl, aan de rand van het Kroondomein. Ooit gebouwd in opdracht van prins Hendrik.
Koningin Wilhelmina dronk hier thee met vriendinnen. En prins Hendrik kletste met zijn kameraden in de ruimte die nu de slaapkamer van het echtpaar Bunt is. Tot twee generaties terug gebruikten de Oranjes hun boswachterswoning als uitvalsbasis als ze gingen jagen in de bossen van het Kroondomein. De vrouw van de jachtopziener kookte stamppot. Marnel: „Gelukkig hoef ik dat niet meer te doen.”
Niet dat ze de koninklijke familie nooit zien, integendeel. „De koning kent onze vijf kinderen bij naam. Zo liggen de verhoudingen hier.” Voor het verjaardagsfeest dat Willem-Alexander voor zijn medewerkers houdt, ontvangt Bunt altijd een uitnodiging.
Leden van het Koninklijk Huis komen graag op hun Kroondomein. „Pieter van Vollenhoven is zoals bekend een fervent natuurfotograaf”, zegt Bunt. Hijzelf trekt er ook graag met zijn camera opuit. Af en toe toont hij de natuurfoto’s bij presentaties in verzorgingstehuizen, op kerkelijke jeugdverenigingen of voor gehandicapten.
Boerenzoon
Als kind was de jonge Frederik al veel in de natuur te vinden. Vogels spotten, wild kijken. „Ik ben in hart en nieren boerenzoon en wilde eigenlijk de boerderij van mijn ouders overnemen. Maar door alle regelgeving zag ik er geen toekomst in.” Het bracht hem bij de opleiding bos- en natuurbeheer in Velp.
Als stagiair bij de gemeente Arnhem mocht hij afval prikken in de parken van de stad. „Ik had er lol in en wist wel van aanpakken. Die instelling had ik van huis uit meegekregen. Op de boerderij moesten we na schooltijd altijd meehelpen.”
Plots schiet hij omhoog uit de tuinstoel. „Kijk, een vliegend hert!” Zijn vinger wijst in de richting van de boomtop onder de strakblauwe lucht. „Zie je dat? De hoorntjes op z’n kop lijken op een gewei. Zeldzame diertjes. Echt uniek dat ze voorkomen op het Kroondomein.”
Terug naar Arnhem, waar zijn werkgever zich verbaasd afvroeg waarom die Frederik zo enthousiast was en hoe hij zo veel meer vuilniszakken vol kreeg dan andere stagiairs. Hij bood Bunt een baan aan.
Die stapte over naar een leer-werktraject en haalde ook werkervaring binnen bij de nationale parken Hoge Veluwe en Veluwezoom. „Ik wilde doorstrijden om jachtopziener te worden. Daar had ik mijn zinnen op gezet. Er is maar één manier: kennis en kennissen.” Een royale cv hielp hem uiteindelijk naar de droombaan: faunabeheerder op het Kroondomein. Vroeger noemde je dat jachtopziener.
Bunt zorgt voor de verjonging van boompjes, houdt toezicht als buitengewoon opsporingsambtenaar en hij „beheert” de dieren op het landgoed. „Voor edelherten, damherten, reeën en wilde zwijnen hebben we een doelstand. Ik moet ervoor zorgen dat er niet te veel van komen”, legt Bunt uit. „Want als het uit de hand loopt, blijft er te weinig bos over. Op den duur wordt het Kroondomein dan kaal. Mijn collega’s en ik schieten oudere en zieke dieren af, zodat er een gezonde populatie overblijft.” Het beheer van wilde zwijnen begint in juli en duurt tot en met eind februari. Voor andere dieren start dat 1 augustus.
Jachtgeweer
”Verboden toegang van 15 september tot 25 december”, melden groene bordjes aan de rand van de bossen. De omstreden sluiting in de jachtperiode bracht vorig jaar demonstranten met megafoons en spandoeken naar het Kroondomein, aangemoedigd door politici van de Partij voor de Dieren. „In naam van Oranje, doe open dit bos!” Niet alleen zij, ook een meerderheid van de Tweede Kamer wilde dat de Veluwse landgoed het hele jaar voor publiek toegankelijk wordt.
Het bos blijft echter tot de Kerst dicht, liet minister Schouten weten. De koning zelf is degene die het Kroondomein beheert; en hij mag dat dus naar eigen inzicht doen. Kennelijk wil Willem-Alexander in die maanden ongestoord en onbespied kunnen rondlopen in de Gelderse bossen. En omdat er dan gejaagd mag worden, doemt in de publieke opinie al snel het beeld op van een koning met jachtgeweer over de schouder.
Volgens Bunt gaat het Kroondomein juist dicht vanwege de veiligheid en de rust voor het wild, zodat hij en zijn collega’s het grootste deel van het faunabeheer kunnen uitvoeren. „De dieren zijn rustiger omdat er geen mensen wandelen en fietsen. Je wilt niet weten wat je hier ziet na 15 september, zonder die recreatiedruk. Het wild komt tevoorschijn uit alle hoeken en gaten waar het zich verstopt had.” Over eventueel bezoek van de koninklijke familie in die periode mag Bunt niets zeggen.
Hoe de faunabeheerder kijkt naar die discussie over de sluiting van de Kroondomeinen? „Jammer dat de waarde niet wordt ingezien van een tijd waarin wij in alle rust het beheer kunnen uitvoeren. Mensen die tegenwoordig op zeshoog in de stad wonen, weten niet meer wat natuur is. Natuurliefhebbers prijzen dit gebied omdat je er wild kunt zien en zo mooi de natuur kunt beleven. Dat komt echt niet uit de lucht vallen. Je ziet de dieren na 15 september gewoon ontstressen. Wij kunnen dan een prachtige selectie maken van de sterkste dieren – net zoals dat in de natuur gaat.”
Nee, hij heeft er geen plezier in om een zwijn of hert te doden. „Maar ik weet dat de dieren creperen als er te weinig voedsel is. En dat gebeurt als de populaties te groot worden en dus het evenwicht verdwijnt. Die logica zorgt ervoor dat ik met plezier mijn werk mag doen, ten gunste van de natuur.”
De faunabeheerder wijst erop dat het gebied tot een jaar of vijftien geleden niet drie maanden, maar een halfjaar lang gesloten was. Drijfjachten, die in de tijd van prins Bernhard plaatsvonden, zijn al jaren verboden en dus verleden tijd op het Kroondomein. „We gebruiken de methode van de bersjacht, waarbij je kruipend en sluipend jaagt. Dat veroorzaakt niet zo veel onrust als drijfjachten.”
Oude eikenbomen
In zijn terreinwagen rijdt Bunt richting de oude beukenbossen – zijn favoriete plek. „Weinig mensen komen hier. Op bloedhete dagen is het hier heerlijk. Een groene oase.” In de eiken- en berkenbossen, even verderop, wroet het wild. Op zoek naar eten. „Onder jonge boompjes die dicht op elkaar staan vind je massa’s zwijnen.”
Mooi vindt de faunabeheerder de biodiversiteit op de Kroondomeinen – met ruim 10.000 hectare het grootste aaneengesloten landgoed in Nederland. „Je vindt hier oud beukenbos, schrale heide, natte heide. Zand en nat, dat is een unieke combinatie. Er groeit de zeldzame moeraswolfsklauw en de klokjesgentiaan.”
Hij wijst op dikke eikenbomen. „Uit 1760. Uniek dat we die hier hebben. Net als het vliegend hert, superzeldzaam.” Bij een eikenboom, op een steenworp afstand van de jachtopzienerswoning, signaleert hij er zes, zeven. „Hun eitjes leven vier tot zes jaar in de grond. Dan ontpopt de larve. In mei komen de kevers tevoorschijn. In twee maanden tijd moeten de vrouwtjes eitjes afzetten, want daarna gaan ze dood.” Hij tuurt naar de gevleugelde kevers in de lucht. „Bizar hoe het allemaal geschapen is.”